سیاست یک بام و دو هوای آژانس بین المللی انرژی اتمی

مرضیه شریفی

 نقش موثر آژانس بین المللی انرژی اتمی در توسعه و اجرای حقوق بین الملل مربوط به علوم و فناوری هسته ای غیر قابل انکار می باشد. این سازمان بین المللی در راستای تحقق دو هدف توسعه کاربرد های صلح آمیز اتم در سراسر جهان و جلوگیری از انحراف این کاربرد ها به اهداف نظامی ایجاد شده است با این وجود این نقش به حوزه های خاصی هدایت داده شده و در نتیجه عدم توازن و تعادل در تحقق اهداف آژانس را موجب گردیده است. [1]

رفتار گزینشی آژانس بین المللی انرژی اتمی

انرژی هسته ای مطابق با ان . پی . تی ( مخفف نام انگلیسی معاهده منع گسترش هسته ای ) ، متعلق به همه است و هر کشوری می‌ تواند فعالیت صلح آمیز هسته ای داشته باشد ، اما آژانس بین‌ المللی انرژی اتمی ، بُعد محدودیت‌ ها و نظارت‌ ها را در برخی کشور ها خصوصا ایران بیشتر اعمال می‌کند این در حالی است که ایران سال 1968 معاهده ان . پی . تی را  پذیرفته و تنها به دنبال انرژی صلح آمیز هسته‌ ای برای رفع مشکلات و نیاز های جامعه است. [2]

اقدامات سختگیرانه آژانس بین المللی انرژی اتمی در حالی علیه ایران اعمال می شود که تعدادی از کشور ها حتی از پذیرفتن ان پی تی سر باز زده اند . با این حال تمامی مواد و فعالیت‌ های هسته‌ ای ایران توسط آژانس به‌ طور کامل اعلام و تایید شده است . جمهوری اسلامی ایران با بیشترین تعداد بازرسی پادمانی از برنامه صلح‌ آمیز هسته‌ای خود ، سابقه ستودنی در همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دارد تا جایی که آژانس در چندین نوبت راستی‌ آزمایی و تایید کرده است که هیچ مدرکی دال بر انحراف در فعالیت‌ های صلح‌ آمیز هسته‌ ای ایران وجود ندارد[3].

علی رغم همکاری های ایران با آژانس بلاخص پس از امضای برجام و اذعان این نهاد بین المللی به عدم وجود انحراف در فعالیت هسته ای ایران، بارها شاهد اقدامات قهر آمیز از جانب آژانس علیه ایران بوده ایم تا جایی که قطعنامه ها و بیانیه هایی در راستای اعمال تحریم و ایجاد محدودیت در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه ایران صادر شده است. به عنوان مثال ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مسئله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت.

اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، در نهایت با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.

انفعال آژانس انرژی اتمی در خصوص اقدامات اسرائیل

آژانس در حالی علیه ایران اقدامات قهرآمیز و سختگیرانه ای را اعمال می کند که در مقابل برخی دیگر مواضعی منفعلانه در پیش گرفته است.

در حالی که وحشی گری رژیم صهیونیستی علیه مردم مظلوم فلسطین در ‎غزه بی حد و مرز بوده و تهدید وزیر کابینه رژیم صهیونیستی مبنی بر استفاده از بمب هسته‌ ای ، زنگ هشداری برای همه جهانیان است این نهاد بین المللی بر خلاف آنکه روزی قرار بود طبق اساسنامه برای عدم اشاعه سلاح هسته ای و کمک به فعالیت صلح آمیز هسته ای برای همه کشورهای جهان عمل کند ، امروزه چون دیگر سازمان های جهانی فقط ضامن تامین امنیت و پاسداری از قدرت های خاطی چون اسراییل شده است .[4]

استاندارد دوگانه آژانس بین المللی انرژی اتمی

با وجود آنکه رژیم صهیونیستی از 200 کلاهک هسته ای برخوردار است و عامل صدور نا امنی در منطقه به شمار می رود تا کنون از پذیرش NPT سر باز زده و ابهامات فراوانی پیرامون برنامه هسته‌ ای آنها وجود دارد ، رژیم صهیونیستی  سعی کرده است تا  با سیاست ابهام، در اختیار داشتن سلاح هسته‌ ای خود را پنهان کند. در چنین شرایطی شاهد آن بودیم که آژانس به جای انجام اقدامات بازدارنده در مواردی به حمایت از رژیم اسرائیل پرداخته است.[5]

بهره کلام

علی رغم آنکه رژیم صهیونیستی تا کنون سعی در انکار برخورداری از سلاح هسته ای داشته است اما اظهارات اخیر وزیر رژیم اسراییل به استفاده از بمب‌ اتمی نوعی اعتراف صریح به حساب می آید در چنین شرایطی شورای امنیت سازمان ملل و آژانس بین‌ المللی انرژی اتمی باید برای خلع سلاح اتمی این رژیم  و آپارتاید، فوری و بدون وقفه اقدام کنند و رویکرد دوگانه خود را کنار بگذارند تا بیش از این شاهد گسترش جنایت در نوار غزه نباشیم.

  [1]https://www.sid.ir/paper/89241/

[2] https://seraj24.ir/news-details/238677

[3] https://jamejamonline.ir/fa/news/1429491/

[4] https://www.irna.ir/news/85260838

[5] https://www.afkarnews.com/