۱۱ سپتامبر بهانه ای برای لشگرکشی به خاورمیانه

حادثه ی 11 سپتامبر 2001 آغاز عصری جدید در سیاست بین‌ الملل است و نقطه ‌ی تحولی در نظام قدرت جهانی به حساب می آید . به بیان دیگر آن گونه كه فروپاشی دیوار برلین به منزله‌ ی پایان دوران جنگ سرد بود ، انهدام برج ‌های تجارت جهانی نیز آغاز روندی نوین در عرصه‌ ی سیاست بین ‌الملل تلقی می‌گردد . [1]

در طی دوره طولانی جنگ سرد ، ترس از گسترش کمونیسم ابزار سیاست خارجی آمریکا در منطقه بود ، اما تحولی که بعد از حادثه یازده سپتامبر رخ داد این بود که تروریسم به دشمن درجه یک آمریکا تبدیل شد . در واقع یازدهم سپتامبر به ظاهر حمله ای به هژمونی آمریکا بود و توانست احساسات امریکایی ها را جریحه دار کند ، این شرایط فرصتی برای نو محافظه کاران حامی جورج بوش پسر فراهم آورد تا با تئوریزه کردن گفتمانی که از طریق آن با دوگانه سازی و اهریمن انگاری بازیگران مخالف آمریکا در صحنه سیاست جهان با عناوینی مانند دشمنان آزادی ، دموکراسی و حقوق بشر ، دولت های یاغی ، محور شرارت ، دارندگان سلاح های کشتار جمعی و حامیان تروریسم ، مسیر تهاجم آمریکا به منطقه خاورمیانه را هموار کنند . [2]

دولت آمریکا در تبیین‌ های اولیه از 11 سپتامبر ، این حملات را طرح تروریست‌ ها برای مخدوش کردن امنیّت ملّی آمریکا جلوه داد و با این توجیه بستر جنگ با افغانستان و عراق را فراهم آورد ؛ اما بررسی های مستقل روایت دیگری از حادثه دارد . کتاب‌‌ های « دروغ بزرگ »، تألیف « تری میسان »، و « سیا و یازده سپتامبر » به قلم « آندراس فون بولو »، که هر دو در سال 2003 چاپ شدند را شاید بتوان اولین گام ها در مخالفت با گزارش ‌های رسمی آمریکا در این موضوع دانست . پس از آن ، محققانی دیگر ، تبیین‌ های رسمی دولت آمریکا را از زاویه ‌های دید متفاوت به چالش گرفته و بر آنها خط بطلان کشیده‌ اند ؛ با آنکه این اندیشمندان از لحاظ نگاه ‌های تخصصی به شدت با یکدیگر متفاوت بوده و تخصص ‌هایی از علوم و جغرافیای سیاسی تا علوم فیزیک و مهندسی و حتّی فیلمبرداری داشته ‌اند ، همگی آنها در یک نتیجه به اتفاق نظر رسیده‌اند : دولت آمریکا در گزارش شرح واقعه صادق نبوده است . [3]

کارشناسان بر این باورند حملات به مرکز تجارت جهانی و پنتاگون  اقدامی داخلی بود تا به بهانه ‌ای حمله به افغانستان و عراق طراحی شود . آنها معتقد بودند حملات ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ که زمینه ‌ساز حملات نظامی ایالات متحده به عراق و افغانستان بود ، در واقع توسط جنگ ‌طلبان داخلی این کشور رهبری شد تا توجیهی برای حمله و اشغال کشورهای نفت ‌خیز صورت پذیرد  . [4]

