رزمایش مشترک روسیه و مغولستان
طی روزهای اخیر و هم‌زمان با بحبوحه نفوذ و حملات نظامی اوکراین به مناطقی از غرب روسیه و دفاع نیروهای مسلح این کشور، جهت بازپس‌گیری بخشی‌هایی از استان کورسک که تحت تجاوز و حملات ارتش اوکراین بوده است، در محدوده جنوب شرق روسیه، رزمایش مشترک روسیه و مغولستان موسوم به «سلنگا» به‌عنوان رزمایشی ضد تروریستی و مشترک که از سال ۲۰۰۸ پایه‌ریزی و به‌طور سالانه برگزار می‌شود آغاز بکار کرده است.
طی روزهای اخیر و هم‌زمان با بحبوحه نفوذ و حملات نظامی اوکراین به مناطقی از غرب روسیه و دفاع نیروهای مسلح این کشور، جهت بازپس‌گیری بخشی‌هایی از استان کورسک که تحت تجاوز و حملات ارتش اوکراین بوده است، در محدوده جنوب شرق روسیه، رزمایش مشترک روسیه و مغولستان موسوم به «سلنگا» به‌عنوان رزمایشی ضد تروریستی و مشترک که از سال ۲۰۰۸ پایه‌ریزی و به‌طور سالانه برگزار می‌شود آغاز بکار کرده است.
رزمایش موسوم به "سلنگا-2024"، باهدف مبارزه با تروریسم بین‌المللی و در آستانه هشتاد و پنجمین سالگرد پیروزی نیروهای مشترک شوروی-مغولستان بر ژاپن در جریان نبرد در رودخانه خلخین گال برگزار می‌شود[1] و در آن یگان‌های نیروی زمینی، هوافضا و نیروهای ویژه دو کشور با حضور بیش از صدها پرسنل نظامی و نیز شرکت هواپیماهای جنگنده و شکاری انجام می‌گردد.[2] این رزمایش نه تنها از منظر نظامی دارای اهمیت بوده و بلکه از منظر افکار عمومی هم به‌عنوان نمادی از عزم روسیه در آمادگی دائمی در همه حوزه‌های دفاعی در جغرافیای پهناور روسیه، علی‌الخصوص در حوزه نفوذ سنتی خود مطرح می‌گردد.
اما امروز پس از چندین دوره برگزاری، چه موضوعی این رزمایش مشترک را برجسته‌تر نموده چیست؟
در ابتدا بایستی یادآور شویم که سال گذشته میلادی وزیر وقت دفاع روسیه از برگزاری حدود 20 رزمایش نظامی برای نیروهای مسلح روسیه در سال 2024 باهدف آمادگی کامل جهت اجرای وظایف در حفظ منافع ملی و تضمین واکنش به‌موقع به تغییرات در وضعیت‌های نظامی-سیاسی خاص خبر داده بود که یکی از مهم‌ترین آن‌ها با شرکت بخش شرقی نیروهای مسلح روسیه و در داخل مرزهای مغولستان در حال انجام است.[3]
لازم به ذکر است طی سال‌های اخیر در عین نزدیکی اولان‌باتور به چین، به‌نوعی شاهد فاصله گرفتن مغولستان از روسیه و حتی اخیراً در دولت جدید مستقر در اولان‌باتور، شاهد حرکت به سمت آمریکا هستیم که همین موضوع می‌تواند توازن را در این منطقه بر هم بزند و کاخ سفید آگاهانه برای عقب انداختن مسکو از بازی قدرت‌های بزرگ و برای نفوذ در جمهوری‌های به‌جامانده از اتحاد جماهیر شوروی در راستای نزدیکی به مرزهای روسیه می‌خواهد با جذب مقامات مغولی توازن را به نفع خود در این منطقه برهم بزند. این در حالی است که تداوم برگزاری رزمایش «سلنگا» در مقابل تلاش‌های ناتو به رهبری آمریکا، قرارگرفته و نشانی از توجه و تلاش‌های مستمر روسیه در حفظ جایگاه سنتی خود در این منطقه است. بنا به نظر کارشناسان بسیاری برگزاری این رزمایش هم‌زمان با مشغولیت روسیه و نیروهای مسلح آن در جبهه‌های موجود در اوکراین و نیز عملیات بازپس‌گیری مناطق مورد تجاوز قرارگرفته در محدوده کورسک – که با حضور هزاران نفر از نیروهای اوکراین و نفوذ در مرزهای غربی روسیه، بزرگ‌ترین حمله به خاک این کشور از زمان آغاز عملیات ویژه نظامی روسیه در فوریۀ ۲۰۲۲ را رقم‌زده‌اند- نشانی از آمادگی روسیه در حوزه‌های نظامی، دفاعی و لجستیکی است.
