عادی سازی با عربستان، آخرین تیر بایدن و نتانیاهو

الیاس مهدوی

در هفته های اخیر، اظهارات مقامات سعودی، صهیونیستی و آمریکایی پیرامون احتمال رسیدن به توافق عادی سازی میان رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی افزایش داشته است. پیشتر و در ماه های گذشته، نوع اظهارات مقامات آمریکایی، سعودی و صهونیستی نسبت به این امر بسیار محتاطانه تر بود. اما در هفته های اخیر این روند تغییر کرده است.

محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی ۲۹ شهریور گفته بود که عربستان و اسرائیل هر روز به عادی سازی روابط «نزدیک‌تر» می‌شوند

«جان کربی» سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا گفت: رایزنی‌ها با هدف رسیدن به توافق عادی سازی روابط میان عربستان و اسرائیل (رژیم صهیونیستی) به جلو گام برمی‌دارد. وی افزود: تاکنون این رایزنی‌ها موجب نهایی شدن چارچوب اصلی توافق آتی عادی سازی روابط میان ریاض و تل آویو، شده است. وی در ادامه گفت: عربستان سعودی و اسرائیل، چارچوب اساسی این توافق را تعیین کرده تا به سوی تحقق آن حرکت کنند.

وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی روز پنجشنبه پس از آنکه این رژیم، آمریکا و عربستان از حصول پیشرفت در مذاکرات پیچیده خود خبر دادند، گفت: چارچوب توافقی با میانجیگری ایالات متحده برای ایجاد روابط بین رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی ممکن است تا اوایل سال آینده میلادی برقرار شود.

در چند ماه اخیر، موضوع عادی سازی میان عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی به شکل ویژه ای از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی دنبال شده و در هفته های اخیر، شکل جدی تری به خود گرفته است. علی‌رغم شرایط سختگیرانه سعودی‌ها از جمله موضوع غنی سازی هسته ای و پیمان امنیتی با آمریکا، به نظر میرسد صهیونیست ها و آمریکایی ها با تغییراتی در این شرایط، حاضر به دادن امتیازات دلخواه بن سلمان به او شده اند، چیزی که ثابت میکند صهیونیست ها و آمریکایی ها به شدت خواهان تعجیل در رخ دادن این اتفاق، یعنی مسئله عادی سازی رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی هستند.

جو بایدن، یک قدم تا سقوط

به گفته یونی بن مناخم، کارشناس برجسته رژیم صهیونیستی، بایدن و نتانیاهو نیز ملاحظات سیاسی در رابطه با توافق سه جانبه با عربستان سعودی دارند. این امر میتواند گویای بخش عمده ای از تلاش های بی وقفه آمریکا و رژیم صهیونیستی برای رسیدن به عادی سازی باشد.

جو بایدن، رئیس جمهور فعلی آمریکا، از زمانی که وارد کاخ سفید شده است، دستاورد بزرگی و قابل توجهی برای ایالات متحده نداشته و میتوان گفت رکورد یکی از ناکام ترین دولت های تاریخ آمریکا را به نام خود ثبت کرده است. در مسئله مهار ایران و توقف پروژه هسته ای و شکست پروژه احیای برجام، آمریکایی ها شکست خورده اند، در رابطه با مقابله با نفود چین، آمریکایی ها نتوانستند برای چینی ها مانعی ایجاد کنند، در موضوع اوکراین، علی رغم کمک های تسلیحاتی و مالی سنگین، ارتش اوکراین در مقابل روسیه عملا هیچ دستاوردی نداشته و کشورهای اروپای غرب به دلیل جنگ روسیه و اوکراین، خسارت قابل توجهی دیده اند، توافق تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا و آزادی کردن پول های بلوکه شده ایران در کره، انتقادات شدیدی را علیه بایدن و دولت او به همراه داشت. جمیع عوامل نشان میدهد که دولت بایدن در سبد دستاوردهای خود، چیزی ندارد تا بتواند از لقب گرفتن به عنوان ناکام ترین دولت تاریخ معاصر آمریکا فرار کند.

 اکنون موسم انتخابات و شروع تبلیغات انتخاباتی رسیده است و جوبایدن، با دستان پر از هیچ، باید وارد کارزار تبلیغاتی شود. با توجه به حواشی‌های اخیر پیرامون سلامت ذهنی بایدن و انتقادات گسترده علیه دولت وی، با این شرایط، میتون ارزیابی کرد که دولت وی بازنده انتخابات 2024 خواهند بود، مگر آنکه شرایط با یک تحول تاریخی در یکی از مهم ترین مناطق دنیا تغییر کند.

