دوراهی بی بازگشت ؛ ترامپ و زلنسکی

 بعد از درگذشت پاپ رهبر مسیحیان جهان که در واتیکان دیده از جهان گشود، بسیاری از رهبران سیاسی کشورهای دنیا با حضور در کشور واتیکان در مراسم یادبود ایشان شرکت نمودند¹. حضور رهبران ایالات متحده ، اوکراین و بسیاری از کشورهای اروپایی فضایی برای ملاقات و گفتگوهای سیاسی فراهم نمود که دیدار خصوصی ترامپ رییس جمهورایالات متحده  و زلنسکی رییس جمهور اوکراین از مهم ترین وقایع مراسم بزرگداشت پاپ در واتیکان بود. محتوای این گفتگوی محرمانه در چارچوب جنگ ویرانگر روسیه و اوکراین متمرکز بود. مساله ای که برای ترامپ بعد از روی کار آمدن دولت مطبوعش بسیار حائز اهمیت است عمل به وعده های انتخاباتی می باشد. یکی از مهم ترین گفته های وی در زمان برگزاری کارزار تبلیغاتی ، تلاش برای صلح و توقف جنگ اوکراین در زمانی سریع بعد از روی کار آمدن دولت وی بود که قریب  بر 100 روز از روی کار آمدن دولت جدید ایالات متحده هنوز تحقق این وعده انتخاباتی عملیاتی نشده است.

چرایی عدم تحقق این وعده ترامپ و اختلافات آمریکا و اوکراین در موضوع صلح با روسیه را باید قدری عمیق تر بررسی نماییم که در ادامه به آن خواهیم پرداخت؛ 

اختلافات عمیق ترامپ و زلنسکی در مفهوم صلح با روسیه، باتوجه به رویکرد ترامپ نسبت به پرونده جنگ اوکراین و روسیه و همچنین مذاکرات نماینده وی با پوتین رییس جمهور روسیه، ترامپ متقاعد شده است که بدون در اختیار گذاشتن بخشی از خاک اوکراین و همچنین به رسمیت شناختن الحاق کریمه به روسیه، آتش بس و صلح با پوتین امکان پذیر نیست². این دیدگاه بصورت ماهوی با دیدگاه رییس جمهور اوکراین و بسیاری از کشورهای اروپایی در تضاد است. دیدگاه ترامپ مبتنی بر واقعیت های میدانی جنگ روسیه و اوکراین است و دیدگاه زلنسکی مبتنی بر توهم غلبه میدانی در جنگ با روسیه است که آشکارا با وقایع جنگ در ماه های گذشته متفاوت است. دیدگاه زلنسکی مبنی بر حاکمیت بر کل اوکراین بسیار دور از واقعیت می باشد و منبعث از تحریک کشورهای اروپایی و فشار به وی برای مقاومت در برابر پوتین می باشد.

تقویت ملی گرایی در اوکراین بعد از مشاهده دیدگاه های ترامپ در مورد موضوع صلح با روسیه، بسیاری از مردم اوکراین که در سال های گذشته درگیر جنگ خانمان سوز با ارتش روسیه شده اند معتقدند هزینه سازش بسیار بیشتر از هزینه جنگ می باشد و باید در قبال حملات روسیه به اوکراین از تمامیت ارضی کل خاک اوکراین دفاع نمود که این دیدگاه در واقعیت میدانی جنگ با روسیه آرمان گرایانه محسوب میشود. نقش رسانه های غربی در پمپاژ این توهم که اوکراین میتواند با بضاعت موجود نظامی خود کل خاک اوکراین را آزاد نمایند اهمیت دارد. خط رسانه ای اروپایی با تمرکز بر گفته های ترامپ مبنی بر الحاق بخش هایی از خاک اوکراین به روسیه به عنوان پیش شرط صلح  در صدد تقویت اندیشه های ملی گرایانه مردم اوکراین می باشد.

دیدار ترامپ و زلنسکی در رم  و  امکان تغییر در محاسبات امنیتی ایالات متحده، صحبت خصوصی دو رهبر ایالات متحده و اوکراین در شرایط فشار سنگین ارتش روسیه در جنگ با اوکراین حاکی از عدم نتیجه گیری تلاش های ماه های اخیر دولت ترامپ در متقاعد کردن روسیه و اوکراین برای انعقاد صلح دارد. دیدار دو رهبر اوکراین و ایالات متحده که بعد از فاجعه ملاقات زلنسکی در کاخ سفید برگزار شد نشان دهنده تلاش برای نزدیک کردن دیدگاه های دو کشور در موضوع صلح با روسیه می باشد. ترامپ  در موضع گیری بعد از دیدار با زلنسکی به رسانه ها گفت شاید پوتین به دنبال صلح نیست³. این گفته‌ی وی نشان دهنده عدم امیدواری به صلح با روسیه در کوتاه مدت است.

 به سرانجام نرسیدن صلح با روسیه میتواند نقش دولت ترامپ در جنگ اوکراین با روسیه را تغییر دهد و احتمال حمایت های بیشتر نظامی دولت ترامپ از جنگ اوکراین دور از ذهن نیست. ترامپ اگر بداند توافق با روسیه عملیاتی نمی‌شود احتمال دارد با تداوم فشار اقتصادی و نظامی به روسیه حلقه محاصره بر کرملین را تنگ تر نامید و این موضوع تبعات ژئوپلتیکی بسیاری خواهد داشت زیرا باتوجه به سند 2025 امنیت ملی ایالات متحده تمرکز این کشور بر چین می باشد⁴و دستگاه محاسباتی امنیتی دولت ترامپ، روسیه را در زمره تهدیدات آنی این کشور نمی‌پندارد. حال باتوجه به این وقایع محتمل است محاسبات جدید دولت ترامپ در امور بین المللی و منطقه ای دستخوش تغییراتی شود.

در مجموع باید گفت، ترامپ به دنبال الحاق کریمه و بخش هایی از خاک اوکراین به روسیه می باشد اما با توجه به  وقایع میدانی جنگ با روسیه وهمچنین فشار کشورهای اروپایی و اوکراین مبنی بر تسلط بر کل خاک اوکراین، در کوتاه مدت توقف جنگ دور از دسترس ترامپ است و وعده وی مبنی بر آتش بس فوری و دائم در جنگ روسیه و اوکراین غیر عملی می باشد.

 امیرعلی یگانه  

1.  https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2025/4/26/pope-francis-funeral-live-world-leaders-mourners-to-give-final-farewell

2.  https://responsiblestatecraft.org/trump-ukraine-peace-plane/

3.  https://edition.cnn.com/2025/04/26/europe/zelensky-trump-talks-pope-funeral-intl/index.html

4. https://www.washingtonpost.com/national-security/2025/03/29/secret-pentagon-memo-hegseth-heritage-foundation-china/