تاثیر قیمت نفت بر تصمیمات اوپک پلاس

مرضیه شریفی

سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش از جمله روسیه، به عنوان اوپک پلاس شناخته می شوند. این سازمان حدود ۴۰ درصد از تولید نفت جهان را تشکیل می دهد و هدف اصلی آن تنظیم عرضه نفت به بازار جهانی است و به دلیل سهم بزرگی که از بازار انرژی دارد با تصمیمات خود می تواند بر قیمت جهانی نفت تأثیر بگذارد. به همین دلیل است که اعضای آن به طور منظم گرد هم می آیند تا تصمیم بگیرند در هر زمانی چه مقدار نفت در بازارهای جهانی بفروشند.

عوامل اثرگذار بر میزان تولید نفت اعضای اوپک پلاس

یکی از عوامل مهمی که بر تصمیمات اوپک پلاس تاثیر می‌گذارد، وضعیت فعلی ذخایر نفت جهان است. جان کمپ ، تحلیلگر رویترز اخیرا در مطلبی نوشت : داده‌ های سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) نشان می‌دهد که ذخایر تجاری نفت خام و محصولات نفتی در اقتصاد های توسعه یافته در ژوئن، به میزان قابل توجهی پایین میانگین فصلی ۱۰ ساله بوده است. [1]

از دیگر عوامل تعیین کننده برای میزان تولید اوپک پلاس میزان رشد اقتصادی کشورهای صنعتی جهان بلاخص چین است چرا که طی چند دهه گذشته این کشور یکی از بزرگ ‌ترین مصرف‌کنندگان نفت‌ خام در جهان بوده است. به همین جهت کاهش رشد اقتصادی این کشور و یا افزایش آن تاثیر معناداری بر میزان تولید نفت خام می گذارد. همچنین تعیین نرخ بهره توسط فدرال‌ رزرو ایالات‌ متحده نیز بر سیاست های این سازمان اثرگذار است. در واقع کاهش نرخ بهره می‌تواند به تحریک رشد اقتصادی ایالات ‌متحده کمک کند که به نوبه خود می‌تواند بر تقاضای جهانی نفت تاثیر مثبت بگذارد. نرخ‌ های بهره پایین‌تر معمولا هزینه ‌های استقراض را کاهش داده و مشوق هزینه و سرمایه‌گذاری می‌شوند، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که فدرال‌ رزرو تصمیم به کاهش نرخ بهره بگیرد، به‌ ویژه در شرایطی که نگرانی‌ هایی در مورد تورم وجود دارد. اگر نرخ بهره کاهش نیابد و حتی افزایش یابد، بعید نیست رشد اقتصادی سرکوب و تقاضای نفت را کاهش دهد، بنابر این اوپک خود را ملزم می‌ داند تا این عدم ‌قطعیت ‌‌‌‌ها را به ‌دقت ارزیابی کند. [2]

کاهش جهانی قیمت نفت بر تصمیمات آتی اوپک پلاس تاثیر خواهد گذاشت ؟

اوپک پلاس قصد داشت در اکتبر، ۱۸۰ هزار بشکه در روز به تولید خود اضافه کند که بخش کوچکی از محدودیت عرضه داوطلبانه این گروه به میزان ۵.۸۶ میلیون بشکه در روز معادل با ۵.۷ درصد تقاضای جهانی است. این محدودیت عرضه برای حمایت از قیمت نفت در بحبوحه دورنمای تیره تقاضا و افزایش عرضه تولیدکنندگان خارج از این گروه اجرا شده بود اما از آنجا که قیمت نفت همراه با سایر محصولات انرژی به دلیل نگرانی از ضعف اقتصاد جهانی و داده‌ های ضعیف چین که بزرگترین وارد کننده نفت جهان است، کاهش یافته است. بر همین اساس اوپک پلاس بعد از نشست مجازی روز پنج شنبه  در بیانیه‌ ای اعلام کرد هشت عضو اوپک پلاس که قرار بود تولید خود را از اکتبر افزایش دهند، توافق کرده‌ اند که کاهش تولید داوطلبانه اضافی خود به میزان ۲.۲ میلیون بشکه در روز را به مدت دو ماه تا پایان نوامبر ۲۰۲۴ تمدید کنند.[3]

تداوم سیاست کاهش عرضه چه تبعاتی می تواند به دنبال داشته باشد ؟

با وجود آنکه تصمیم گروه اوپک پلاس برای کاهش تولید، بلافاصله موجب افزایش قیمت جهانی نفت شد اما تداوم این وضعیت ممکن است این گروه را با چالش از دست دادن احتمالی سهم بازار در برابر تولیدکنندگان غیر اوپک قرار دهد. آمریکا، کانادا و برزیل همگی تولید خود را افزایش داده اند و اگر این گروه تصمیم بگیرد همچنان از افزایش تولید خودداری کند، یک تهدید رقابتی برای اوپک پلاس محسوب می ‌شوند. بعلاوه، این ریسک وجود دارد که برخی از اعضای اوپک پلاس، سهمیه تولیدشان را زیر پا گذاشته و تولید را به‌ صورت یک‌ جانبه افزایش دهند و تلاش‌ های این گروه برای مدیریت عرضه را پیچیده ‌تر کنند. [4]

بهره کلام

 با نزدیک شدن به ماه‌ های پاییز و در حالی که قرار بود سطح تولید نفت توسط اعضای اوپک پلاس افزایش پیدا کند اعضای این سازمان با رویکردی محتاطانه  برای دو ماه رای به حفظ سطح تولید فعلی داده اند البته هفته‌ های آتی برای اوپک پلاس حیاتی خواهد بود زیرا این گروه برای حرکت بعدی خود آماده می‌شود. نتیجه این تصمیم، نه تنها بر آینده بازارهای جهانی نفت تاثیر می‌گذارد، بلکه توانایی این گروه را برای مدیریت عرضه در یک محیط اقتصادی به طور فزاینده نا مطمئن، محک خواهد زد.

[1] https://naftiha.ir/260448

[2] https://donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-4100364

[3] https://www.eghtesadnews.com/fa/tiny/news-670934

[4] https://naftiha.ir/260448