نشست گرانادا و چالش های آینده اروپا

امین مهدوی

نشست غیر رسمی سران اتحادیه اروپا در گرانادای اسپانیا پس از دو روز به پایان رسید و بیانیه ی پایانی آن تا حدی مسیر پیش روی اتحادیه اروپا را نشان داد. مسیری که بنظر پرچالش و پر از بحث به ویژه از سوی لهستان و مجارستان خواهد بود.

بیانیه ای که توسط همه رهبران در پایان نشست شورای اروپا در شهر آندلس تایید شد، آماده سازی اتحادیه برای استقبال از اعضای جدید و موافقت با گسترش اتحادیه، موضوع مهاجرت و ایجاد یک بلوک مشترک بود که تاب آوری کافی در زمینه های مختلف، به ویژه در زمینه دفاع و رقابت، را به عنوان اولویت های اتحادیه اروپا برای آینده در نظر گرفته است[1].

گسترش اتحادیه

در نشست گرانادا تقریبا همه رهبران اروپایی بر گسترش اتحادیه اروپا تاکید داشتند و آنرا یک فرصت خوب برای آینده این اتحادیه دانستند، بویژه که منجر به رشد اقتصاد و افزایش امنیت برای اروپا میشود، در واقع موافقان این گسترش معتقدند که کشورهای فقیرتری که نامزد عضویت در اتحادیه هستند را نباید صرفاً بر اساس منابع مالی سنجید و باید به عوامل اثر گذار دیگر نیز توجه کرد.

در واقع همه اعضایی که  موافقند بلوک باید گسترش یابد، تا حد زیادی معتقدند که کشورهای نامزد بدون اصلاح خود نمی توانند این کار را انجام دهند.بنابراین، روبرتا متسولا رئیس پارلمان اروپا، از رهبران خواست تا "یک بحث واقعی در مورد ظرفیت جذب اتحادیه اروپا و اصلاحات داخلی آغاز کنند" و آن را فرایندی "طولانی مدت" توصیف کرد.

ایده دیگری که برای تشویق کشورهای نامزد برای ادامه مسیر اصلاحات خود به سوی اتحادیه اروپا مطرح شده است، یکپارچگی تدریجی است. با حمایت رئیس جمهور فرانسه، این مفهوم مورد استقبال برخی از کشورهای نامزد از جمله آلبانی و صربستان قرار گرفت.[2]

در همین حال، برخی از کشورهای عضو خواستار تغییر قوانین رای گیری هستند و استدلال می کنند که استفاده مداوم از اتفاق آرا برای موضوعات خاص احتمالا اتحادیه اروپا را در تصمیم گیری با اعضای بیشتر با چالش روبه رو می کند.  اکنون انتظار می رود رهبران اتحادیه با جزئیات بیشتری در مورد راه هایی که اتحادیه باید برای استقبال از اعضای جدید داشته باشد بحث کنند تا  در نشست سران خود در بروکسل که قرار است ماه دسامبر برگزار شود از آنها استفاده کنند.

بنابراین یکی از موضوعات مهم نشست پیش روی اتحادیه اروپا بررسی نحوه گسترش و چگونگی جذب اعضای جدید برای پیوستن به این اتحادیه است که احتمالا محل بحث جدی خواهد بود.

 مهاجرت

بی شک موضوع مهاجرت یکی از چالشی ترین و داغ ترین مسائل در حال بحث در اتحادیه اروپا است. این موضوع یکی از دستور کارهای مهم نشست آتی سران اتحادیه نیز خواهد بود.

اتحادیه اروپا در حال تلاش برای پایان دادن به مذاکرات و تصویب یک پیمان جدید در مورد مهاجرت و پناهندگی قبل از پایان مأموریت کمیسیون پناهندگان در ماه ژوئن سال آینده میلادی است.

این پیمان شامل طرح هایی برای تسریع روند رسیدگی در مرزهای خارجی اتحادیه، ایجاد مکانیسمی برای همبستگی «داوطلبانه و موقت» و تقویت روند بازگشت مهاجران غیرقانونی است. هدف از آن نیز پایان دادن به حالت مدیریت بحران موقتی است که از زمان بحران مهاجرت در سال 2015 برقرار بوده است.

اما این موضوع نتوانسته رای همه ی اعضا را داشته باشد و لهستان و مجارستان از مخالفان جدی طرح مهاجرت شورای اروپا هستند و معتقدند که این تصمیمات به آینده آنها لطمه خواهد زد، هم چنین به صورت رسمی اعلام کرده اند که در موضوع مهاجران هیچ همراهی با اتحادیه نخواهند داشت.

با این حال، اتحادیه اروپا اکنون می‌خواهد بر علل ریشه‌ای مهاجرت و همکاری قوی‌تر با کشورهای مبدأ و کشورهای ترانزیت برای جلوگیری از جریان‌ها و افزایش بازگشت تمرکز کند. هرچند برخی این اقدامات را غیر بشردوستانه میدانند ولی اتحادیه اروپا عزم خود را برای مقابله با موج مهاجران غیر قانونی جزم کرده است. این مسئله میتواند زمینه های افزایش اختلاف بین اعضا را بیشتر کند و اروپا را همچنان با یک معضل و بحران رو به رو کند.

دفاع و رقابت پذیری

اتحادیه اروپا از زمانی که روسیه برای اولین بار در حدود 600 روز پیش به اوکراین حمله کرد، به ویژه با ارائه سلاح به کشوری که در حال جنگ بود، یک چرخش 180 درجه در رویکرد دفاعی خود انجام داده است. بودجه اتحادیه اروپا نیز برای تقویت تولید مهمات توسط شرکت های دفاعی اروپایی استفاده می شود و آنها تلاش دارند که در زمینه مهمات خود را تقویت کنند[3].

بحث ها در مورد اینکه آیا پول اتحادیه اروپا باید برای خرید تجهیزات نظامی ساخت خارجی استفاده شود، نقش دفاع مشترک اتحادیه اروپا و اینکه چگونه با ناتو تناسب دارد یا خیر، بالا گرفته است.

در مورد رقابت‌پذیری، بیانیه گرانادا بیان می‌کند که « اتحادیه اروپا باید موقعیت خود را به عنوان یک مرکز صنعتی، فناوری و تجاری، با تمرکز ویژه بر حوزه‌هایی با ارزش افزوده بالا که در آن‌ها مزیت رقابتی دارد یا می‌تواند پیشتاز باشد، تقویت کند.»

مسئله اصلی در اینجا نحوه برخورد با چین، حضور و نفوذ آن در زنجیره های تامین منابع حیاتی و برنامه های بزرگ یارانه دولتی است که به تولیدکنندگان چینی این اجازه را میدهد محصولاتی ارزان تر برای بازار اروپا تولید و عرضه کنند.

همچنین موضوعاتی مانند انرژی و اینکه شرکت‌های اروپایی چگونه می‌توانند انرژی ارزان‌قیمت را برای خود تامین کنند، از مسائل دیگر اتحادیه است.

بنظر میرسد که نشست ماه دسامبر یکی از مهم ترین نشست های ادوار اتحادیه اروپا برگزار شود و اگر بتواند به یک اتفاق آرا برای نقشه راه آینده برسند میتوان به آینده این اتحادیه و همکاری های اعضای آن امیدوار بود در غیر اینصورت اعضا باید احتمالا با چالش های بزرگتر و مهم تری روبرو باشند و در نهایت به این مسئله برسند که حفظ اتحادیه به چه قیمتی؟!

[1] aljazeera.com

[2] euronews.com

[3] reuters.com