نفوذ روز افزون آمریکا در فیلیپین

درياي جنوبي چين بخشي از اقيانوس آرام به شمار مي‌آيد . در اين دريا صد ها جزيره وجود دارد که عمدتاً خالي از سکنه هستند اما از آنجا که منابع نفت و گاز در نزديکي اين جزيره‌ ها یافت شده و يک سوم خطوط کشتيراني دنيا از اين آبراه عبور و مرور می کنند ، اهميت بسزايي پيدا كرده است . هر چند تمامي کشور هاي حاشيه درياي جنوبي چين هر يک به نوعي مدعي مالکيت بر بخشي از اين دريا مي ‌باشند اما سه کشور چين ، ويتنام و فيليپين به ترتيب اصلي ترين مدعيان مالکيت بر درياي جنوبي چين هستند . [1]

وجود چنین شرایطی فرصت مناسبی را برای ایالات متحده آمریکا به وجود آورده است تا  بهانه ‌اي براي حضور و مداخله بيشتر در منطقه شرق آسيا و مقابله با چین به دست بیاورد ، به همین جهت واشنگتن در تلاش است تا با کشورهایی که با چین مناقشه دارند روابط نزدیک تری برقرارکند . [2]

هر چند چین تا کنون در مسیر توسعه مسالمت آمیز قدم برداشته و به اصول همزیستی مسالمت آمیز متعهد بوده است اما ایالات متحده همواره از ابزارهای گوناگون همچون «هراس افکنی» در میان کشورهای دریای جنوبی بهره برده است تا چین را به عنوان یک تهدید و مخل صلح و امنیت جلوه دهد و باعث ایجاد نگرانی در بازیگران این منطقه شده است تا از این طریق بتواند نفوذ خود را بیشتر کند که در این میان فیلیپین به دلیل داشتن برخی ویژگی ها برای ایالات متحده از اهمیت ویژه ای برخوردار است . [3]

اما چرا تا به این حد واشنگتن برای مقابله با چین روی فیلیپین حساب باز کرده است ؟ فیلیپین مستعمره سابق آمریکا است و در سال ۱۹۵۱ پنج سال پس از استقلال ، به متحد این کشور تبدیل شد . در جریان جنگ سرد ، بخشی از بزرگ ترین پایگاه های فرامرزی آمریکا و تاسیسات حیاتی برای جنگ های ایالات متحده در کره و ویتنام در فیلیپین دایر بود و امروزه به دلیل موقعیت جغرافیایی ، برای برنامه های آمریکا در بازداشتن و پاسخ به حملات چین در تایوان ، نقشی محوری دارد چرا که از پنج متحد آمریکا در منطقه هند-اقیانوسیه که عبارتند از استرالیا ، کره جنوبی ، ژاپن ، فیلیپین و تایلند ، این کشور نزدیک ترین به تایوان است و شمالی ترین منطقه آن یعنی لوزون در ۲۰۰ کیلومتری تایوان قرار دارد . [4]

با وجود آنکه در اواخر دهه 90 میلادی آمریکا پایگاه های نظامی در فیلیپین داشت . ملی گرایی فیلیپین ، واشنگتن را وادار کرد تا این پایگاه ها را تخلیه کند ، اما در سال های اخیر این متحدان در زمینه مقابله با تروریسم و در پاسخ به افزایش فشار نظامی چین در دریای جنوب چین جایی که فیلیپین در آن ادعای مالکیت دارد ، همکاری داشته اند تا جایی که توافقنامه افزایش همکاری دفاعی را در سال ۲۰۱۴ به ثبت رساندند ، این توافقنامه که « ادکا » نام گرفته است به آمریکا این اجازه را می دهد که به پایگاه های فیلیپین برای عملیات مشترک دسترسی داشته باشد ، همچنین افزودن تجهیزات و ساختن امکانات و باند های فرودگاه ، انبار سوخت و خانه های نظامی نیز جزیی از این پیمان است . [5]

در ماه فوریه امسال بنابر توافقاتی بین فیلیپین و آمریکا ، دولت مانیل چهار پایگاه نظامی دیگر خود را به آمریکا اختصاص داد و به این ترتیب تعداد پایگاه های آمریکا در خاک فیلیپین به ۹ پایگاه رسید .

پنج سایت قبلی آمریکا در فیلیپین پالاوان ، پامپانگا ، نووا اکیجا ، ویسایاس و میندانائو نام داشتند . در ماه آوریل دولت فیلیپین محل دقیق چهار پایگاه جدید آمریکا در فیلیپین را اعلام کرد . مکان سه سایت نظامی از جمله یک پایگاه دریایی و یک فرودگاه در استان کاگایان در شمال فیلیپین و یک اردوگاه نظامی در استان ایزابلا که در مجاورت استان کاگایان قرار دارد . چهارمین پایگاه نظامی تازه نیرو های آمریکایی در فیلیپین ، مجمع الجزایر بالاباک ، واقع در دماغه جنوبی جزیره پالاوان است که از نظر موقعیت جغرافیایی نزدیک دریای چین جنوبی است . [6]

با توجه به تلاش ایالات متحده برای افزایش حضور نظامی در فلیپین ، به نظر میرسد نزدیکی جغرافیایی فیلیپین به دریای چین جنوبی و همزمان به عمق آسیای جنوب شرقی ، این کشور را به یک دارایی استراتژیک برای ایالات متحده تبدیل کرده که دسترسی آسانی را برای ناوگان هفتم آمریکا در جهات شمال و جنوب اقیانوس آرام فراهم می کند . از طرف دیگر روابط نزدیک فیلیپین و ایالات متحده ، به نشانه ای از قدرت نمایی آمریکا در مواجهه با چین تعبیر شده و شاید دولت مانیل نیز با این اهرم فشار می کوشد نقص نیروی نظامی خود در برابر چین که در سال های اخیر پیرامون اختلافات سرزمینی در اسکاربورو شال و جزایر اسپرتلی ، یکی از چندین مناقشه سرزمینی که این منطقه از جهان را مستعد یک جنگ منطقه ای کرده است را جبران کند . [7]

 مرضیه شریفی

[1] https://www.magiran.com/article/2568107

[2] http://drshafie.blogfa.com/post/202

[3] https://www.mehrnews.com/news/5559477

[4] https://www.irna.ir/news/85096833/

[5] https://www.irna.ir/news/84948495/

[6] https://parsi.euronews.com/2023/04/03/

[7] https://www.khabaronline.ir/news/1761135