باکو متحدی فریبنده برای رژیم صهیونیستی
مسئله افزايش حضور رژیم صهیونیستی در منطقه قفقاز از طريق جمهوری آذربايجان، بارها از طرف كشورهای همسايه ازجمله ارمنستان گوشزد شده و جمهوری اسلامی ايران هم در اين زمينه هشدار لازم را داده كه حضور اسرائيل می‌تواند امنيت اين منطقه را مختل كند.
در اين خصوص حسين اميرعبداللهيان، وزير امور خارجه كشورمان در جريان سفر اخيری كه به تركيه داشت، در نشستی با همتای خود تأكيد كرد : «حضور صهيونيست‌ها در قفقاز تهديد جدی عليه صلح و ثبات است و يكی از پيامدهای بحران در قفقاز باز شدن پای رژيم صهيونيستی به اين منطقه است. وي همچنين خاطرنشان كرد: « صهيونيست‌ها هر جا پا گذاشتند ثمره‌ای جز ناامنی و ايجاد بحران نداشته‌اند. لذا جمهوری اسلامي ايران به همه طرف‌ها هشدار مي‌دهد در برابر رفتار رژيم جعلی اسرائيل هوشمندانه عمل كنند و پای رژيم صهيونيستي را به قفقاز و ساير مناطق باز نكنند.»
به رغم اين اظهارنظرها، در نوامبر ٢٠٢٢ پارلمان آذربايجان طرحی را براي افتتاح سفارت در تل‌آویو تصويب كرد كه نقطه عطفي در شكوفايی روابط دوجانبه آنها بود. چند هفته بعد، باكو معاون وزير آموزش و پرورش خود را به‌عنوان اولين سفير اين كشور در اسرائيل معرفی كرد. همچنين چندی بعد وزير امور خارجه آذربايجان ميزبان يك هيئت ديپلماتيك اسرائيلي از جمله سفرای اين رژيم در منطقه بود. مقامات اسرائيلي عنوان مي‌كنند ارتقای روابط ديپلماتيك يكي از ثمرات تلاشهای جديد تل‌آويو برای تقويت و گسترش روابط با كشورهای آسيای مركزي و قفقاز است. مناطق غني از انرژي كه بين ايران، تركيه، روسيه، چين و شبه‌قاره هند قرار گرفته‌اند، در چهارراه‌های جغرافيايی كليديیقرار دارند كه اروپا و خاورميانه را به خاور دور پيوند مي‌دهند. منافع اسرائيل در اين منطقه شامل چهار مورد است: 1. نزديكي به مرزهاي ايران. 2. فروش تسليحات، 3- تروريسم و 4- دستيابي امن به انرژي.
همين راستا رامين ممدوف، نماينده پارلمان آذربايجان در گفتوگو با روزنامة تايمز اسرائيل اشاره كرد : « باكو در گذشته به دليل تهديدات ايران در بحبوحه تنشهای شديد پيرامون جنگ با ارمنستان، از باز كردن سفارت خودداری كرد؛ اما باكو ديگر مواضع ايران را درمورد تعميق روابط خود با اسرائيل در نظر نمي‌گيرد. اين نشان مي‌دهد هيچ مانعی برای دو كشور وجود ندارد و ديگران نمی‌توانند مانعی برای اين كشورها باشند.
در پيامی كه اخيراً توسط گروه دوستی بين پارلماني آذربايجان به كنست (پارلمان اسرائيل) ارسال شد، بر حمايت اسرائيل از باكو در جنگ دوم قرهباغ كوهستاني در سال ٢٠٢٠ تأكيد شد و در عين حال نمايندگان آذربايجان از وابستگی و اعتماد عميق بين مردم» استقبال کردند.
حمايت ملموس‌تر اسرائيل از آذربايجان در جنگ قرهباغ، از طريق تأمين تسليحات بود. اسرائيل يكي از تأمين‌كنندگان اصلی تسليحات آذربايجان محسوب مي‌شود. بر اساس گزارش مؤسسة تحقيقات صلح بين‌المللی استكهلم، اسرائيل ٦٩ درصد از كل واردات تسليحات باكو را در بازه زمانی سال ٢٠١٦ تا ٢٠٢٠ تأمين كرده است كه ١٧ درصد از صادرات تسليحات اين رژيم در آن دوره را تشكيل مي‌دهد.
در همين راستا در سال ٢٠١٦ ، علياف اعلام كرد كشورش ٤,٨٥ ميليارد دلار تجهيزات دفاعي از دولت يهود خريداري كرده، اما اسرائيل هرگز اين رقم را تاييد نكرده است در ادامه اين سياست‌ها، ايستگاه بين‌المللي تلويزيوني i24NEWS، در ٢٧ ژانويه برنامه اي را پخش كرد كه در آن روابط اسرائيل نظامي آذربايجان و اسرائيل را ستايش مي‌كرد. در اين برنامه تصريح شد اسرائيل ٤٠ درصد از سوخت فسيلي خود را از آذربايجان تأمين مي‌كند و در مقابل اين كشور به محصولات حوزه فناوری اسرائيلي دسترسي دارد. اين مرواده جزو موضوعات استراتژيك به حساب می‌آيد و لذا برای اسرائيل حفظ و ارتقای روابط با آذربايجان حياتي است.
با توجه به نكات ارائه‌شده، پيش‌بيني مي‌شود مناسبات باكو-تل‌آويو توسعه پيدا كند. زيرا نياز هر دو به يكديگر در بالاترين سطح قرار دارد. آذربايجان در مسير تصرف قرهباغ و استان سيونيك، نيازمند آن است تا نشان دهد پشتوانة سياسي و نظامي قابل‌توجهي دارد. در اين راستا برخورداری از فناوری اطلاعاتي-امنيتي اسرائيل ميتواند در عرصة نبرد موقعيت بالاتری به باكو بدهد كه ايروان از آن برخوردار نيست. لذا مقامات آذربايجان با علني‌كردن ارتقای مناسبات سياسی تا سطح افتتاح سفارت، اين پيام را به ارمنستان دادند كه توانمندي نظامي آنها ميتواند به مرور بيشتر نيز شود. در اين ميان اسرائيل هم برای نزديك شدن به مرز ايران به آذربايجان احتياج دارد. بنابراين ميان آذربايجان و اسرائيل منافع مشترك بزرگي ديده مي‌شود كه افزايش تعاملاتشان را تسريع خواهد كرد. نكته مهم آن است که اين مراودات مورد تأييد تركيه، روسيه و حتي آمريكاست كه البته هر كدام دلايل خاص خود را دارند.
نکته مهمی که وجود دارد این است که حضور در قفقاز آن هم در شرایطی که رژیم صهیونیستی با مشکلات عدیده داخلی روبروست تنها برگ برنده این روزهای رژیم صهیونیستی است. . تنش روزافزون ميان آذربايجان و ايران می‌تواند، فرصتی براي رژیم صهیونیستی به‌ويژه در زمينة امنيتی باشد. اما واقعیت این است که موقعيت جغرافيايي آذربايجان در مرز ايران، آن را به متحدی فريبنده برای اسرائيل تبديل كرده است، زیرا باکو به خوبی می داند که هر فعالیت مشکوکی علیه جمهوری اسلامی ایران بدون پاسخ نخواهد ماند.
حکیمه زعیم‌باشی
