اروپا به دنبال تنوع دفاعی
این همکاری برای بریتانیا اهمیت ویژه ای دارد. آنها به دنبال ایفای نقش موازانه دهنده در دو سوی آتلانتیک هستند و این دست معاهدات برای آنها ارزشمند است. علاوه بر آن همکاری نزدیکتر میان بریتانیا و آلمان، بهویژه پس از برگزیت، نشاندهنده تمایل بریتانیا به حفظ نقش مؤثر در امنیت اروپا و تقویت روابط با کشورهای اروپایی است. این امر میتواند به تقویت همگرایی اروپایی در حوزه دفاعی منجر شود و پیام روشنی به سایر بازیگران بینالمللی، ارسال کند که اروپا در تلاش است تا توان دفاعی خود را به بالاترین سطح برساند و آماده دفاع از خود است.
کشورهای اروپایی در سالهای اخیر و پس از جنگ اوکراین همواره به دنبال گسترش توانمندیهای نظامی و دفاعی خود بودهاند. آنها در این راستا معاهدات و قراردادهای مختلفی را با یکدیگر در حوزههای دفاعی امضا کردهاند. امضای قرارداد دفاعی بین آلمان و بریتانیا نیز در همین چارچوب قرار میگیرد. جایی که اروپا به دنبال ارسال پیامی واضح به روسیه است که آنها در امر دفاعی متحد هستند و برگزیت و جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا خللی در همکاری دفاعی اروپا ایجاد نمیکند.
این همکاری برای بریتانیا اهمیت ویژه ای دارد. آنها به دنبال ایفای نقش موازانه دهنده در دو سوی آتلانتیک هستند و این دست معاهدات برای آنها ارزشمند است. علاوه بر آن همکاری نزدیکتر میان بریتانیا و آلمان، بهویژه پس از برگزیت، نشاندهنده تمایل بریتانیا به حفظ نقش مؤثر در امنیت اروپا و تقویت روابط با کشورهای اروپایی است. این امر میتواند به تقویت همگرایی اروپایی در حوزه دفاعی منجر شود و پیام روشنی به سایر بازیگران بینالمللی، ارسال کند که اروپا در تلاش است تا توان دفاعی خود را به بالاترین سطح برساند و آماده دفاع از خود است.
از سوی دیگر، آلمان نیز به دنبال افزایش نقش خود در عرصه دفاعی اروپا و تبدیل شدن به یک بازیگر مؤثرتر در سیاستهای امنیتی قاره است. این پیمان میتواند به تقویت محور لندن-برلین در اروپا منجر شود و موازنهی قدرت در این قاره را تحت تأثیر قرار دهد. این برای آلمان نیز فرصتی مهم است تا بتواند توان نظامی خود را تقویت کند و نقش خود را در سیاستهای کلان اروپایی ارتقا دهد و به عنوان یک بازیگر مهم در عرصه دفاعی نیز مطرح باشد.
نظام بینالملل پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، شاهد یک دوره تکقطبی با محوریت ایالات متحده بود. اما ظهور قدرتهای جدیدی همچون چین و احیای نقش روسیه، این نظام را به سمت چندقطبی شدن سوق داده است. جنگ اوکراین نیز این روند را تسریع کرده و نشان داده که نظم امنیتی اروپا و جهان تا چه میزان شکننده است. این پیمان میتواند به تغییراتی در ساختار امنیتی منجر شود. با توجه به تغییرات در سیاستهای ایالات متحده و تمرکز بیشتر آن بر مناطق دیگر، اروپا نیازمند تقویت توان دفاعی خود است. همکاریهای دوجانبه مانند پیمان بریتانیا و آلمان، میتواند به ایجاد ساختارهای امنیتی مستقلتر در اروپا کمک کند و وابستگی به حمایتهای خارجی را کاهش دهد.
پیمان دفاعی جدید بریتانیا و آلمان پیامدهای چندگانهای برای اروپا و نظام بینالملل به همراه دارد. از جمله این پیامدها میتوان به تقویت بازدارندگی اروپا در برابر تهدیدات خارجی، به ویژه از سوی روسیه، از طریق همکاری دفاعی نزدیکتر بین دو کشور اشاره کرد. این پیمان همچنین میتواند به آلمان کمک کند تا نقش رهبری مؤثرتری در سیاست دفاعی اروپا ایفا کند و در نتیجه موازنه قدرت در قاره را تحت تأثیر قرار دهد.