تحقق عادی سازی میان عربستان سعودی به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای اسلامی جهان و یکی از اصلی ترین تامین کننده های انرژی در بازارهای جهانی با رژیم صهیونیستی، قطعا تغییر و تحولی تاریخی خواهد بود که تبعات قابل توجهی با خود به همراه خواهد داشت و میتواند معادلات در منطقه غرب آسیا را تحت تاثیر قرار بدهد.

دولت بایدن در آستانه شروع تبلیغات و کارزار انتخابات ریاست جمهوری 2024،  فرصت کمی برای رسیدن به این دستاورد تاریخی و مهم برای جبران ناکامی های خود دارد و میتوان پیش‌بینی کرد فشارهای دولت بایدن بر عربستان برای قبول هرچه سریعتر عادی سازی ادامه خواهد داشت. قبول شرایط سعودی ها همچون امضای پیمان دفاعی و ایجاد تاسیسات غنی سازی در خاک عربستان که قبلا آمریکا حاضر به پذیرش آنها نمی‌شد را میتوان در این فضا تفسیر کرد.

نتانیاهو و سونامی اعتراضات داخلی

بنیامین نتانیاهو در یک سیاه‌چاله بحران سیاسی قرار دارد. اکنون حدود ده ما از روی کار آمدن دولت راستگرای او در سرزمین های اشغالی میگذرد و با گذشت زمان، نه تنها اعتراضات کاهش نیافته است، بلکه استمرار آن منجر به تشدید بحران سیاسی در سرزمین های اشغالی و کاهش مقبولیت نتانیاهو در نظرسنجی ها شده است.

حالا که او در رسیدن به یک توافق با مخالفان خود موفق نبوده و همچنین اعتراضات به جایگاه او لطمه وارد کرده است، نتانیاهو درصدد این امر است تا یکی از بزرگترین دستاوردهای تاریخی رژیم صهیونیستی را به نام خود ثبت کند. دستاوردی به نام عادی سازی با مهم ترین کشور عربی جهان، یعنی عربستان سعودی.

شرایط برای دولت نتانیاهو سخت است و ممکن است با ائتلاف او در آینده از اکثریت خارج شده و دولت او سقوط کند، از این رو، رسیدن به توافق عادی سازی با عربستان و به تبع آن، احتمال عادی سازی چندین کشور دیگر با رژیم صهیونیستی، شرایط سیاسی خود را بهبود داده و مجددا مقبولیت سیاسی خود را افزایش دهد.

این امر به قدری برای نتانیاهو مهم است که او حاضر به نادیده گرفتن دکترین بگین شده و علی رغم مخالفت های گسترده در سرزمین های اشغالی، قصد دارد با شرط هسته ای سعودی ها تحت مراقبت و نظارت آمریکا موافقت کند.

لازم به ذکر است که نتانیاهو همچون دولت جو بایدن، از زمان بدست گیری قدرت در سرزمین های اشغالی‌، هیچ دستاورد خارجی نداشته و این موضوع نیز باعث شکل گیری انتقادات علیه او شده است.

همچنین، این احتمال وجود دارد که نتانیاهو این فرض را در ذهن خود می‌پروراند که برای مهار توسعه برنامه هسته ای ایران، مهم ترین رقیب منطقه ای آن، یعنی عربستان سعودی لازم است برنامه هسته ای خود را داشته باشد تا از این طریق یک توازن قدرت میان ایران و رقیب آن یعی عربستان ایجاد شود و از این طریق ایران تحت فشار قرار بگیرد.

با درنظر گرفتن شرایط جوبایدن و بنیامین نتانیاهو و وضعیت نه چندان مناسبت دولت‌های هردو، میتوان متوجه شد که دلیل تسریع در تلاش‌ها و مذاکرات عادی سازی و قبول شرایط سختگیرانه سعودی ها از سوی بایدن و نتانیاهو چیست.

با تمام این احوالات، باید دید در هفته های آینده، ادامه مذاکرات عادی سازی به چه صورت پیش خواهد رفت و آیا خواسته های عربستان تامین خواهد شد؟ لازم به ذکر است که در این میان مسئله فلسطین که از شروط سعودی ها بود نیز به شکل کامل حل و فصل نشده است،‌ مسئله ای که میتواند باعث اختلال در روند این عادی سازی شود.

https://www.news1.co.il/Archive/0026-D-162442-00.html

https://fa.alalam.ir/news/6709043/

https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/07/04/2961631/