دستورات اجرایی ترامپ؛ چالش‌های حقوقی و سیاسی
مورد دیگرفرمان اجرایی در باره‌ی توقف موقت و بازبینی کامل کمک‌های خارجی ایالات متحده است. در این فرمان آمده است که صنعت و ساختار کمک‌های خارجی ایالات متحده با منافع و ارزش‌های این کشور همخوانی ندارد و گاهی برعکس، باعث بی‌ثباتی در صلح جهانی می‌شود. این دستور بخشی از سیاست‌های دولت ترامپ برای بازبینی نقش امریکا در صحنه بین‌المللی است. با این حال، مخالفان این اقدام آن را عامل تضعیف برنامه‌های بشردوستانه و تلاش‌های توسعه‌ای در کشورهای نیازمند می‌دانند.
طی هفته‌ی اخیر پس از مراسم تحلیف ترامپ تمرکز بیشتر خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها به سمت سیاست تغییر سیاست‌های بایدن و امضای فرمان‌های اجرایی ترامپ بوده است. فرمان اجرایی، یک دستور کتبی است که توسط رئیس جمهور به دولت فدرال صادر شده و نیازی به تایید کنگره ندارد. بنابراین فرمان‌های اجرایی بحث برانگیز هستند زیرا تصویب کنگره را دور می‌زنند و رئیس‌جمهور می‌تواند به تنهایی اقدام به صدور آنها کند.
اما برخی از فرمان‌های اجرایی امضا شده، این‌ها هستند:
فرمان لغو ۷۸ فرمان اجرایی، اقدام و دستورات دوران جو بایدن.
فرمان متوقف شدن هرگونه آیین‌نامه، قانون یا پروتکل جدید در دستگاه‌های دولتی تا هنگام استقرار کامل دولت جدید.
فرمان بازگشت به محل کار برای همه کارمندان دولت فدرال که به معنی لغو دورکاری این کارمندان است.
فرمان به همه وزارت‌خانه‌ها و ادارات دولتی مبنی بر توجه به هزینه‌های زندگی و فرمان توقف موقت استخدام‌های دولتی.
فرمان خروج آمریکا از معاهده اقلیمی پاریس.
فرمان به همه بخش های دولتی برای احیای آزادی بیان و مقابله هرگونه سانسور دولتی که باعث محدودیت آزادی بیان شود
فرمان پایان دادن به «استفاده تسلیحاتی» از اختیارات دولتی علیه «رقبا و مخالفان سیاسی» در دولت پیشین.
محدود‌کردن برنامه‌های مهاجرتی
فرمان سلب حق تابعیت از کودکان متولد مهاجران غیرقانونی
فرمان عفو ۱۵۰۰ نفر از شورشیان ششم ژانویه ۲۰۲۱
فرمان‌های لغو برخی سیاست‌های دولت بایدن در زمینه هوش مصنوعی و خودروهای برقی
فرمان توقف ۹۰ روزه کمک‌های خارجی آمریکا
فرمان لغو تحریم شهرک‌نشینان اسرائیلی و بازگشت کوبا به فهرست حامی تروریسم
فرمان اجازه به وزارت انرژی برای بازبینی درخواست‌ها و تایید مجوز صادرات گاز طبیعی مایع
فرمان شروع فرآیند خروج از سازمان بهداشت جهانی
با نخستین فرمان‌های اجرایی ترامپ، نخستین گام‌ها برای اجرای یک برنامه گسترده به منظور توسعه قلمرو ایالات متحده، مهار مهاجرت، تقویت تولید سوخت‌های فسیلی و لغو مقررات زیست‌محیطی در دولت او برداشته شد. برخی از دستورات ترامپ تقریباً قطعی است که در دادگاه به چالش کشیده می شوند و برخی دیگر تا حد زیادی نمادین خواهند بود. اما در مجموع، آنها نشان دهنده ی قصد او برای رویگردانی شدید از جهت گیری دولت بایدن و عمل به وعده های انتخاباتی خود است.
اما در میان ده‌ها فرمانی که از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده امضا شده است. چند فرمان بیشتر از بقیه اهمیت داشته و مورد توجه قرار گرفته اند.
یکی از فرمان‌هایی که در مورد آن باید تأمل کرد، اعمال مجدد تحریم‌ها علیه دادگاه کیفری بین‌المللی (ICC) از سوی دونالد ترامپ است؛ که می تواند به صدور کیفرخواست علیه او منجر شده و سفرهایش به 125 کشور عضو این نهاد را با محدودیت مواجه کند.