علاوه بر آن، تقویت همکاریهای دفاعی اروپایی میتواند منجر به تغییر در روابط فراآتلانتیکی و کاهش وابستگی اروپا به ایالات متحده در حوزه امنیت شود، که این خود میتواند بر ساختار و کارکرد سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) تأثیر بگذارد و بحثهایی را در مورد تقسیم کار بین ناتو و ساختارهای دفاعی اروپایی برانگیزد. همکاریهای دفاعی بین بریتانیا و آلمان میتواند فرصتهای جدیدی را برای صنایع دفاعی دو کشور ایجاد کند و منجر به توسعه فناوریهای جدید و افزایش صادرات تسلیحات شود. با این حال، در کنار این فرصتها، چالشها و نگرانیهایی نیز وجود دارد.
واکنش سایر کشورهای اروپایی، که ممکن است این پیمان را به عنوان تلاشی برای ایجاد یک «مدیریت دوگانه» در اروپا تلقی کنند، یکی از این نگرانیهاست. این برداشت میتواند منجر به ایجاد شکاف و اختلاف نظر در درون اتحادیه اروپا شود و تلاشها برای ایجاد یک سیاست دفاعی مشترک و منسجمتر را تضعیف کند. به ویژه کشورهایی که به طور سنتی روابط نزدیکتری با ایالات متحده داشتهاند یا به دنبال تقویت ساختارهای دفاعی اتحادیه اروپا بودهاند، ممکن است نسبت به این پیمان با احتیاط و حتی بدبینی نگاه کنند علاوه بر آن هماهنگی این پیمان با ساختارهای دفاعی موجود اتحادیه اروپا، مانند سیاست امنیتی و دفاعی مشترک (CSDP)، میتواند چالشبرانگیز باشد و تأمین مالی پروژههای مشترک دفاعی نیز میتواند یکی از موانع پیش روی اجرای کامل این پیمان باشد.
در نهایت به نظر میرسد که اروپا در تلاش است در عین حال که بخشی از ناتو است، خود را برای سناریوهای دیگری مانند عدم حمایت ایالات متحده آماده کند تا بتواند در صورت ضرورت از خود دفاع کند، هرچند که رویکردهای اروپا تا به امروز در قبال مسائل مهم مانند امنیت و دفاع نظامی چندان جدی نبوده و همواره به ایالات متحده و سیاستهای آن وابسته بوده است و این میتواند در آیندهای نه چندان دور برای اروپا گران تمام شود.
امین مهدوی
کشورهای اروپایی در سالهای اخیر و پس از جنگ اوکراین همواره به دنبال گسترش توانمندیهای نظامی و دفاعی خود بودهاند. آنها در این راستا معاهدات و قراردادهای مختلفی را با یکدیگر در حوزههای دفاعی امضا کردهاند. امضای قرارداد دفاعی بین آلمان و بریتانیا نیز در همین چارچوب قرار میگیرد. جایی که اروپا به دنبال ارسال پیامی واضح به روسیه است که آنها در امر دفاعی متحد هستند و برگزیت و جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا خللی در همکاری دفاعی اروپا ایجاد نمیکند.
این همکاری برای بریتانیا اهمیت ویژه ای دارد. آنها به دنبال ایفای نقش موازانه دهنده در دو سوی آتلانتیک هستند و این دست معاهدات برای آنها ارزشمند است. علاوه بر آن همکاری نزدیکتر میان بریتانیا و آلمان، بهویژه پس از برگزیت، نشاندهنده تمایل بریتانیا به حفظ نقش مؤثر در امنیت اروپا و تقویت روابط با کشورهای اروپایی است. این امر میتواند به تقویت همگرایی اروپایی در حوزه دفاعی منجر شود و پیام روشنی به سایر بازیگران بینالمللی، ارسال کند که اروپا در تلاش است تا توان دفاعی خود را به بالاترین سطح برساند و آماده دفاع از خود است.
