تقویت روابط نظامی ایران و عمان

مرضیه شریفی

در بین کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، عمان از جمله کشورهایی است که همواره روابط پایدار و دوستانه ای با ایران داشته است. همسایگی و اشراف هر دو کشور بر تنگه راهبردی هرمز و نیز مشترکات فرهنگی و دینی و پیشینه تاریخی به روابط میان تهران و مسقط اهمیت ویژه ای بخشیده است به همین خاطر شاهد تقویت روابط این دو کشور در حوزه های مختلف از جمله مسایل نظامی هستیم.

روابط رسمی دیپلماتیک بین دو کشور در 4 شهریور 1350 با صدور بیانیه مشترک آغاز شد. هم در دوره های قبل از انقلاب اسلامی و هم در مراحل مختلف بعد از انقلاب دو کشور تلاش داشتند تا سطح روابط خود را گسترش دهند و مسئله خاصی که روابط دوجانبه را دچار بحران کند وجود نداشته است.

در سال 1351 شمسی، اعزام نیروهای نظامی ایران به عمان برای حمایت از حکومت سلطان قابوس در جنگ ظفار و مقابله با جدایی ‌طلبان متمایل به کشورهای کمونیستی، موجب حفظ یکپارچگی عمان شد. عملیات نظامی ارتش ایران در جنگ ظفار در تغییر وضعیت به سود پادشاهی عمان و سرکوب مخالفان نقش پررنگی داشت، نکته ‌ای که باعث شد سلطان قابوس بقای تاج و تخت و حکومت خود را مدیون ایران بداند و تصویر مثبتی از نیروهای ایرانی در ذهن دولت و مردم عمان باقی بماند. [1]

در روز ۲۵ مهر ۱۳۵۴ ارتش ایران اعلامیه پایان عملیات نظامی در عمان را صادر کرد و حالا در مهر ۱۴۰۳ پس از گذشت  نزدیک به ۵۰ سال، ارتش جمهوری اسلامی ایران به دعوت این سلطان نشین برای شرکت در کمیسیون مشترک دوستی نظامی و همچنین رزمایش‌ مشترک نیروهای واکنش سریع ایران و عمان، در این کشور حضور پیدا کرده است. [2]

در روزهای سه ‌شنبه و چهارشنبه‌ی هفته‌ی گذشته رزمایش مشترک امداد و نجات دریایی میان نیرو های دریایی جمهوری اسلامی ایران و عمان بر‌ اساس طرح ‌های عملیاتی دریا پایه به میزبانی نیروی دریایی عمان و با مشارکت شناور های رزمی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران و یگان ‌های رزمی سطحی و پروازی نیروی دریایی این کشور در محدوده آب‌ های شمال اقیانوس هند و تنگه هرمز برگزار شد. براساس گزارش پایگاه اطلاع ‌رسانی ارتش جمهوری اسلامی ایران، این رزمایش به‌ منظور ارتقای آمادگی رزمی و اجرای توافقات به ‌عمل‌آمده مرتبط با سناریو های امنیت دریایی در کمیسیون‌ های مشترک دوستی نظامی جمهوری اسلامی ایران و عمان با مشارکت ناوشکن تمام ایرانی جماران و ناو موشک ‌انداز زره نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و دو شناور رزمی نیروی دریایی سپاه پاسداران و همچنین یگان‌ های سطحی و پروازی نیرو های دریایی این کشور با برگزاری عملیات ‌های مشترک برنامه امداد و نجات، گشت بالگرد، کنترل و گشت منطقه، اعزام غواص، افراشتن پرچم و اعزام قایق برگزار شد. حضور اثرگذار ناوشکن تمام ایرانی جماران و ناو موشک ‌انداز تمام ایرانی زره در کنار دیگر واحد های رزمی سطحی نیروی دریایی سپاه پاسداران در این رزمایش، جلوه زیبایی از خودکفایی ملی در حوزه تجهیزات دفاع دریایی را به نمایش گذاشت. [3]

نکته مهمی که باید در خصوص اولین مانور مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران و ارتش عمان مورد توجه قرار بگیرد این است که بیشتر از مکان و محدوده این رزمایش بازه زمانی آن بسیار مورد اهمیت است چرا‌ که در میانه‌ی جنگ رژیم اسرائیل با فلسطین در نوار غزه و همچنین تنش و درگیری رژیم صهیونیستی با نیرو های حزب‌ الله در لبنان، این رزمایش مشترک با یکی از کلیدی‌ ترین همسایه ‌های حوزه خلیج فارس حکایت از آن دارد که توان مانور نظامی و دفاعی ارتش جمهوری اسلامی ایران به ‌عنوان یکی از دو بازوی اصلی تدافعی ایران در کنار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌تواند سناریوی بازدارندگی را به شکل چشمگیری اجرا کند. به همین جهت میتوان اولین مانور مشترک ایران و عمان را یک پالس مبارزه موازنه ‌ساز در برابر تهدیدات رژیم اسرائیل توصیف کرد.

بهره کلام

پس از گذشت نزدیک به ۵۰ سال از پایان رسمی حضور ارتش ایران در عمان برای کمک به سلطان نشین آن ، بار دیگر ارتش ایران به دعوت رسمی این کشور برای برگزاری رزمایش مشترک مقابله با جنگ شهری به عمان بازگشته است. حضور ارتش جمهوری اسلامی ایران در عمان علاوه برآنکه به تقویت روابط فی مابین نظامی منجر میشود پیام های مهمی را در این برهه زمانی که تنش ها در منطقه غرب آسیا اوج گرفته است  مخابره میکند در واقع میتوان این اولین مانور مشترک ایران و عمان را یک پالس مبارزه موازنه ‌ساز در برابر تهدیدات رژیم صهیونیستی در نظر گرفت.

[1] https://farsi.iranpress.com/

[2] https://www.asriran.com/fa/news/1004328

[3] http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/2028736