نشست اخیر گروه ۲۰ و آینده اقتصادی هند

هجدهمین اجلاس سران گروه بیست ، 9 و 10 سپتامبر 2023 در حالی در دهلی نو برگزار شد که شرایط سیاسی حاکم بر جهان و به ‌خصوص تنش ‌ها میان چین و آمریکا از یک سو و تبعات جنگ در اوکراین از سوی دیگر ، این گمانه ‌زنی قوی را مطرح میکرد که نباید خروجی موثر و مفیدی را از نشست اخیر سران گروه 20 انتظار داشت با این حال دولت هند با شکوه غیر قابل تصوری نشست سران گروه 20 را برگزار کرد . بنا بر آمارهای دولتی بیشتر از 4 میلیارد روپیه برای مصارف نشست اختصاص پیدا کرد ، همچنین تغییرات زیادی در سطح شهر دهلی انجام گرفت و شهر شکل و شمایل دیگری به خود گرفته بود که شاید در تاریخ نشست‌ های گروه 20 کم سابقه باشد . [1]

هند در اجلاس اخیر سران گروه 20 سعی بر آن داشت تا با استفاده از راهکارهایی فضای نشست را از مسائل سیاسی دور نگاه دارد به همین جهت شاهد آن بودیم که در رابطه با جنگ اوکراین ،  بر خلاف تصور لحن بسیار ملایمی برای بیانیه مقدماتی تدارک دیده شده بود و در عوض تغییرات اقلیمی ، زنجیره تامین غذای جهانی و مباحث مربوط به تکنولوژی و گسترش و فراگیری آن بیشتر مورد توجه قرار گرفت علاوه‌ بر این ارائه طرحی در مورد پیوستن اتحادیه آفریقا به اعضای گروه 20 نیز مطرح شد . [2]

اما از مهمترین مواردی که در حاشیه اجلاس گروه 20 به وقوع پیوست ؛ دیدار سه جانبه جو بایدن رئیس جمهور آمریکا ، نارندا مودی نخست وزیر هند و محمد بن سلمان ولیعهد پادشاهی عربستان سعودی بود . در این دیدار ، ایجاد کریدور ریلی و کشتیرانی میان هند به خاورمیانه و اروپا توسط بایدن پیشنهاد شد و سران سه کشور به یک گروه کارشناسی مشترک ماموریت دادند تا طرح عملی در این زمینه را آماده کنند . [3]

جو بایدن ، رییس جمهور آمریکا هدف از طرح ایجاد این کریدور را اتصال میان اراضی اشغالی ، هند ، عربستان ، امارات ، اردن و اتحادیه اروپا در جهت افزایش تجارت و همکاری سیاسی اعلام کرد  و گفت : این قرارداد واقعاً بزرگ است و به تقویت تجارت و تأمین منابع انرژی و بهبود تماس‌ های دیجیتال کمک می‌کند . بایدن همچنین اعلام کرد که این پیمان « فرصت‌ های بی ‌پایان » را برای استفاده از انرژی پاک ، برق پاک و غیره و در راستای اتصال جوامع فراهم می‌کند . [4]

نارندرا مودی ، نخست وزیر هند نیز اظهار داشت : « امروز که چنین ابتکاری را جهت ارتباط بیشتر آغاز می‌کنیم ، بذرهایی را برای نسل ‌های آینده می‌کاریم تا رویاهای بزرگتری داشته باشند . »

مقامات از این معامله به‌عنوان « تغییردهنده بازی » یاد می کنند . آنها می‌گویند این یک کریدور اقتصادی است که برای پیوند هند ، خاورمیانه و اروپا طراحی شده است . جزئیات در حال حاضر بسیار غیرشفاف است . اما مقامات آمریکایی و اروپایی که در آن جلسه حضور داشتند ، از اعلامیه به عنوان یک تغییردهنده بازی و یک حرکت تاریخی استقبال کردند . آنها گفتند که این کریدور زمان تجارت بین هند و اروپا را 40 درصد کاهش می‌دهد . [5]

هر چند در ظاهر به ابعاد اقتصادی این طرح توسط مقامات توجه شده است اما به نظر می رسد این طرح در واقع بیشتر از اینکه اقتصادی باشد ، « سیاسی » است و بی دلیل نبود که رییس جمهور چین در اجلاس گروه ۲۰ شرکت نکرد چرا که هدف از ارایه این طرح مقابله با چین و رونق بخشیدن به اقتصاد هندوستان است و به ‌جای همکاری با ایران برای در نظر گرفتن سریع‌ ترین و کم ‌هزینه ‌ترین راه انتقال کالاها به ‌سمت اروپا ، کشورهایی را جایگزین ایران ، افغانستان و حتی پاکستان ، عراق و ترکیه کند که به‌ جای کم ‌هزینه کردن راه انتقال کالاها ، آنها را با بیشترین هزینه به مقصد منتقل می‌کنند. اهداف سیاسی ایالات ‌متحده چنان است که پر ریسک‌ ترین منطقه غرب آسیا که شاهد جنگ ، درگیری ‌های نظامی و اعتراضات وسیع سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی است - یعنی سرزمین ‌های اشغالی - تبدیل به یکی از هاب ‌های اصلی انتقال کالا و تجهیزات به اروپا ‌شود ، هرچند نباید نادیده گرفت که سابقه بد عهدی های آمریکا سرنوشت ایده کریدور مطرح شده را با ابهام مواجه ساخته است و قطعا پیروز میدان کسی خواهد بود که منابع مالی بیشتری را برای سرمایه‌گذاری در منطقه صرف کند . [6]

 مرضیه شریفی

[1] https://farhikhtegandaily.com/news/84482/

[2] https://sahebkhabar.ir/news/62303935

[3] https://spnfa.ir/20230911/17683041/

[4] https://www.taadolnewspaper.ir/

[5] https://tejaratnews.com/

[6] https://www.farsnews.ir/news/14020622000065