دانمارک و پیشگامی در تغییرات اقلیمی

بحران های آب و هوایی و تغییرات اقلیمی از مهم ترین دغدغه های امروز در جهان است. این موضوع مهمترین دغدغه مردم در دانمارک شده است. طبق گزارش بانک سرمایه گذاری اروپا، 79 درصد از مردم دانمارک فکر می کنند که تغییرات آب و هوایی و پیامدهای آن بزرگترین چالش برای بشریت در قرن بیست و یکم است. تغییرات آب و هوایی خطر سیل ناشی از بارش در دریا و مناطق ساحلی  و یا احتمال طوفان را برای دانمارک افزایش می دهد و خطرات بیشتری را برای ساکنان این کشور و استان های آن به ویژه مناطق ساحلی به همراه دارد. دانمارک از سال 1873 تاکنون 1.5 درجه سانتیگراد افزایش دما را تجربه کرده است در حالی که بارش در همان دوره 15 درصد افزایش یافته است.[1] طبق پیش بینی ها دانمارک بیش از پیش در معرض خطرات تغییرات اقلیمی است و اگر سطح آب دریاها قثط ۲متر بالاتر بیاید بخش عمده ای از مردم ساکن در سواحل این کشور مجبور به ترک منزل خواهند شد و در کنار باید به از بین رفتن زیر ساختها و افزایش ریسک سرمایه گذاری در این کشور نیز دقت کرد که میتواند منجر به زیان های گسترده ای برای اقتصاد این کشور در آینده شود.

در سال 2023، دانمارک هدفی را برای کاهش 70 درصدی انتشار گازهای گلخانه ای تا سال 2030 در مقایسه با سال 1990 تعیین کرد. سیاست های دانمارک در زمینه کاهش تغییرات آب و هوایی تا حدی ناشی از پیروی از تعهدات بین المللی آب و هوا و تا حدودی با دستیابی به اهداف ملی در بخش انرژی است که منبع اصلی انتشار و توزیع گازهای گلخانه ای در دانمارک است. چارچوب نظارتی برای سیاست های مربوط به آب و هوای دانمارک در قانون آب و هوای دانمارک تنظیم شده است که به صورت سالانه یا دو سال یکبار به روز میشود. اهداف مربوط به سیاست‌های آب و هوایی دانمارک تا حدی در تصمیم‌گیری‌ها در مورد بلندپروازی های ملی خاص و تا حدی در تعهدات دانمارک برای انطباق با مجموعه‌ای از توافق‌نامه‌های بین‌المللی در زمینه انرژی های تجدید پذیر در اتحادیه اروپا و سازمان ملل سرچشمه می‌گیرند. دانمارک یک هدف بلندمدت برای تبدیل شدن به یک جامعه سبز و دوست دار محیط زیست حداکثر تا سال 2050 تعیین کرده است. [2]

مهمترین اهداف و راهبردهای دولت دانمارک در چارچوب سند توسعه پایدار سازمان ملل متحد و معاهده پاریس است و دولت این کشور بر اساس همین چارچوب به تدوین برنامه عملی و سند جامع سیاست آب و هوایی پرداخته است. مهمترین بندهای این سند عبارتند از: جهانی سبز و پایدار که به دنبال تحقق کاهش ۱.۵ درجه ای دمای هوای زمین است و بر اساس معاهده پاریس تنظیم شده است و دانمارک به کشورهای کم تر برخوردارکه به دنبال تحقق این هدف هستند کمک های مالی و فنی خواهد کرد. کاهش انتشار جهانی گازهای گلخانه ای دیگر هدف این کشور است که به دنبال به صفر رساندن انتشار گازهای گلخانه ای تا سال ۲۰۵۰ هستند، هدایت جریان های مالی و سرمایه گذاریها بر انرژی های نو و تجدید پذیر، همکاری با شرکتهای خصوصی و استارت آپ ها در راستای انرژی سبز و تجدید پذیر دیگر برنامه های دولت دانمارک است.[3]

دولت دانمارک میتواند با پشتوانه اعتماد عمومی که از مردم خود دارد و هم چنین اینکه مسئله تغییرات اقلیمی برای اکثریت مردم در این کشور اولویت اول و اصلی است،تصمیمات سختی درباره آن اتخاذ کند، تصمیماتی مانند افزایش مالیات بر محصولاتی که آلایندگی بیشتری دارند و یا افزایش تعداد قطارها و امکانات سفر زمینی نسبت به هوایی همگی از جمله کارهایی هستند که دولت میتواند با حمایت عمومی انجام دهد تا به  اهداف خود در ۲۰۵۰ برسد.

در کنار این مسئله باید به این نکته اشاره کرد که دانمارک به دنبال تبدیل شدن به بازیگر اصلی دیپلماسی اقلیم در سطح جهان است و از این فرصت میتواند برای بهبود جایگاه خود در نظام بین الملل بهره ببرد. در واقع روی دیگر رویکرد اقلیمی دانمارک تبلیغ ارزشها و مدل های مد نظر خود برای مردم در اقصی نقاط جهان است که بر اساس آن بتواند نفوذ اقتصادی و  فرهنگی خود را افزایش دهد. هم چنین این کشور میتواند از طریق این دیپلماسی به یک مدل گفتمانی برای حل و فصل چالشها و تنش ها بین کشورهای مختلف برسد، البته این موضوع منوط به میزان موفقیت و اثرگذاری آن در کشورهایی است که دانمارک با آنها همکاری و تعامل دارد. بنابراین دانمارک بر اساس نیاز و توانمندی خود به رویکردی متوسل شده است که هم بتواند برای مردمش امنیت به ارمغان آورد و هم بتواند به یک بازیگر مهم در تعاملات بین المللی تبدیل شود، موضوعی که برای آن سرمایه گذاری کلانی کرده و تلاش میکند از نقش حاشیه ای  به یک بازیگر کلیدی در نظام بین الملل تبدیل شود.

امین مهدوی

[1] eib.org

[2] unfccc.int

[3] . um.dk