از سوی دیگر، آلمان نیز به دنبال افزایش نقش خود در عرصه دفاعی اروپا و تبدیل شدن به یک بازیگر مؤثرتر در سیاستهای امنیتی قاره است. این پیمان میتواند به تقویت محور لندن-برلین در اروپا منجر شود و موازنهی قدرت در این قاره را تحت تأثیر قرار دهد. این برای آلمان نیز فرصتی مهم است تا بتواند توان نظامی خود را تقویت کند و نقش خود را در سیاستهای کلان اروپایی ارتقا دهد و به عنوان یک بازیگر مهم در عرصه دفاعی نیز مطرح باشد.
نظام بینالملل پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، شاهد یک دوره تکقطبی با محوریت ایالات متحده بود. اما ظهور قدرتهای جدیدی همچون چین و احیای نقش روسیه، این نظام را به سمت چندقطبی شدن سوق داده است. جنگ اوکراین نیز این روند را تسریع کرده و نشان داده که نظم امنیتی اروپا و جهان تا چه میزان شکننده است. این پیمان میتواند به تغییراتی در ساختار امنیتی منجر شود. با توجه به تغییرات در سیاستهای ایالات متحده و تمرکز بیشتر آن بر مناطق دیگر، اروپا نیازمند تقویت توان دفاعی خود است. همکاریهای دوجانبه مانند پیمان بریتانیا و آلمان، میتواند به ایجاد ساختارهای امنیتی مستقلتر در اروپا کمک کند و وابستگی به حمایتهای خارجی را کاهش دهد.
پیمان دفاعی جدید بریتانیا و آلمان پیامدهای چندگانهای برای اروپا و نظام بینالملل به همراه دارد. از جمله این پیامدها میتوان به تقویت بازدارندگی اروپا در برابر تهدیدات خارجی، به ویژه از سوی روسیه، از طریق همکاری دفاعی نزدیکتر بین دو کشور اشاره کرد. این پیمان همچنین میتواند به آلمان کمک کند تا نقش رهبری مؤثرتری در سیاست دفاعی اروپا ایفا کند و در نتیجه موازنه قدرت در قاره را تحت تأثیر قرار دهد.
علاوه بر آن، تقویت همکاریهای دفاعی اروپایی میتواند منجر به تغییر در روابط فراآتلانتیکی و کاهش وابستگی اروپا به ایالات متحده در حوزه امنیت شود، که این خود میتواند بر ساختار و کارکرد سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) تأثیر بگذارد و بحثهایی را در مورد تقسیم کار بین ناتو و ساختارهای دفاعی اروپایی برانگیزد. همکاریهای دفاعی بین بریتانیا و آلمان میتواند فرصتهای جدیدی را برای صنایع دفاعی دو کشور ایجاد کند و منجر به توسعه فناوریهای جدید و افزایش صادرات تسلیحات شود. با این حال، در کنار این فرصتها، چالشها و نگرانیهایی نیز وجود دارد.
واکنش سایر کشورهای اروپایی، که ممکن است این پیمان را به عنوان تلاشی برای ایجاد یک «مدیریت دوگانه» در اروپا تلقی کنند، یکی از این نگرانیهاست. این برداشت میتواند منجر به ایجاد شکاف و اختلاف نظر در درون اتحادیه اروپا شود و تلاشها برای ایجاد یک سیاست دفاعی مشترک و منسجمتر را تضعیف کند. به ویژه کشورهایی که به طور سنتی روابط نزدیکتری با ایالات متحده داشتهاند یا به دنبال تقویت ساختارهای دفاعی اتحادیه اروپا بودهاند، ممکن است نسبت به این پیمان با احتیاط و حتی بدبینی نگاه کنند علاوه بر آن هماهنگی این پیمان با ساختارهای دفاعی موجود اتحادیه اروپا، مانند سیاست امنیتی و دفاعی مشترک (CSDP)، میتواند چالشبرانگیز باشد و تأمین مالی پروژههای مشترک دفاعی نیز میتواند یکی از موانع پیش روی اجرای کامل این پیمان باشد.
در نهایت به نظر میرسد که اروپا در تلاش است در عین حال که بخشی از ناتو است، خود را برای سناریوهای دیگری مانند عدم حمایت ایالات متحده آماده کند تا بتواند در صورت ضرورت از خود دفاع کند، هرچند که رویکردهای اروپا تا به امروز در قبال مسائل مهم مانند امنیت و دفاع نظامی چندان جدی نبوده و همواره به ایالات متحده و سیاستهای آن وابسته بوده است و این میتواند در آیندهای نه چندان دور برای اروپا گران تمام شود.
امین مهدوی