 یکی از تبعات اولیه حملات یازده سپتامبر حمله به افغانستان بود ، اقدامی که اولین گام در جهت اهداف نوین آمریکا محسوب می شد و با تبلیغات گسترده رسانه ای بستر های آن آماده شده بود . اقدام بعدی حمله به عراق بود از آنجا که دولت آمریکا به موجب قوانین بین المللی نمی‌توانست به این دلیل که ممکن است در آینده از سوی کشوری مورد حمله قرار بگیرد بر علیه آنها اقدام نظامی کند ، تنها با این بهانه که عراق به طور بالقوه به اتهام دارا بودن سلاح کشتار جمعی برای آمریکا خطرناک است و می تواند در آینده برای این کشور تهدیداتی را خلق کند ، به این کشور حمله کرد و آنجا را به اشغال درآورد . [5]

هر چند ایالات متحده به بهانه مبارزه با تروریسم و شعار حقوق بشر به کشورهای خاورمیانه لشگر کشی کرد اما در عمل شاهد بروز فجایع جبران ناپذیر در این کشور ها بودیم فجایعی که آثار منفی آن بیش از همه متوجه غیر نظامیان خصوصا زنان و کودکان شده است ، در همین خصوص دانشگاه « براون » آمریکا طی یک پروژه علمی با نام « Cost Of Wars » ، نتایج حضور آمریکا در غرب آسیا از ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ تاکنون را بررسی کرده است . در این گزارش آمده است که « جنگ ‌های ایالات متحده در عراق ، افغانستان ، سوریه ، یمن و پاکستان ، منجر به ۴.۵ میلیون کشته ، ۳۸ تا ۶۰ میلیون آواره و ۷.۶ میلیون کودک گرسنه و قحطی ‌زده ، شده است . » در این گزارش تاکید شده است که علاوه بر چند میلیون کشته ، میلیون ‌ها غیر نظامی در جنگ زخمی شده و از سختی ‌های باور نکردنی رنج می‌برند . کودکان در وهله نخست و زنان در مرحله بعد ، بیشترین آسیب را از جنگ ‌ها دیده اند چرا که در مناطق جنگ ‌زده ، کودکان در اثر ابتلاء به انواع بیماری ‌ها می‌میرند به عنوان نمونه در این مناطق ، احتمال مرگ کودکان در اثر بیماری اسهالی ۲۰ برابر بیشتر از خود جنگ است . همچنین آنها دچار سوء تغذیه شدید می‌شوند به طوری که در حال حاضر ۷.۶ میلیون کودک زیر پنج سال در افغانستان ، عراق ، سومالی ، سوریه و یمن از سو تغذیه حاد رنج می ‌برند . همچنین به دلیل جنگ ، دسترسی مردم به آب آشامیدنی و تاسیسات تصفیه زباله از بین رفته و به خاطر بیماری ‌های منتقل شده از آب ،  علاوه بر کشته ، بیماران زیادی بر جای مانده است و بیشتر زنان و کودکان هستند که از این مشکلات رنج می‌ برند . [6]

ایالات متحده آمریکا با وجود فجایع انسانی که در خاورمیانه رقم زده است از دستیابی به هدف ظاهری خود یعنی نابودی تروریسم باز مانده است و به گسترش سایر گروه های تروریستی و افزایش نا امنی نیز کمک شایانی کرده است و سایر اسلام گرایان افراطی مانند داعش ، هیئت تحریر الشام و... که تهدیدی بالقوه برای مردم و دولت های منطقه محسوب می شوند حاصل حضور آمریکاست و این مهمترین دلیل برای آن است که اقدامات لازم و جدی از جانب دولت ها برای اخراج کامل آمریکا از منطقه صورت پذیرد تا بیش از این شاهد وقایع فاجعه بار نباشیم . [7]

مرضیه شریفی

[1] https://irdc.ir/fa/news/8049/

[2] http://irdiplomacy.ir/fa/news/2014601

[3] https://www.farsnews.ir/news/13940621001351

[4] https://nournews.ir/Fa/News/107678

[5] https://www.irna.ir/news/84829994/

[6] https://www.farsnews.ir/news/14020508000741

[7] http://irdiplomacy.ir/fa/news/2014601