پرتاب هم‌زمان سه ماهواره ایرانی به فضا؛ جهش بلند ایران در فضا

درست در آستانه چهل‌وپنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران و پس از موفقیت‌های پی‌درپی دانشمندان و محققان ایرانی در حوزه‌های فضایی و تکنولوژیک، حال شاهد دستاوردی بزرگ و خیره‌کننده در پرتاب هم‌زمان سه ماهواره ایرانی با موشک ماهواره‌بر سیمرغ به فضا هستیم.

ژانویه 30, 2024 - 17:13
پرتاب هم‌زمان سه ماهواره ایرانی به فضا؛ جهش بلند ایران در فضا
پرتاب هم‌زمان سه ماهواره ایرانی به فضا؛ جهش بلند ایران در فضا

نوید دانشور 

     درست در آستانه چهل‌وپنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران و پس از موفقیت‌های پی‌درپی دانشمندان و محققان ایرانی در حوزه‌های فضایی و تکنولوژیک، حال شاهد دستاوردی بزرگ و خیره‌کننده در پرتاب هم‌زمان سه ماهواره ایرانی با موشک ماهواره‌بر سیمرغ به فضا هستیم.

درهمین خصوص خبرگزاری رویترز با انعکاس موفقیت جدید تهران در عرصه هوافضا، با اشاره به آنکه ایران در ماه جاری میلادی نیز ماهواره ثریا را به فضا فرستاده بود، بیان داشته است که این دستاوردهای ایران با نگرانی‌های کشورهای اروپایی از موفقیت‌های فناوری فضایی ایران روبرو شده است.[1] این در حالی است که ایران بارها اعلام داشته است پیشرفت درزمینه فن‌آوری صلح‌آمیز هوافضا حق قانونی این کشور است و پرتاب ماهواره‌بر و قرار دادن ماهواره در مدار تنها برای مقاصد دفاعی و غیرنظامی بوده و همواره بر صلح‌آمیز بودن تمامی اقدام‌هایش تأکید کرده است. درست همین‌جا باید یادآور شد دو دهه قبل و در جریان آزمودن اولین ماهواره ساخت ایران می‌بایستی این ماهواره از خاک ایتالیا به فضا پرتاب می‌شد و همه امیدها به سمت پرتاب این ماهواره تماماً ایرانی بود که با بدقولی و بدعهدی کشور ایتالیا، تمامی امیدها از بین رفت. بدعهدی که نه‌تنها منجر به پرتاب این ماهواره نشد، بلکه حتی به بهانه تحریم، مصادره نیز شد. حالا اما ایران با بهره‌مندی از تکنولوژی ماهواره‌بر‌ها، به صورت مستقل به پرتاب ماهواره اقدام می‌کند و نیازمند هیچ کشور و دولت دیگری نیست.

از طرف دیگر طرف باید توجه داشت این پرتاب که در گرماگرم افزایش تنش‌ها در خاورمیانه و بحران‌های ناشی از تجاوزات رژیم اشغالگر قدس در باریکه غزه انجام می‌شود نشانگر پیشرفت‌های فوق العاده ایران در صنایع مختلف و تکنولوژی های برتر بوده که در سایه تحریم های ظالمانه غرب نه تنها متوقف نشده بلکه به عنوان نیروی انگیزه دهنده، موجب تسریع در کسب دستاوردهای برتر شده که در حقیقت همین مسأله موجب تشدید هراس غرب از همین پیشرفت‌های ایران در حوزه های تکنولوژیک و هوافضا شده است. در همین خصوص رئیس جمهور ایران آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی طی بیاناتی ضمن اشاره به شکست پروژه تحریم ها بیان داشتند: "ساخت و پرتاب موفق ماهواره‌های ایرانی بار دیگر نشان داد که تهدید و تحریم اثری بر عزم و اراده دانشمندان جوان برای پیشرفت ایران نداشته و ن

