بهانه‌های نتانیاهو برای ادامه‌ی جنگ

حکیمه زعیم باشی

در روزهای گذشته پس از اعتصابات عمومی در تل آویو نتانیاهو تلاش کرد تا با اشاره به ضرورت استراتژیک حضور نیروهای اسرائیلی در کریدور فیلادلفیا، از انتقادات مربوط به مانع‌تراشی در مسیر توافق آتش‌بس و نجات اسیران اسرائیلی فرار کند. او این استراتژی را به عنوان کلید دستیابی به اهداف اصلی اسرائیل در جنگ معرفی کرده است.

کریدور فیلادلفیا کجاست و چه اهمیتی برای اسرائیل دارد؟

در منتهی الیه جنوب نوار غزه محوری واقع است که به محور فیلادلفیا معروف است. در آنجا گذرگاهی به طول تقریبا 14 کیلومتر است که نشان دهنده حد فاصل میان نوار غزه و مصر است. همانطور که در تمامی مراحل مذاکراتی که اسرائیل وارد آنها می شود، مناطقی خاکستری و با سرنوشتی نامشخص باقی می مانند.

در نتیجه توافق کمپ دیوید در سال 1978 سرنوشت این محور به طور کامل روشن نشد اما شامل توافقی در خصوص تدابیر امنیتی در سینا و نوار غزه شد.

این وضعیت به همین شکل تا سال 2005 باقی ماند، هنگامی که نخست وزیر اسرائیل شارون طرح قطع اتصال را به صورت یک جانبه پیاده سازی کرد. این طرح شامل عقب نشینی کامل از نوار غزه شد و طبق طرح قطع اتصال آن گذرگاه به محور فیلادلفیا شناخته شد. ارتش از درون نوار غزه عقب نشینی کرد اما اسرائیل به تسلط امنیتی بر مرزهای آن ادامه داد و محاصره کاملی را بر آن تحمیل کرد و  کنترل دو بخش هوایی و دریایی و تردد از طریق گذرگاه های مرزی را در دست گرفت و تدابیر امنیتی میان اسرائیل و مصر در این محور وضع شد . مصر نیز نیروهایی را در مرزهایش با غزه مستقر کرد تا اداره این گذرگاه به صورت مشترک میان مصر و طرف فلسطینی باشد که نماینده طرف فلسطینی مقامات فلسطینی حاکم بر غزه بودند.

در ابتدای ماه می 2024 ارتش اسرائیل به رفح یورش برد و به طور کلی گذرگاه رفح را نابود کرد که نقطه مرزی میان نوار غزه و مصر بود و نقاطی را برای استقرار نظامی در آن برپا کرد. ارتش رژیم صهیونیستی شروع به با خاک یکسان کردن تمام خطوط مرزی کرد و زیرساخت های نظامی و راه هایی برای تسهیل تردد خودروهای نظامی را برپا کرد و موضع اسرائیل در خصوص محور فیلادلفیا به یکی از بارزترین نقاطی تبدیل شد که مانعی  برای به ثمر رسیدن،  گفتگوهای توقف جنگ در نوار غزه شد.

اخیرا نیز نتانیاهو این امر یعنی حضور نیروهای نظامی اسرائیل در محور فیلادلفیا را لازم و خط قرمز دانسته و گفته که  تحقق اهداف جنگ در غزه از محور فیلادلفیا عبور می کند و آن را به اکسیژنی توصیف کرده که جنبش حماس از آن استفاده می‌کند. این در حالی است که این روزها  از سوی اطرافیان سیاسی نتانیاهو یکی پس از دیگری اتهاماتی به وی وارد شده مبنی بر اینکه برای هر توافقی که باعث توقف جنگ شود، مانع تراشی می کند تا جایی که این اقدام نتانیاهو باعث خشم نهادهای امنیتی و نظامی رژیم صهیونیستی شده است.

سرلشکر ذخیره اسحاق بریک می گوید موضع نتانیاهو در خصوص این محور به معنای قرار دادن اسرائیل در جنگ فرسایشی بی پایان و خطر جنگ منطقه ای است.

بریک با نظر دو ژنرال سابق گادی آیزنکوت و بنی گانتس موافق است که می گویند محور فیلادلفیا تهدیدی برای موجودیت و امنیت اسرائیل نیست.  

همچنین روسای دستگاه های نظامی – امنیتی اسرائیل که شامل 1. ارتش 2. وزارت دفاع 3- موساد 4- شاباک می شوند موافق خروج نیروهی اسائیلی از فیلادلفیا هستند اما نتانیاهو بر حفظ ارتش و نیروهای نظامی در فیلادلفیا اصرار می ورزد.

ریشه‌ی اصرار نتانیاهو بر حفظ نیروها در فیلادلفیا

بنظر می رسد دو دلیل وجود دارد که نتانیاهو می خواهد که نیروهای اسرائیلی در فیلادلفیا بمانند:

1-      مخالفت جناح راست افراطی با هرگونه توافق تا پیش از پیروزی کامل نظامی بر حماس،  اسموتریچ و بن گویر تهدید کرده اند در صورت برقراری آتش بس ازکابینه ائتلافی حاکم خارج خواهند شد. خروج یک جناج از کابینه مساوی است با فروپاشی کابینه، این مسئله منجر به سقوط سیاسی نتانیاهو می شود.

2-      از زمان 7 اکتبر که نیروهای حماس توانستند دستگاه های امنیتی اسرائیل را غافلگیر کنند و آنها قادر به پیش بینی و خنثی سازی حمله 7 اکتبر نشدند درخواست ایجاد کمیته هایی برای بررسی این اتفاق بوجود آمده که کوتاهی مسئولین سیاسی و امنیتی را در مورد این مسئله مورد رسیدگی قرار بدهند، از آنجا که نتانیاهو به عنوان نخست وزیر توسط این کمیته ها مورد سوال قرار خواهد گرفت و پس از جنگ احتمال برکناری او خواهد بود لذا او خواهان پایان جنگ نیست و بنابراین محور فیلادلفیا را پررنگ کرده و برای آن اهمیت استراتژیک قائل شده است.

درواقع نتانیاهو تاکنون تلاش کرده از هر ترفند، فریب و دروغی برای جلوگیری از تحقق مبادله اسرا و توافق آتش بس استفاده کند زیرا می داند چنین توافقی باعث سقوط دولتش خواهد شد. گفته می شود در برابر گره محور فیلادلفیا و افزایش اختلافات اسرائیلی ها و پایبندی مقاومت فلسطین بر عقب نشینی اسرائیل از آن، کاخ سفید از آماده سازی پیشنهاد توافقی پرده برداشته که بندهای آن شامل عقب نشینی نیروهای اسرائیلی،  بدون مشخص کردن حجم نیروهای عقب نشینی کرده از نقاطی شده است که به نقاط پر تراکم نزدیک این گذرگاه توصیف شده اند، بنابراین تا تکمیل این پیشنهاد و ارائه به طرف‌های درگیر جنگ (حماس-اسرائیل) باید منتظر بود و دید نتانیاهو بهانه‌ی بعدی‌اش برای عدم امضای توافق مبادله اسرا و آتش بس چه خواهد بود؟!.