ترامپ در دوره نخست ریاست‌جمهوری خود، مقامات دادگاه کیفری بین‌المللی را هدف قرار داده و با مسدود کردن حساب‌های بانکی و ممنوعیت سفر فاتو بنسودا، دادستان ارشد این دادگاه، به تحقیقات درباره جنایات جنگی ادعایی آمریکا و اسرائیل واکنش نشان داده بود. اگرچه جو بایدن در سال 2021 این تحریم‌ها را لغو کرد، فرمان اجرایی اخیر ترامپ می‌تواند تنش‌ها را دوباره شعله‌ور کند.
کارشناسان حقوقی معتقدند در صورت طرح اتهام بر اساس ماده 70 اساسنامه رم که اخلال در اجرای عدالت را جرم‌انگاری می‌کند، ترامپ ممکن است در کشورهای عضو ICC با خطر بازداشت روبرو شود. این کشورها شامل 27 عضو اتحادیه اروپا، ژاپن، برزیل و آفریقای جنوبی می‌شوند.
همچنین فرمان ترامپ در حوزه مهاجرت با سخت‌تر کردن ورود مهاجرین به آمریکا و اخراج مهاجرین از ایالات متحده و فرمان هایی در خصوص مسئله تابعیت نشان می دهد که وی همچنان سیاست ضد مهاجرتی دولت اولش را پیگیری می کند.
مورد دیگرفرمان اجرایی در باره‌ی توقف موقت و بازبینی کامل کمک‌های خارجی ایالات متحده است. در این فرمان آمده است که صنعت و ساختار کمک‌های خارجی ایالات متحده با منافع و ارزش‌های این کشور همخوانی ندارد و گاهی برعکس، باعث بی‌ثباتی در صلح جهانی می‌شود. این دستور بخشی از سیاست‌های دولت ترامپ برای بازبینی نقش امریکا در صحنه بین‌المللی است. با این حال، مخالفان این اقدام آن را عامل تضعیف برنامه‌های بشردوستانه و تلاش‌های توسعه‌ای در کشورهای نیازمند می‌دانند.
موضوع دیگر فرمان خروج از پیمان اقلیمی پاریس است؛ پیمانی که هدف اصلی آن مبارزه با گرمایش جهانی و حفظ دمای زمین در حدی قابل‌کنترل است. او همین کار را در سال ۲۰۱۷ نیز انجام داده بود. تصمیم جدید ترامپ، درست در نقطه مقابل سیاست‌های دولت بایدن قرار دارد که با بازگشت به این توافق و ارائه برنامه‌ای برای کاهش ۶۰ درصدی انتشار گاز‌های گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۵، تلاش کرده بود جایگاه آمریکا را در مبارزه جهانی با تغییرات اقلیمی احیا کند. ترامپ با امضای این فرمان نشان داد دیدگاه او نسبت به توافق پاریس تغییری نکرده است. خروج او از سازمان جهانی بهداشت هم خیلی موضوع جدیدی نیست. او در سال‌های مربوط به همه‌گیری کرونا هم مواضعی ضد این سازمان جهانی گرفته بود. این دستورات ترامپ در ادامه تبدیل به چالش‌هایی سیاسی خواهند شد. خروج آمریکا از نهاد‌های بین‌المللی می‌تواند به چند‌جانبه‌گرایی این سازمان‌ها منجر شود و کشورهای دیگر از این فرصت استفاده کنند.
در نهایت باید گفت این فرمان‌ها، اگرچه در چهارچوب اختیارات قانونی رئیس‌جمهور قرار دارند، اما اغلب با چالش‌های حقوقی و سیاسی روبه‌رو می‌شوند. در عین حال باید این نکته را در نظر داشت نگاه ترامپ به متحدان، رقبا و دشمنان آمریکا متفاوت‌تر از روسای جمهور پیشین امریکا است. ترامپ با همان منطق اقتصادی و تاجر مآبانه‌ای که دارد می‌کوشد با نگاهی متفاوت از ساختار امریکا، منافع و امنیت آمریکا را پیگیری و تامین کند و سیاست‌های خودش در حوزه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی آمریکا را به اجرا بگذارد و ممکن است در عرصه‌ی سیاست خارجی این سیاست‌ها بازتاب و تبعات گسترده‌تری داشته باشند.
حکیمه زعیم باشی
