آخرین تلاش‌ها برای صلح!
جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یک سفر دو روزه به لبنان و مصر رفته است تا بتواند از طریق گفتگو با مقامات لبنانی و مصری از تشدید تنش‌ها بکاهد. این سفر در حالی انجام شده است که بورل از ورود به سرزمین‌های اشغالی منع شده است و اجازه سفر به او داده نشد.
جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یک سفر دو روزه به لبنان و مصر رفته است تا بتواند از طریق گفتگو با مقامات لبنانی و مصری از تشدید تنش‌ها بکاهد. این سفر در حالی انجام شده است که بورل از ورود به سرزمین‌های اشغالی منع شده است و اجازه سفر به او داده نشد.
تلاش بیهوده؟
مواضع رهبران اروپا در قبال جنایات غزه، آن‌طور که باید نتوانسته پیام بازدارنده قدرتمندی به اسرائیل منتقل کند. در واقع اروپاییان در عین حال که جنایات جنگی را محکوم می‌کنند هم‌زمان به ارسال و فروش سلاح به اسرائیل ادامه می‌دهند. این رویکرد دوگانه در نزد رهبران اروپایی نتیجه‌ای به جز افزایش تنش‌ها در منطقه نداشته است. علاوه بر آن منجر به گستاخی بیشتر سران اسرائیل شده است تا جایی که مانع سفر بورل به اسرائیل شدند، زیرا در مقابل مواضع نسل کشی و جنایات جنگی اسرائیل پیشنهاد تحریم سران رژیم را داده بود[1].
در واقع این اقدامات رژیم اسرائیل به خوبی نشان از خیال راحت آنها در قبال جنایاتشان دارد و خود را از هر مسئله‌ای مصون می‌دانند. این اعتماد به‌نفس منجر به این شده است که آنها در مذاکرات آتش بس تحت فشار خارجی چندانی نباشند و به ادامه‌ي عملیات نظامی خود در غزه ادامه دهند.
علاوه بر آن اسرائیل به دنبال حضور در جبهه‌ي شمال و افزایش دامنه درگیری با لبنان است. به نظر میرسد که رویکرد اسرائیل این است که ضمن دریافت حمایت حداکثری شرکای خود برای حمله به لبنان آماده شود و بتواند با حمایت سیاسی، نظامی و لجستیک جنایات غزه را در لبنان نیز تکرار کند. به نظر میرسد سفر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به لبنان را می‌توان این‌گونه تبیین کرد که اروپا از گسترش درگیری در منطقه حمایت سیاسی نمی‌کند و به دنبال استفاده از دیپلماسی برای حل مناقشه در جنوب لبنان است.
حضور بورل در لبنان و گفتگو با مقامات لبنانی می‌تواند برای اسرائیل حامی این پیام باشد که حداقل همه‌ی اروپا، با اسرائیل و سیاست‌های جاه‌طلبانه‌ي نتانیاهو همراه نیستند. در کنار آن او امیدوار است که بتواند با مقامات لبنانی و حزب الله بر سر جلوگیری از تشدید تنش در منطقه به توافق برسد، توافقی که بی‌شک مستلزم پذیرش آتش بس از سوی اسرائیل است. به نظر اتحادیه اروپا باید از اهرم‌های فشار بیشتری بر روی اسرائیل استفاده کند تا لبنان، زیرا حزب الله بارها اعلام کرده است که بلافاصله بعد از آتش بس، تمامی اقدامات نظامی متوقف خواهد شد[2].
علاوه بر لبنان مصر دیگر مقصد بورل بود. او در مصر با رئیس جمهور این کشور دیدار و گفتگو کرد و بر دستیابی هرچه سریعتر به آتش بس تاکید کردند. در این دیدار هم چنین بر افزایش کمک‌های بشر دوستانه و ارسال تجهیزات پزشکی بیشتر به غزه تاکید شد[3].
به نظر میرسد اروپا به دنبال افزایش فشار بر هر دو طرف است تا هرچه سریعتر به توافق آتش بس برسند. حضور در لبنان و مصر، که یکی درگیر منازعه‌ی مستقیم با اسرائیل است و دیگری نقش میانجی را ایفا می‌کند، نشان دهنده‌ی نگاه اروپا و نگرانی آنها از گسترش تنش و درگیری در منطقه‌ی آسیای جنوب غربی و شمال آفریقا است. در واقع این نگرانی بیش از آنکه بخاطر مردم منطقه باشد، به نظر برای خود اروپا است، آنها ظرفیت پذیرش مهاجر جدید را ندارند، در صورت نا امنی گسترده در منطقه احتمال افزایش قیمت انرژی وجود دارد و برای اروپایی که تازه در حال عبور از چالش‌های اقتصادی است، می تواند دوباره یک چالش بزرگ باشد و آنها را از رقبای اصلی یعنی چین و ایالات متحده عقب نگه دارد. بنابراین آتش بس علاوه بر آنکه می تواند تنش‌ها را در منطقه تا حد زیادی کاهش دهد، می‌تواند به نفع اروپا نیز تمام شود و آنها را از قرار گیری در یک بحران گسترده‌تر نجات دهد. در کنار آن اروپا با این دست اقدامات به ساکنین خود به ویژه مهاجران و مسلمانان نشان می‌دهد که به مسئله‌ي فلسطین و حقوق بشر اهمیت می‌دهد. این اقدام می‌تواند تا حد زیادی از دو قطبی‌های مهاجر- بومی و ناامنی در اروپا جلوگیری کند.
در پایان بنظر میرسد که این سفر چندان اثر ملموسی بر سیاست‌ها و اقدامات اسرائیل نخواهد داشت و بیشتر یک نمایش به سبک اروپایی ها برای اقناع افکار عمومی خود است تا از زیرفشار آن خارج شوند. تلاشی بیهوده که با حمایت‌های نظامی و لجستیک از رژیم اسرائيل چندان راه به جایی نخواهد برد و حتی شاید افکار عمومی نیز قانع نشوند.
[1] euronews.com
[2] reuters.com
[3] dw.com
