طالبان در آستانه سه سالگی

مرضیه شریفی

پس از خروج نیروهای اشغالگر آمریکایی و هم پیمانانشان، طالبان که در معرفی خود از عنوان «امارت اسلامی افغانستان » استفاده می‌کند با تسلط بر کابل در بیست و چهارم مرداد ماه 1400 و استقرار در پایتخت، رسماً اعضای حکومت موقت خود را معرفی کرد. با این حال اغلب کشورهای جهان این حکومت را به صورت غیر رسمی شناسایی می کنند و تنها در حد برخی تعاملات و مراودات با آنها در ارتباط هستند از طرف دیگر وجود برخی مسائل نیز باعث شده است طالبان برای حکومت بر افغانستان با چالش های بسیاری مواجه شود که در این نوشتار برخی از تحولات افغانستان را در آستانه سه سالگی حکومت طالبان مورد بررسی قرار می دهیم. 

تلاش برای کسب مشروعیت

سیاست خارجی طالبان به شدت تحت تاثیر تلاش ‌های آن ‌ها برای به دست آوردن مشروعیت بین‌ المللی و نیاز به تعامل اقتصادی با دیگر کشورها است و به همین جهت برخلاف دوره‌‌ های قبلی حکمرانی طالبان بر افغانستان، این گروه این بار به دنبال تثبیت مشروعیت و حفظ پایه ‌های حاکمیت خود است اما، تاکنون هیچ دولتی به طور رسمی حکومت تحت کنترل طالبان را به رسمیت نشناخته است بر همین اساس طالبان مذاکرات با آمریکا، روسیه، ایران و سایر قدرت ‌های منطقه ‌ای و بین ‌المللی را به ‌صورت هم ‌زمان و مستمر دنبال می‌کند. در داخل نیز این گروه تلاش می‌کند رویکرد صلح ‌آمیز خود را برجسته سازد و دیپلماسی فعالی در سطح منطقه و بین ‌الملل داشته باشد.

موضع گیری در قبال مسئله فلسطین

چندی پیش محمد عبدالکبیر، معاون سیاسی رئیس الوزراء حکومت طالبان با احمد وحیدی، وزیر کشور ایران، نشستی داشت که طی آن عبد الکبیر مسئله فلسطین را از مسائل مهم جهان اسلام دانست و با اشاره به مظلومیت مردم غزه اظهار داشت: افغانستان همراه با جمهوری اسلامی ایران از مردم مظلوم غزه حمایت می‌کند و چه بسا اگر با رژیم اشغالگر مرز مشترک داشتیم در دفاع از مردم مظلوم غزه وارد جنگ با صهیونیست‌ ها می‌شدیم. همچنین مقامات طالبان به ترور اسماعیل هنیه واکنش نشان داده و به محکومت آن و ابراز همدردی با مردم فلسطین پرداختند.

تأکید مقامات طالبان بر دوری از اختلاف در جهت استحکام حکومت

امیرخان متقی، وزیر امور خارجه طالبان از مسئولین و سربازان حکومت خواست از عواملی که سبب نفرت مردم می‌شود دوری کنند. متقی افزود ارتش امارت اسلامی باید محبوبیت خود را افزایش دهد تا مردم در کنار آن‌ها بایستند.

هبت‌ ا... آخوند زاده ، رئیس حکومت طالبان در دیدار با استاندار و مسئولان استان غور بر جلوگیری از اختلاف جهت استحکام هیئت حاکمه افغانستان تأکید کرد. ذبیح‌ا... مجاهد ، سخنگوی طالبان پیرامون این دیدار نوشت: مسئولان این استان مشکلات خود را با آخوندزاده در میان گذاشتند. به‌گفته وی ، رئیس طالبان در این دیدار دربارة استحکام نظام اسلامی ، اجرای شریعت ، حفاظت از اهداف و دستاورد های جهاد ، تعلیم و ترویج تفکر اسلامی میان فرزندان مسلمانان ، اطاعت کامل از امیرانشان و شفقت بر زیردستان ، حفاظت خود از اختلافات و تلاش برای خدمت خوب برای مسلمانان دستورات و توصیه‌ های لازم را انجام داد.

عملکرد اقتصادی طالبان

طالبان برای جذب سرمایه‌ گذاری خارجی تلاش گسترده‌ ای انجام داده است. آن‌ها با ایجاد کنسرسیومی با مشارکت ایران، روسیه و پاکستان، به دنبال جذب سرمایه در حوزه‌های انرژی، زیرساخت‌ها و معادن هستند. همچنین، دستور ایجاد کمیته بین ‌وزارتی برای تسهیل روند سرمایه ‌گذاری صادر شده است. با این وجود می‌توان گفت که سیاست اقتصاد محور طالبان نیز چندان موفق نبوده است. اگرچه امنیت یکی از فاکتورهای اصلی برای جلب سرمایه‌گذاری‌ های بین ‌المللی است و طالبان تا حدودی توانسته در زمینه تامین امنیت موفق ‌تر از دولت قبلی عمل کند، اما هنوز هم فضای بی ‌اعتمادی میان سرمایه‌گذاران و رهبران طالبان که کابینه‌ ای متشکل از افراد بدون تخصص با دیدگاه ‌های افراطی تشکیل داده‌ اند، وجود دارد.

بهره کلام

طالبان در تلاش است تا بتواند توازنی میان جلب حمایت بین ‌المللی و حفظ ایدئولوژی داخلی بر قرار سازد اما به نظر می رسد این سیاست با شکست مواجه شده است در واقع عدم به رسمیت شناخته شدن بین ‌المللی، تعاملات نا موفق با کشورهای بزرگ، شکست در جلب حمایت منطقه ‌ای و چالش‌ های مختلف در حفظ پایداری اقتصادی و اجتماعی نشان‌ دهنده موانع عمده ‌ای است که در تعامل با جامعه جهانی با آن روبرو هستند و نشان می‌ دهد سیاست های طالبان در آستانه سومین سال حکومت بر افغانستان نتوانسته آن طور که باید به اهداف خود برسد.