هرچند در این رزمایش آموزش‌های لازم برای مبارزه با گروه‌های تروریستی، روش‌های مقابله بانفوذ آن‌ها و برقراری امنیت مرزی با به‌کارگیری جدیدترین ادوات و تسلیحات نظامی در نظر گرفته‌شده است اما آمریکا و ناتو نگران شرکت هر کشوری در تمرینات و رزمایشات نظامی با روسیه است چراکه روسیه هم‌زمان با اوکراین در حال جنگ است و برگزاری این رزمایش‌ها و حضور کشورهای مختلف در این دسته از برنامه‌ها نشان‌دهنده عمق برنامه‌ریزی استراتژیک روسیه می‌باشد. درعین‌حال این رزمایش‌های مشترک به این دلیل که باهدف تقویت نیروهای جنگی، ادوات و تسلیحات نظامی برگزار می‌گردد برای آمریکا و اروپا می‌تواند تهدید محسوب شود. زیرا روسیه با انجام این رزمایش و سایر رزمایش‌های مشترکش با دیگر کشورها و قدرت‌نمایی‌اش در منطقه این پیام را ارسال می‌کند که علی‌رغم جنگ پرهزینه‌اش با اوکراین، همچنان تمرکز اصلی‌اش دفاع از تمامیت ارضی روسیه است و از نظر نظامی شرایط پایداری دارد.
در خاتمه لازم به ذکر است نقش مغولستان در منازعات همیشگی بین غرب به رهبری آمریکا و روسیه اهمیت فزاینده‌ای یافته است. کشورهای غربی ازآنجاکه مغولستان را کشوری نزدیک به خود می‌پندارند، حمایت‌های بیشتری در بخش‌های اقتصادی و بهداشتی از این کشور آسیایی به عمل می‌آورند تا در مقابله احتمالی با روسیه و یا حتی چین، بخشی از برنامه‌های راهبردی غرب را پیاده سازند ولی در عمل واقع‌بینی مقامات اولان‌باتور درنهایت منجر به نزدیکی هرچه بیشتر این کشور به روسیه گردیده است که یکی از مهم‌ترین نمودهای این نزدیکی تداوم برگزاری رزمایش «سلنگا» در گرماگرم عملیات نظامی روسیه در اوکراین می‌باشد. به یاد داریم که رومن ژوراولف، معاون آسیایی وزارت امور خارجه روسیه، بیان داشته بود که روابط بین مسکو و اولان‌باتور «همواره نزدیک و دوستانه و بر اساس سابقه طولانی همکاری بوده و روسیه همواره تقویت روابط در همه حوزه‌ها با مغولستان را به‌عنوان یک کشور دوست، یکی از اولویت‌های سیاست خارجی روسیه»[4] تعریف و معرفی نموده بود.
[1] https://tass.ru/politika/21633449
[2] https://www.militarynews.ru/story.asp?rid=1&nid=624958&lang=RU
[3] https://ria.ru/20231201/ucheniya-1913140211.html?in=t
[4] https://tass.ru/politika/20648019
