استراتژی‌های کربن‌زدایی خلیج فارس و خاورمیانه

تغییرات آب و هوایی جهان نگرانی هایی را به وجود آورده است به همین جهت در راستای مقابله با بحران تغییرات آب و هوایی در صنایع مختلف تمهیداتی خاص اتخاذ شده است .

افزايش گاز هاي گلخانه ای ازجمله دي اكسيد كربن ، سبب گرمايش زمين شده است ادامه روند موجود در دراز مدت ، هرگونه حيات را روي كره زمين تهدید خواهد كرد . در این بین صنعت نفت و گاز (O&G) باید نقش مهمی ایفا کند چرا که عملیات های این صنعت ، 9 درصد از کل انتشار گاز های گلخانه‌ ای (GHG) را تشکیل می‌دهد . علاوه بر این ، سوخت هایی را تولید می کند که 33 درصد دیگر از انتشار جهانی را ایجاد می کند . به همین جهت بخش نفت و گاز برای ایفای نقش خود در کاهش تغییرات آب و هوایی ، باید تا سال 2050 میزان انتشار گازهای گلخانه ای خود را حداقل 3.4 گیگاتن معادل دی اکسید کربن کاهش دهد . در حال حاضر ، بسیاری از شرکت ‌ها تکنیک ‌هایی را اتخاذ کرده ‌اند که می‌توانند به طور قابل ‌توجهی عملیات ‌ها را کربن ‌زدایی کنند یکی از گزینه ‌ها ، اجرای طرح‌ هایی است که انتشار گازهای گلخانه ‌ای را با استفاده از مخازن کربن طبیعی ، از جمله اقیانوس ‌ها ، گیاهان ، جنگل‌ ها و خاک جبران می‌کند . اینها گاز های گلخانه ای را از جو حذف کرده و غلظت آنها را در هوا کاهش می دهند لازم به ذکر است که تنها گیاهان و درختان سالانه حدود 2.4 میلیارد تن دی ‌اکسید کربن را جذب می‌کنند . [1]

ممکن است این پرسش مطرح شود که انتشار کربن چه تاثیری بر زندگی عادی و روزانه انسان ها خواهد گذاشت  ؟ پاسخ این سوال کوتاه و ساده است و آن اینکه انتشار کربن و گاز های گلخانه ای مستقیما بر اقلیم تاثیرگذاشته و مهم ترین اثرگذاری آن وقوع سال های گرم و خشکسالی ها مداوم و آلودگی هوا در بخش های زیادی از زمین است که در این بین منطقه خاورمیانه  و خلیج فارس ممکن است به دلیل برخورداری از منابع عظیم انرژی تاثیر بیشتری بپذیرد به همین جهت توجه به استراتژی های کربن زدایی در این منطقه از اهمیت ویژه ای برخوردار است . [2]

کشور های این منطقه در دهه ‌های گذشته به عنوان تولیدکننده ، پالایش و صادرکننده محصولات مبتنی بر هیدروکربن ، به شدت تحت تأثیر وابستگی اقتصاد جهانی به سوخت فسیلی قرار داشتند . اما کشورهای منطقه خلیج فارس اکنون در مواجهه با روند گذار جهانی انرژی ، در تلاش هستند تا از تمرکز خود بر هیدروکربن دور شوند و به حرکت جهانی کربن زدایی از بخش انرژی بپیوندند . [3]

کشورهایی چون امارات متحده عربی ، بحرین ، کویت ، عمان و عربستان سعودی اهداف کربن خالص صفر را دنبال می کنند ( امارات عربی و عمان در سال 2050 ؛ بحرین ، کویت و عربستان سعودی در سال 2060 ) امارات متحده عربی و عربستان سعودی برنامه های قابل توجه و معتبری برای توسعه ظرفیت تولید خود  دارند ، اگر چه انتشار گاز های گلخانه ‌ای حاصل از صادرات نفت و گاز در حیطه اختیارات کشور وارد کننده است ، نه تولید کننده اما این چند کشور عربی  به دنبال این هستند که نقاط قوت خود را در سیاست و دیپلماسی آب و هوا بازی کنند . [4]

از آنجا که بازار هیدروژن منجر به یکی از بزرگترین اختلالات در بخش انرژی خواهد شد در چنین شرایطی  کشورهای عرب خلیج فارس به این ایده که ممکن است بتوانند خود را به عنوان تامین کنندگان کلیدی در صنعت نوپای هیدروژن تثبیت کنند ، توجه کرده اند چرا که این کشور ها در میان کم ‌هزینه ‌ترین تولید کنندگان نفت ، گاز طبیعی و انرژی‌ های تجدید پذیر در جهان قرار دارند ، موقعیت خوبی برای تولید هیدروژن آبی و سبز رقابتی دارند . آنها همچنین امکانات بندری و سایر زیر ساخت های مورد نیاز برای صادرات هیدروژن را دارند . بر اساس ارزیابی جهانی آژانس بین‌المللی انرژی از پروژه‌ های اعلام ‌شده هیدروژن تا پایان سال ۲۰۲۲، علاوه بر عربستان سعودی و امارات ، عمان نیز یکی از نامزد های اصلی تولید و صادرات هیدروژن است و می‌تواند به بزرگترین صادرکننده سوخت خاورمیانه در این دهه تبدیل شود . [5]

مرضیه شریفی

[1] https://petroshop.co/solving-co2-problem/

[2] 34/1094http://www.mashal.ir/content/

[3] https://www.irna.ir/news/84800444/

[4] https://www.naturalgasworld.com/

[5] https://www.tahlilbazaar.com/news/236767