بحران خاموش زیر پوست آمریکا: نبرد برای آب سالم در سرزمین فرصت‌ها

بحران آب در آمریکا در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین چالش‌های اجتماعی، بهداشتی و سیاسی این کشور تبدیل شده است. در حالی که ایالات متحده به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای جهان شناخته می‌شود، بخش‌هایی از جمعیت آن، به ویژه در جوامع کم‌درآمد، مناطق روستایی و اقلیت‌های نژادی، با مشکل دسترسی به آب سالم در منازل خود روبرو هستند. این بحران ناشی از ترکیبی از زیرساخت‌های فرسوده آمریکا، تاثیر تغییرات اقلیمی بر منابع آب، سوءمدیریت و شکاف‌های عمیق اجتماعی و اقتصادی است.

وخامت زیرساخت‌های آبی و ناتوانی دولت‌ها در نوسازی

بخش عمده‌ای از شبکه‌های انتقال و تصفیه آب در ایالات متحده، عمری بیش از نیم قرن دارند. بر اساس گزارش انجمن مهندسان عمران آمریکا، بسیاری از لوله‌های آب در شهرهای بزرگ و کوچک، بیش از ۷۵ سال عمر کرده‌اند و نیاز فوری به تعویض دارند. این در حالی است که بودجه‌های اختصاص‌یافته توسط دولت‌های محلی و فدرال برای نوسازی این زیرساخت‌ها ناکافی است.

طبق ارزیابی‌های اخیر، برای به‌روزرسانی کامل زیرساخت‌های آبی فرسوده آمریکا به بیش از یک تریلیون دلار سرمایه‌گذاری طی ۲۰ سال آینده نیاز است. اما اغلب شهرداری‌ها با محدودیت‌های مالی روبرو هستند و بودجه‌های فدرال نیز به دلایل سیاسی و اولویت‌بندی‌های دیگر، تأخیر یا کاهش یافته است. این ناتوانی در نوسازی، ترکیدگی مکرر لوله‌ها، نشت‌های گسترده و آلودگی منابع آب را در پی داشته که سلامت عمومی را تهدید می‌کند.[1]

بحران بهداشتی در جوامع کم‌درآمد

بحران آب در آمریکا بیش از همه، جوامع آسیب‌پذیر را تحت تاثیر قرار داده است. بر اساس داده‌های مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها، در مناطقی که دسترسی به آب آشامیدنی سالم محدود شده یا منابع آب آلوده شده‌اند، شیوع بیماری‌های مرتبط با آب، مانند اسهال، هپاتیت آ و بیماری‌های پوستی، افزایش یافته است.

در ایالت‌هایی چون میشیگان، می‌سی‌سی‌پی و آلاباما، برخی جوامع روستایی یا مناطق با اکثریت جمعیت سیاه‌پوست و لاتین‌تبار، سال‌هاست که با کیفیت پایین آب یا نبود دسترسی پایدار به آب لوله‌کشی روبرو هستند. نمونه بارز این وضعیت، بحران آب فلینت در میشیگان است؛ جایی که تغییر منبع تامین آب بدون مراقبت‌های بهداشتی لازم، منجر به آلودگی آب با سرب شد و هزاران نفر، به ویژه کودکان، دچار آسیب‌های جبران‌ناپذیر شدند.[2]

نابرابری اجتماعی در دسترسی به آب، امروز به شکلی آشکار در آمریکا دیده می‌شود؛ جایی که ثروتمندان از آب پاک و بی‌وقفه بهره می‌برند اما بسیاری از فقرا ناچارند به منابع مشکوک یا بسیار گران متکی باشند.

تاثیر تغییرات اقلیمی بر منابع آب

تغییرات اقلیمی نیز نقشی مهم در تشدید بحران آب در آمریکا دارد. موج‌های شدید خشکسالی، خصوصاً در غرب کشور، منابع آب طبیعی را به شدت تحت فشار قرار داده است. بر اساس گزارش اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا، ایالت‌هایی مانند کالیفرنیا، آریزونا و نوادا طی دهه گذشته شاهد یکی از خشک‌ترین دوره‌های تاریخ خود بوده‌اند.

خشکسالی‌های پیاپی، کاهش ذخایر آب‌های زیرزمینی و تبخیر بیشتر آب‌های سطحی را به دنبال داشته است. همچنین سوء مدیریت منابع آب، مانند تخصیص بی‌رویه آب به صنایع کشاورزی پرمصرف یا شهرهای بزرگ بدون توجه به ظرفیت منابع، وضعیت را وخیم‌تر کرده است.

در چنین شرایطی، مناطقی که قبلاً با منابع آب پایدار روبرو بودند، امروز با جیره‌بندی اجباری و افزایش هزینه‌های آب مواجه شده‌اند؛ بحرانی که پیش‌بینی می‌شود با ادامه روند گرم شدن زمین شدت بیشتری یابد.[3]

اعتراضات اجتماعی و پیامدهای ژئوپلیتیکی داخلی

بحران آب در آمریکا صرفاً یک مسأله بهداشتی یا محیط‌زیستی نیست؛ بلکه پیامدهای ژئوپلیتیکی داخلی مهمی نیز دارد. در سال‌های اخیر، افزایش اعتراضات اجتماعی در آمریکا در واکنش به دسترسی محدود به آب سالم، سوءمدیریت منابع و بی‌توجهی دولت‌ها به وضعیت جوامع محروم، مشهود بوده است.

در شهرهایی مانند جکسون در می‌سی‌سی‌پی، یا فلینت در میشیگان، ساکنان محلی بارها با تظاهرات گسترده خواستار اصلاح فوری زیرساخت‌های آب و پاسخگویی مسئولان شده‌اند. این اعتراضات اجتماعی در آمریکا فشارهای سیاسی سنگینی بر دولت‌های محلی و همچنین دولت فدرال وارد کرده است. سیاستمداران به ناچار وعده‌هایی برای افزایش سرمایه‌گذاری در پروژه‌های آب داده‌اند، اگرچه بسیاری از این وعده‌ها هنوز به مرحله اجرا نرسیده‌اند.

افزایش بی‌اعتمادی به نهادهای حکومتی، رشد جنبش‌های عدالت اجتماعی و گسترش شکاف‌های حزبی بر سر نحوه مدیریت بحران آب، از دیگر پیامدهای این بحران در سطح داخلی است. در چنین فضایی، بحران آب در آمریکا به نماد گسترده‌تر بحران اعتماد میان مردم و حاکمیت تبدیل شده است.[4]

نتیجه‌

بحران آب در آمریکا، از فرسودگی زیرساخت‌ها تا تاثیرات تغییرات اقلیمی و نابرابری‌های اجتماعی، ابعاد پیچیده‌ای دارد که نیازمند واکنش‌های چندجانبه و فوری است. بدون اصلاحات اساسی در سیاست‌های مدیریت منابع آب، سرمایه‌گذاری گسترده در بازسازی شبکه‌های آبی و توجه ویژه به جوامع محروم، این بحران می‌تواند به یکی از جدی‌ترین تهدیدهای داخلی ایالات متحده در دهه‌های آینده تبدیل شود. اعتراضات اجتماعی در آمریکا نیز نشان می‌دهد که مردم بیش از گذشته خواهان تغییر و عدالت، در دسترسی به این منبع حیاتی هستند.

 نویسنده: محمدصالح قربانی