هند سفیر صلح برای اوکراین؟
برای اولین بار از استقلال اوکراین در سال۱۹۹۱، و پس از شروع جنگ روسیه و اوکراین بالاترین مقام سیاسی هند یعنی نخست وزیر این کشور از اوکراین بازدید کرد. آقای مودی پیش از سفر اعلام کرد که شعار کشورش صلح است و هند به دنبال یافتن بهترین راه حل برای حل مناقشات جهانی به ویژه جنگ در اوکراین است.
برای اولین بار از استقلال اوکراین در سال۱۹۹۱، و پس از شروع جنگ روسیه و اوکراین بالاترین مقام سیاسی هند یعنی نخست وزیر این کشور از اوکراین بازدید کرد. آقای مودی پیش از سفر اعلام کرد که شعار کشورش صلح است و هند به دنبال یافتن بهترین راه حل برای حل مناقشات جهانی به ویژه جنگ در اوکراین است.
هند به دنبال توازن؟
ماه گذشته نخست وزیر هند در روسیه و مهمان آقای پوتین رئیس جمهور این کشور بود. او در این سفر با تاکید بر روابط گسترده روسیه و هند، پوتین را دوستی مهم خواند. پس از یک ماه از این سفر او اکنون به اوکراین سفر کرد. این سفر مورد استقبال شرکای غربی هند قرار گرفت و کاخ سفید هم اعلام کرد که اگر هند بتواند در حل مناقشه روسیه و اوکراین نقش فعالی ایفا کند از آن استقبال می‌کند.
در کنار آن هند به عنوان یک شریک مهم هم برای روسیه و هم غرب مطرح است و این موضوع به پیچیدگی بیشتر روابط هند و رفتار آن در نظام بین الملل منجر شده است. هند از یک سو روابط سنتی و مهمی با روسیه دارد و بیش از ۴۰ درصد نفت خود را از روسیه وارد می‌کند. این جدا از واردات محصولات دیگر مانند زغال سنگ است. علاوه بر آن هند در زمان تحریم های غرب همچنان از روسیه انرژی وارد می‌کند که این مسئله موجب ناراحتی زلنسکی رئیس جمهور اوکراین شده است و او به مودی گفته است که خرید نفت از روسیه یعنی تامین مالی این کشور اما هند چنین نگاهی به ماجرا ندارد[1].
در مقابل اما هند روابط مناسبی با کشورهای غربی نیز دارد. آنها هند را در مقابل چین قرار داده‌اند و از آن به عنوان یک اهرم جایگزین برای مقابله با جهش چین می‌دانند. در واقع غرب به هند تخفیف‌های فراوانی درباره‌ي تحریم روسیه به دو دلیل مهم داده است. اولی اینکه هند بتواند از نفت ارزان برای پیشبرد اقتصاد خود بهره ببرد و بتواند به عنوان یک رقیب جدی برای چین مطرح شود. دوم اینکه غرب چندان تمایلی ندارد که روسیه به طور کامل در کنار چین قرار بگیرد و از هند به عنوان یک بازیگر همراه برای همکاری با روسیه استقبال می کند.
در این بین هند نیز با درک ژئوپلتیک و اهمیت جایگاه خود در نظام بین الملل به خوبی در حال همکاری با رقبا و شرکای خود است. آنها در عین حال که با روسیه روابط گرمی دارند، به اوکراین هم در زمینه‌های بشر دوستانه کمک می‌کنند یا همواره به گفتگو به برای پایان جنگ به عنوان بهترین راه حل تاکید دارند. بنابراین هند در تلاش است که از موقعیت خود برای تقویت جایگاه خود در نظام بین الملل بهره ببرد و در عین حال اعتماد شرکا را نیز حفظ کند.
هند سفیر صلح؟
مواضع هند در قبال جنگ اوکراین همواره تاکید بر صلح بوده است. آقای مودی در سفر خود به کیف به این نکته اشاره کرد و بیان داشت که جنگ به ضرر اوکراین و همه‌ی جهان تمام می‌شود[2].
هند به عنوان یک قدرت بزرگ می‌تواند نقش میانجی گری را در این جنگ ایفا کند، اما به نظر اوکراین چندان به این موضوع دلگرم نیست. در واقع اوکراین به حمایت غرب و سیاست ورزی‌های غربی نزدیک است و در عین حال خود را بخشی از غرب می داند. اما هند نمادی از کشورهای مستقل و به اصطلاح جنوب است که به دنبال برقراری گفتگو و حل مناقشه اوکراین است. این مسئله یعنی اعتبار کشورهای مستقل و غیر غربی بیش از غرب خواهد بود و شاید برای اوکراین این مسئله گران باشد. در عین حال اوکراین این ترس را دارد که هند در مذاکرات بیشتر متمایل به روسیه باشد و امتیازات بیشتری برای روس‌ها قايل باشد. بنابراین اوکراین تمایل دارد اگر مذاکراتی قرار است انجام شود در قالب غربی و با حمایت طرف‌های غربی باشد.
در عین حال هند می تواند به عنوان یک نقش همراه و تسهیل گر فعالیت کند، این موضوع به پذیرش از سوی قدرت‌های بزرگ و البته طرف‌های درگیر جنگ دارد که باید دید آیا اوکراین این موضوع را می‌پذیرد یا خیر.
در مجموع سفر نخست وزیر هند به اوکراین در چارچوب گسترش روابط همکاری هند با شرکای غربی است و در عین حال تاکید بر همکاری و مشارکت در ساخت اوکراین پس از جنگ دارد[3]. به نظر این سفر می تواند برای غرب هم دلگرم کننده باشد که هند همچنان قابل اعتماد است.
[1] sky.com
[2] nytimes.com
[3] dw.com
