مجمع دیپلماسی آنتالیا

مرضیه شریفی

از زمانی که رجب طیب اردوغان در ترکیه قدرت را به دست گرفته این کشور به دنبال افزایش وزن و قدرت خود در عرصه‌ی منطقه ‌ای است به همین جهت اقدامات متعددی را در راستای ایفای نقش رهبری و اقتدار گرایی از خود به نمایش گذاشته که یکی از آنها برگزاری نشست سالانه مجمع دیپلماسی آنتالیا است. 

سومین مجمع دیپلماسی آنتالیا

اخیرا سومین مجمع دیپلماسی آنتالیا به ریاست رجب طیب اردوغان ، رییس جمهور ترکیه برگزار شد و بنابر گزارش رسانه ‌های ترکیه در نشست امسال حدود ۴ هزار و ۵۰۰ نماینده از جمله ۱۹ رئیس دولت ، ۷۳ وزیر و ۵۷ نماینده بین ‌المللی شرکت کرده ‌اند.

موضوع اصلی این نشست « برجسته سازی دیپلماسی در زمان بحران » بود و درباره مسائل و بحران ‌های جهانی و همچنین در رابطه با بسیاری از موضوعات از جمله تغییرات اقلیمی ، مهاجرت ، اسلام ‌ستیزی ، جنگ ‌های تجاری و هوش مصنوعی بحث و گفت ‌وگو شد. [1]

غزه محور اصلی مجمع دیپلماسی آنتالیا

موضوع کشتار مردم مظلوم فلسطین در غزه و جنایات رژیم صهیونیستی یکی از محور های اصلی سومین مجمع دیپلماسی در شهر آنتالیای ترکیه بود و می توان گفت اکثر کسانی که سخنران این نشست بودند به بیان مطالبی در محکومیت اسراییل و نسل کشی در غزه و حمایت از فلسطین پرداختند. [2] 

ترمیم روابط ترکیه با کشورهای منطقه

طی سال‌ های اخیر ترکیه با مشکلات اقتصادی بسیاری مواجه بوده است این موضوع مقامات این کشور را به این جمع ‌بندی رساند که باید در سیاست‌ های منطقه‌ ا‌ی ترکیه تجدید نظر کنند. همچنین تلاش برای ایفای نقش بازیگری موثر در تحولات منطقه نیز دلیلی بر آن شد تا سیاست ترمیم روابط با کشور های منطقه در دستور کار دولت آنکارا قرار بگیرد به همین جهت نشست اخیر مجمع دیپلماسی آنتالیا فرصت مناسبی را برای اجرایی کردن این سیاست به وجود آورد و در حاشیه این مجمع شاهد دیدار های دو جانبه ترکیه با برخی کشور ها بودیم.

عادی سازی روابط با ارمنستان

شاید بتوان مهمترین حواشی مجمع دیپلماسی آنتالیا را گفت و گو ها در خصوص عادی سازی روابط ترکیه با برخی کشور ها دانست. یکی از کشورهایی که ترکیه با آن مشکلات جدی داشت ، ارمنستان بود. بروز درگیری میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قره‌ باغ کوهستانی ، باعث شد ترکیه در سال ۱۹۹۳ مرز خود با ارمنستان را ببندد اما اخیرا وزارت امور خارجه ارمنستان اعلام کرد « آرارات میرزویان » وزیر خارجه این کشور و « هاکان فیدان » وزیر خارجه ترکیه در نشست دیپلماتیک آنتالیا آمادگی خود را برای عادی ‌سازی کامل روابط تایید کردند. [3]

این مرز که از سال  ۱۹۹۳ تا کنون بسته شده ، نمادی از اختلافات میان ارمنستان و ترکیه است. پیشنهاد ‌هایی برای بازگشایی مرز به روی اتباع کشور‌ های ثالث مطرح شده که نشان‌ دهنده گامی ملموس در جهت کاهش تنش است. چنین اقدامی نه ‌تنها می‌تواند روابط اقتصادی را تقویت کند ، بلکه راه را برای گفت ‌وگوی تازه در مورد موضوعات پیچیده ‌تر هموار و فضای اعتماد و احترام متقابل را میان دو کشور تقویت می‌کند. [4]

پروژه « جاده توسعه » و مبارزه با PKK

موضوع مهم دیگری که در حاشیه مجمع آنتالیا به آن پرداخته شد پروژه « جاده توسعه » و مبارزه با PKK بود. رجب طیب اردوغان در سخنانی در افتتاحیه سومین مجمع دیپلماسی آنتالیا ، اعلام کرد که پروژه جاده توسعه برای کشور های منطقه به ویژه عراق و ترکیه حائز اهمیت است و حمایت کامل ترکیه از این پروژه ادامه خواهد داشت. رجب طیب اردوغان همچنین در حاشیه سومین نشست دیپلماسی آنتالیا با نچیروان بارزانی رئیس دولت اقلیم کردستان عراق دیدار و گفتگو کرد و موضوعات اصلی این دیدار پروژه موسوم به « جاده توسعه » و مبارزه مشترک با سازمان حزب کارگران کردستان (PKK) و یگان های مدافع خلق (YPG) بود. [5]

اهمیت یافتن مجمع دیپلماسی آنتالیا

امسال برای سومین بار مجمع دیپلماسی آنتالیا با شرکت 147 کشور برگزار شد و دولت ترکیه در تلاش است تا به این مجمع اعتبار و اهمیت لازم را ببخشد در چنین شرایطی به نظر میرسد اردوغان برای غلبه بر مشکلات بی شماری که پیش رو دارد قصد دارد با چنین اقداماتی طرحی نو دراندازد و سیاستی جدید را پیش ببرد تا بتواند راه رسیدن به رویاهای خود را هموار سازد. 

 [1] https://www.mizanonline.ir/fa/news/4762363

[2] https://www.iribnews.ir/fa/news/4170085

[3] https://www.isna.ir/news/1402121107972

[4] https://www.mizanonline.ir/fa/news/4762497

[5] https://www.kurdpress.com/news/276767