مسیر آینده فنلاند، تعامل یا تقابل؟

امین مهدوی

انتخابات ریاست جمهوری فنلاند پس از دو مرحله بالاخره به پایان رسید و آقای استوب نخست وزیر اسبق این کشور توانست با قریب۵۲ درصد آرا رئیس جمهور فنلاند شود. او در دور دوم با آقای هاویستو نماینده سبزها رقابت نزدیکی داشت و در پایان پیروز یکی از مهم ترین و حساس ترین انتخابات این کشور در قرن حاضر شد. انتخاباتی که مشارکت بیش از ۷۰ درصد مردم فنلاند را به همراه داشت[1]. نقش رئیس جمهور در این کشور تشریفاتی نیست و تدوین راهبردهای سیاست خارجی و امنیت ملی زیر نظر رئیس جمهور است و نخست وزیر و پارلمان باید با او همکاری لازم را داشته باشند. همچنین رئیس جمهور فرمانده کل قوا نیز است که این اختیارات به خوبی از اهمیت جایگاه ریاست‌جمهوری در کشور فنلاند خبر می دهد.

استوب به دنبال چیست؟

 انتخابات این دوره در فنلاند یک تفاوت مهم با انتخابات قبلی داشت و آن این بود که این کشور دیگر در زمینه های نظامی بی طرف نیست و عضوی از ناتو است. این موضوع سبب ساز شکل گیری رقابت داغی بین کاندیدهای ریاست جمهوری شد. جایی که آقای استوب توانست مردم را قانع کند که میتواند رهبر خوبی برای شش سال آینده کشورش باشد.

آقای استوب که در ایام مناظرات همواره روسیه را یک قدرت خصمانه توصیف کرده بود و انتقادات فراوانی به دولت روسیه کرده بود پس از پیروزی عنوان کرد که او یک رئیس جمهور صلح طلب است و به دنبال دوستی و کاهش تنش با همسایگان فنلاند است[2]. او که به نظر می رسد رویکرد متفاوتی با رئیس جمهور قبلی فنلاند دارد  و در تلاش است که غرور فنلاندی ها را به آنها برگرداند. او درباره برنامه هایش در ایام مناظرات انتخاباتی تاکید بر عبور سلاح های هسته ای از کشورش داشت و از آن حمایت کرد و بیان داشت که گاهی یک سلاح هسته ای ضامن صلح است. او هم چنین از حمایت همه جانبه برای اوکراین گفت و تاکید کرد که فنلاند در کنار اوکراین خواهد ایستاد و حمایت های کشورش از دولت اوکراین در ایام جنگ قطع نخواهد شد[3].

آقای استوب در برنامه هایش تاکید بر ادامه همکاری با ناتو و افزایش سطح روابط با این اتحاد دارد. علاوه بر آن  او رویکرد سخت گیرانه‌ای نسبت به روسیه دارد. هرچند او به عنوان رئیس جمهور باید در نظر بگیرد که صحبت ها و مواضعش می تواند اثرات نامناسبی بر تعاملات فنلاند داشته باشد بنابراین باید او همه جوانب را در نظر بگیرد. روسیه نیز پیش از انتخابات فنلاند اعلام کرده بود که به انتخاب مردم فنلاند احترام می گذارد و امیدوار است که رئیس جمهور این کشور فردی متعادل باشد و بتواند در راستای احیای روابط دو همسایه قدم بردارد.

 در کنار آن فنلاند در یک چالش جدی با روسیه قرار دارد و باید روند به حداقل رساندن اختلافات را پیگیری کند تا این کشور بتواند از درگیری گسترده نظامی جلوگیری کند. این موضوع که اصلی ترین و مهم ترین موضوع امنیتی و سیاسی برای این کشور است.

 آقای استاب با یک رویکرد ضد روس توانست آرای بیشتری را به دست آورد اکنون باید دید که منظورش از صلح طلبی و گفتگو چیست و آیا به دنبال افزایش تعامل با همسایه خود یعنی روسیه است یا اینکه، صرفا این یک لفاظی سیاسی برای کاهش اثرات صحبت های او در ایام انتخابات بوده است.

از جمله موارد مهم مورد اختلاف بین فنلاند و روسیه موضوع مهاجرین و بستن مرزها از طرف فنلاند است. او به دنبال افزایش کنترل های مرزی با روسیه است تا از فشار حضور مهاجرین غیر قانونی در کشورش بکاهد و علاوه بر آن به دنبال جلوگیری از تنش های مرتبط با مسائل حقوق بشری مهاجران است، موضوعی که در کشورهای دیگر اروپایی اتفاق افتاد و اثرات نا مناسبی بر سیاست خارجی آنها داشته است. با عبور از فصل زمستان و احتمال بازگشایی مرزها با روسیه این یک چالش بسیار جدی و یک امتحان بزرگ برای رئیس جمهور فنلاند خواهد بود که چقدر مردم فنلاند می توانند روی او حساب کنند.

بنابراین به نظر می رسد که فنلاند یک دوره پر چالش را پیش رو دارد و باید دید که سیاست های  دولتمردان این کشور که هم حزبی و هم فکر رئیس جمهور هستند چگونه می تواند این کشور را از دریای پرتلاطم اتفاقات پیش رو به سلامت عبور دهند و اینکه آیا فنلاند می تواند به عنوان یک کشور کلیدی در مذاکرات صلح با روسیه تبدیل شود و به جای تقابل به سمت تعامل سازنده بروند. یا اینکه فنلاند می خواهد در راستای دستور کار ناتو به ادامه فعالیت بپردازد و صلح طلبی رئیس جمهور صرفا برای بازی رسانه ای است و این کشور به ادامه رویکرد سرسختانه خود درقبال روسیه ادامه می دهد، موضوعی که بی شک اثرات عمیقی بر اقتصاد و سیاست فنلاند، اروپا و روسیه خواهد گذاشت.

[1] Reuters.com

[2] Theguardian.com

[3] Yle.fi