اردوغان ،کاسب یا منافق

امیرعلی یگانه

در این روزهای ملتهب و جنگی غرب آسیا  بررسی رفتار و کنش بازیگران تاثیر گذار منطقه میتواند نگاه کشورها را به مسائل جاری و حساسی که در حال وقوع است، تبیین نماید و  دوستی‌ها و دشمنی‌ها را بیش از پیش آشکار سازد.

در تاریخ طولانی منطقه غرب آسیا  یکی از راه‌های کسب مشروعیت و محبوبیت در میان حکومت‌ها و ملل مسلمان توجه به قبله نخست مسلمانان یعنی شهر بیت‌المقدس بوده است. برهمین اساس بسیاری از حکام مسلمان بویژه پس از اشغال این سرزمین توسط صهیونیست‌ها خود را حامی آرمان قدس و آزادی فلسطین نشان دادند.

با شروع درگیری های رزمندگان فلسطینی با اشغالگران صهیون، کشورهای  غرب آسیا هرکدام بسته به تفکرات و نزدیکی یا دوری به  مسئله فلسطین  موضعگیری‌های خاصی انجام دادند. در این نوشتار به بررسی کشور مریض خاورمیانه(ترکیه) خواهیم پرداخت1.

اردوغان رییس جمهور ترکیه که سالهاست در اریکه قدرت مانده است به حرکات ایضایی در مسئله فلسطین مشهور است، سالها پیش فیلم ترک جلسه او که در اعتراض به حضور رییس رژیم اشغالی قدس منتشرشده بود زمانی به معروف ترین حرکت ضد صهیونیستی در جهان اسلام بدل گشت اما بعدها با رویداد عادی سازی روابط ترکیه با رژیم صهیونیستی، افکار عمومی مسلمانان جهان دچار حیرت از این حرکات متناقض اردوغان شدند2.

در این سالیان اخیر رژیم ترکیه علنا با رژیم صهیونیستی انواع روابط سیاسی، نظامی و امنیتی را داشته است و این مسئله بر کسی پوشیده نیست. بنابراین، منتقدین این رفتار ترکیه، به شدت با کنش‌های به ظاهر مثبت ترکیه نسبت به مسئله فلسطین با دیده تردید می نگرند زیرا رفتار و گفتار اردوغان و دولتش خلاف ادعاهای مطرح شده را نشان میدهد. اردوغان در ظاهر خود را منجی کشور فلسطین نشان میدهد اما در عمل کوچکترین کاری برای مشکلات مردم مظلوم فلسطین انجام نداده است و با رژیم صهیونیستی روابط گسترده‌ای دارد. 

عوامل موثر بر رفتار اردوغان در دو بعد قابل بررسی است؛

بعد اقتصادی، دولت ترکیه در این بازه زمانی و با اقتصاد بیمار خود  به شدت به دنبال جذب کمک های خارجی و تسهیلات بین المللی است تنظیم شده است3. اردوغان میکوشد با تبعیت از هنجارهای غربی خود را به این کشورها نزدیک تر کند تا بتواند از سرمایه های مالی آنها استفاده کند بلکم بتواند شرایط بد اقتصادی کشور خویش را سر و سامان دهد. یکی از اهداف اردوغان از ماجراجویی در قفقاز نیز همین مساله بود که با تدبیر ایران و روسیه  نقشه های شوم کشورهای غربی(انگلیس و ترکیه و اسراییل ) نقش بر آب شد.

بعد سیاسی، ترکیه در این سال های اخیر با ماجراجویی های که در منطقه  شامات انجام داد (شمال عراق ، سوریه ) در دید  ملت های منطقه منفور گشت. حال با شروع  عملیات طوفانی مجاهدین فلسطینی فرصتی برای اردوغان بوجود آمده  که ذهنیت منفور مردمان غرب آسیا را کمی تلطیف کند. اما موضع گیریهای متناقض  اردوغان برای ملت های منطقه موید نفاق رفتاری اوست. نمیشود هم به رییس رژیم صهیونیستی دلداری بدهید و هم نسبت به جنایات این رژیم نسبت به مردم مظلوم غره صحبت کنید. کشور های با تفکر اخوانی همانند امارات و ترکیه در این بزنگاه با رفتارهای دوگانه و مضحک خود4 کارنامه ننگینی در تاریخ برای خود ثبت می‌کنند.

در مجموع باید اشاره کرد نقشه ای که محور غربی برای غرب آسیا طراحی کرده بود با زیرکی محور مقاومت در حال بازتعریف  است، در این مدت کشورهای اسلامی منطقه به دنبال عادی سازی روابط با رژیم صهونیستی بوده اند که با نشست های پیدا و پنهان به دنبال کسب مشروعیت این روند برای توجیه ملت های خویش بوده اند، این برنامه که در دو سال اخیر با فشار های ایالات متحده به دنبال اعلان زنجیره ای  توافقات عادی سازی روابط دول اسلامی با رژیم جعلی صهیونیست بود در این قائله اخیر به بن بست رسید و کشورهای مختلف عربی  با دیدن جنایات هولناک صهیونیست ها  عادی سازی روابط با این رژیم را به حالت تعلیق در آوردند و این ضربه کاری محور مقاومت به برنامه چندین ساله ایالات متحده بود، حرکتی که با سرمایه گذاری کلان اقتصادی و سیاسی  به دنبال  از بین بردن مردم فلسطین بود یک شبه به  زباله دان تاریخ پیوست. ترکیه نیز در این روند نقش خود را از کشوری تاثیر گذار از دست داده است، دولتی که زمانی به عنوان خلیفه منطقه غرب آسیا مطرح بود الان به کشوری منفعل و کم تاثیر تبدیل شده است.

 1.  https://www.city-journal.org/article/turkey-the-sick-man-of-europe

2. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2048843

3. https://www.crisisgroup.org/europe-central-asia/western-europemediterranean/turkiye/building-momentum-eu-turkiye-relations

4. https://www.al-monitor.com/originals/2023/10/turkeys-erdogan-strikes-moderate-stance-israel-hamas-war-rages