 باروی کار آمدن دولت سیزدهم در جمهوری اسلامی ایران تاکنون  شاهد سیزده پرتاب فضایی موفق بوده‌ایم به‌گونه‌ای که رکورد تعداد پرتاب‌های ۱۰ سال پیش  شکسته شده و به‌اندازه ده سال اخیر، طی 3سال شاهد این تعداد پرتاب‌های موفقیت‌آمیز هستیم.[2] همین موضوع نشان‌دهنده نگاه ویژه دولت به توسعه صنعت فضایی می‌باشد. ایران تاکنون موفق به تولید بیش از ۱۰ ماهواره شده است. اولین ماهواره تماماً ایرانی که با موفقیت به فضا پرتاب شد، ماهواره «امید» بود. ساخت ماهواره «امید» از سال 1384 آغاز و تا سال 1387 به طول انجامید. این ماهواره در بهمن سال 1387 توسط ماهواره‌بر ایرانی «سفیر امید» از پایگاه سمنان به فضا پرتاب شد. بعد از موفقیت در پرتاب این ماهواره، جمهوری اسلامی ایران به جمع ۱۰ کشور دارای فنّاوری و دانش فضایی و نیز توانمندی پرتاب ماهواره به مدار (کلوپ فضایی)  پیوست.

اهمیت این موفقیت ایران در عرصه فنّاوری و دانش فضایی آنجایی مشخص می‌شود که با بررسی کشورهای اطراف ایران ازجمله امارات متحده عربی که مدعی پرتاب ماهواره‌های ملی خود به فضا بوده‌اند، مشخص گردید نه تنها این ماهواره یا کاوشگر –با نام امید- و با هدف کاوش در اطراف مریخ، ساخته امارات نبوده بلکه حاصل فعالیت متخصصین آمریکایی در دانشگاه بولدر در ایالت کلرادو، دانشگاه برکلی کالیفرنیا و دانشگاه دولتی آریزونا، آن هم نه در خاک امارات بلکه در محل دانشگاه بولدر و توسط متخصصان آمریکایی ساخته شده و توسط ژاپن پرتاب شده است و در عمل کارشناسان اماراتی بیشتر در نقش ناظر و کارآموز در محل حضور داشته‌اند. همین‌جاست که پیشرفت‌های صنعت فضایی ایران و دستاوردهایش که تماماً ایرانی بوده و در خاک ایران، به دست متخصصان و دانشمندان ایرانی بوده که حاصل تلاش‌ها و مجاهدت‌های دلاورمردانی از جمله شهید  حاج حسن طهرانی‌مقدم است.

صنعت فضایی که در ایران با شتاب در مسیر پیشرفت است، در دنیا یکی از مهم‌ترین صنایع به شمار رفته و کشورهایی که در آینده این صنعت را نداشته باشند از بسیاری از مزایای حاصل از بهره‌گیری از این تکنولوژی، بی‌بهره می‌مانند. نیازهای یک کشور و نیروی مدرن به فضا امروزه بسیار گسترده است و بنا به نظرات کارشناسان، پیش‌بینی آب و هوا و نظارت بر آب و هوا، خدمات ارتباطی مبتنی بر ماهواره‌ها ، تصویربرداری در طیف‌های مختلف نوری با کیفیت و تفکیک بالا، خدمات بروز مخابرات، ارسال فرامین و دریافت داده در مسافت‌های بسیار دور به‌صورت آنی (Real time) و در نهایت خدمات مکان‌یابی جهانی برای سامانه‌های هدایت و ناوبری تجهیزات و نفرات، از جمله مهم‌ترین نیازهای یک کشور و نیروی مدرن به خدمات ماهواره‌ای است.

در خاتمه لازم به ذکر است این افتخار که تا پیش از آن وجود نداشت، با تلاش متخصصین و دانشمندان جوان ایرا برای کشور حاصل شده است اولین قدم از یک برنامه بلند مدت مدون در راستای برنامه ۱۰ ساله صنعت فضایی کشور است.[3] در همین راستا حرکت به سمتی است که ماهواره‌برهای بومی در افق ۱۴۰۷ بتوانند ابتدا ماهواره‌های چندصدکیلویی و در مراحل بعد ماهواره‌های چند تنی را در مدارهای لایه لئو قرار دهند تا در نهایت توانمندی تزریق ماهواره‌های سبک به لایه ژئو (۳۶ هزار کیلومتری از سطح زمین) در افق ۱۴۰۷ محقق شود.


[1] https://irna.ir/xjPDcq

[2] http://fna.ir/3hnzcz

[3] https://dolat.ir/detail/434742