پشت پرده قرابت ناتو و اعراب
طی ماه گذشته میلادی هفتاد و پنجمین نشست سالانه سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در حالی برگزار شد که هم‌زمان با حضور وزرای امور خارجه و نمایندگان رژیم صهیونیستی، مصر، اردن، قطر و امارات متحده عربی در این نشست، شاهد افتتاح دفتر رابط ناتو در اَمّان، پایتخت پادشاهی اردن بودیم.
طی ماه گذشته میلادی هفتاد و پنجمین نشست سالانه سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در حالی برگزار شد که هم‌زمان با حضور وزرای امور خارجه و نمایندگان رژیم صهیونیستی، مصر، اردن، قطر و امارات متحده عربی در این نشست، شاهد افتتاح دفتر رابط ناتو در اَمّان، پایتخت پادشاهی اردن بودیم. درعین‌حال همین موضوع و فراخوان آمریکا برای حضور گسترده کشورهای عربی در هفتاد و پنجمین نشست سالانه ناتو[1] و افزایش سطح روابط و تعاملات آن‌ها پرسش‌هایی را در سطح جهانی در خصوص دلایل مشارکت کشورهای عربی، چرایی افزایش عمق روابط به سطح استراتژیک و فایده و امکان این قرابت به وجود آمده بود.
در ابتدا باید خاطرنشان ساخت که مهم‌ترین عامل این مشارکت و نزدیکی را می‌توان در ایجاد لایه دفاعی مضاعف برای رژیم صهیونیستی در مقابل پاسخ نظامی قاطع ایران و محور مقاومت پس از شرارت‌های اسرائیل و ترس بزرگ متحدان آن‌ها از جنگ منطقه‌ای عمیق‌تر مشاهده نمود. چراکه پیش‌تر و طی عملیات «وعده صادق» شاهد نقطه عطفی در مواجهه جمهوری اسلامی ایران با رژیم صهیونیستی بودیم که درنهایت منجر به تقویت موازنه نیروها به نفع ایران گردیده[2] و حالا در مقابل نمایش قدرت نظامی و مهم‌تر از آن بروز اراده ایران برای وارد آوردن ضربه جدی و بازدارنده به حکومت اشغالگر و آپارتاید صهیونیستی، آمریکا و متحدان غربی این رژیم در ناتو را مجاب نمود که تداوم تقابل نظامی مستقیم این رژیم با جمهوری اسلامی ایران، پیامدهایی جبران‌ناپذیری را برای آن‌ها در پی خواهد داشت و می‌بایستی تلاش‌های خود را با طراحی و اجرای لایه‌های دفاعی جدیدتر برای صهیونیست‌ها به نمایش درآورند.
باید توجه داشته باشیم که پس از عملیات «وعده صادق» درسی بزرگ به رژیم صهیونیستی داده شد که ازاین‌پس هر اقدام آن‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران باقدرت تمام پاسخ داده خواهد شد و همین موضوع موجب شکست عملی هیمنه قدرتی آمریکا و ناتو در منطقه و جهان و سلب اعتماد هم‌پیمانان منطقه‌ای آن‌ها در دفاع از حریم هوائی و امنیتی آن‌ها که چشم امید به حمایت آمریکا و غرب دوخته بودند، شده[3] که می‌بایست به سرعت با طرح‌هایی عوام‌فریبانه ترمیم می‌گردید. اما در مقابل و برخلاف انتظار غربی‌ها، همه توجهات به گسترش روزافزون نفوذ ایران در خاورمیانه و حوزۀ عربی که مصادیق آن در تقویت موقعیت ایران در عراق، لبنان، سوریه، یمن و فلسطین مشهود است، جلب گردید. اکنون و دراین شرایط نگرانی ناتو از افزایش نفوذ ایران در حوزۀ عربی، منجر به اتخاذ سیاست‌هایی ازجمله گسترش ناتو به‌سوی کشورهای عربی و همکاری‌های نزدیک امنیتی، اطلاعاتی و اقتصادی با کشورهای عربی، علی‌الخصوص در حاشیۀ خیلج فارس گردیده است.
لازم به یادآوری است که پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در جهانی دوقطبی، در تقابل ایالات‌متحده و شوروی سابق در قالب جنگ سرد و باهدف محافظت از اروپا در برابر تهدید شوروی شکل گرفت. اما این ائتلاف، با فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، برای مدت طولانی دچار ابهام استراتژیکی گردید. هرچند بعدها نقش‌هایی در مبارزه با تروریسم جهانی بر عهده گرفت اما به نظر می‌رسید سعی دارد ماهیت خود را در برابر تغییرات ژئوپلیتیک نوین تغییر دهد. اکنون با گذار از جهانی دوقطبی و دوران پس‌ازآن و در قلب عصر ژئوپلیتیک جدید با حضور چین، روسیه، هند، ایران و سایر قدرت‌های نوظهور شاهد تلاش‌هایی در راستای یارگیری از کشورهایی با منابع غنی و ثروتمند از سوی ناتو هستیم.
هرچند باید به خاطر داشته باشیم کشورهای عربی در بحران اوکراین و روسیه و یا تقابل بین چین و آمریکا عموماً و ظاهراً بی‌طرف هستند و این مشارکت در نشست سالانه ناتو نمی‌تواند به‌کلی تصویرگر همراهی اعراب در اردوگاه غرب علیه روسیه، چین و یا ایران قلمداد شود. بحث درباره تشکیل «ناتو با مشارکت اعراب» یا چیزی شبیه به آن، سال‌ها پیش ظاهر و مطرح شد اما شکست خورد و با توجه به شرایط و تنش‌های خاورمیانه با احتمال قریب به یقین اگر دوباره مطرح شود بازهم با شکست مواجه خواهد شد. اما می‌توان افتتاح دفتر رابط ناتو در اَمّان و حضور گسترده‌تر ناتو در منطقه را بخشی از همکاری‌های دفاعی امریکا و عربستان در راستای ایجاد سپر دفاعی ناتو برای دفاع از اعراب در برابر هرگونه حمله همسایگان آن‌ها یا سایر تهدیدات هم در نظر گرفت.
در پایان خاطرنشان می‌گردد اردن بعد از سه دهه همکاری با ناتو در پشت پرده، حالا میزبان اولین دفتر این سازمان نظامی در خاورمیانه شده که با توجه به شرایط منطقه موافقت پادشاهی اردن با ایجاد دفتر ناتو، به شکلی علنی دو بعد اساسی را دنبال می‌نماید. در بعد اول این دفتر تبدیل به مرکزی جهت انجام هماهنگی‌های اطلاعاتی و امنیتی نیروهای غربی تحت رهبری آمریکا در غزه خواهد بود. علاوه براین در بعد دوم و پس از عملیات وعده صادق و نقش اردن در مقابله با موشک ها و پهپادهای ایرانی که به سوی اسرائیل شلیک می‌شدند، جایگاه اردن در تامین امنیت رژیم صهیونیستی ارتقا یافته است. در همین راستا هم دفتر ناتو در اردن به عنوان مرکزی برای فرماندهی و هماهنگی خواهد بود تا لایه‌های دفاع هوایی و ضد موشکی که قرار است توسط آمریکا و دیگر کشورهای غربی برای تامین امنیت رژیم صهیونیستی در مواقع بحرانی فعال شوند، درست عمل نمایند.
[1] https://www.ft.com/content/5e8cc1ed-21df-480d-aeca-467fb11e22ff
[2] mehrnews.com/x34TtM
[3] https://kayhan.ir/001CXl
