طوفان الاقصی، فریاد غزه برای دادخواهی

امین مهدوی

بنظر میرسد آنچه در چند روز اخیر برای اسرائیل رخ داد یک اتفاق کاملا غافلگیر کننده بود، اتفاقی که برخی آنرا شکست کامل اطلاعاتی اسرائیل میدانند و حمله حماس را یک اقدام بزرگ برای شکسته شدن ابهت پوشالی اسرائیل در نظر میگیرند و برخی دیگر ، عمدتاً دیپلمات‌ها و رهبران سیاسی از غرب ، آن را یک اقدام «تروریستی» «غیر لازم» خوانده‌اند و در عین حال تأکید می‌کنند که اسرائیل «حق دفاع از خود» را دارد.[1]

اما هیچ چیز در مورد این عملیات غافلگیر کننده یا بی دلیل نیست. این تنها نتیجه شکاف های موجود در نهادها و فعالیت های امنیتی اسرائیل نیست. این پاسخی است که می توان از مردم فلسطین انتظار داشت، مردمی که ده ها سال است با حکومت استعماری و اشغال شهرک نشینان اسرائیل مواجه بوده اند. قوانین بین المللی دولت ها را از «هر گونه اشغال نظامی، هرچند موقت» منع می کند. قطعنامه43/37 مجمع عمومی سازمان ملل متحد همچنین دوباره تأکید می‌کند که مردمی که برای استقلال و رهایی از حکومت استعماری مبارزه می‌کنند، حق دارند این کار را با استفاده از «همه ابزارهای موجود، از جمله مبارزه مسلحانه» انجام دهند.[2]

 به عبارت دیگر، عملیات طوفان الاقصی بخشی از مبارزه مسلحانه فلسطینیان به سالها تجاوز واشغال از سوی اسرائیل است.  همچنین تعجب آور نیست که جریان های مسلح فلسطینی بر تاکتیک های نامتقارن و پنهان کاری تکیه می کنند. دلیل آن این است که آنها  طبق گفته  بسیاری از کارشناسان نظامی در مقابل یکی از پیشرفته ترین، قدرتمندترین و ثروت مند ترین ارتش های دنیا قرار دارند، بنابراین رویکرد ایضایی و نامتقارن بهترین شیوه برای مبارزه است.

چرا این عملیات از غزه انجام شد؟

اینکه این عملیات از غزه آغاز شد نیز تعجب آور نیست. ادوارد سعید محقق آمریکایی_ فلسطینی فقید، زمانی غزه را «هسته اساسی» مبارزات فلسطینیان نامید.  غزه مکانی فقیر و بدون امکانات است که مملو از جمعیت شده است، که عمدتاً توسط آوارگان فلسطینی اخراج شده از خانه‌های خود در جریان نکبت 1948  در اینجازندگی می‌کنند[3].

قبلاً غزه اولین انتفاضه را به وجود آورد و در چند دهه گذشته میزبان بخش عمده‌ای از مقاومت مسلحانه فلسطین بوده است.  غزه ۱۷ سال است که تحت محاصره  شدید قرار دارد که تلفات سنگینی را بر مردم آن وارد کرده است، اما نتوانسته است اراده آنها برای مقاومت را از بین ببرد. این محاصره پس از پیروزی حماس در انتخابات شورای قانونگذاری فلسطین در سال 2006 اعمال شد، اما رقیب فلسطینی آن، فتح، همراه با اسرائیل و حامیانش توطئه کردند تا از قدرت گرفتن آن جلوگیری کنند. پس از چندین ماه درگیری، حماس توانست در ژوئن 2007 کنترل کامل غزه را به دست گیرد، به همین دلیل اسرائیل و شرکای آن تصمیم گرفتند فلسطینی های ساکن در آن را به طور دسته جمعی مجازات کنند.

قریب دو دهه است که ساکنان غزه آزادی رفت و آمد ندارند و تحت نظارت شدید و با شرایط خاصی مانند ویزای کار اسرائیلی میتوانند از این منطقه خارج شوند. در کنار آن محاصره اقتصادی غزه منجر به رشد بیکاری در بین جوانان شده این ناحیه شده است و بیش از نیمی از جوانان این منطقه بیکار هستند.

در کنار آن باید به سوتغذیه و محدودیت ارسال مواد غذایی از طرف اسرائیل نیز اشاره کرد که منجر به آسیب های گسترده جسمی و روحی در ساکنان نوار غزه شده است. امروزه، طبق برنامه جهانی غذا، بخش قابل توجهی از جمعیت در ناامنی غذایی قرار دارند. در سال 2022، 1.84 میلیون نفر در سراسر فلسطین - یک سوم جمعیت - غذای کافی برای خوردن نداشتند. در میان این افراد، 1.1 میلیون نفر دارای « ناامنی غذایی حاد» در نظر گرفته شدند که 90 درصد آنها در غزه زندگی می کردند.[4] این نوار همچنین از بحران انرژی رنج می برد. ممنوعیت اسرائیل برای ورود سوخت به غزه به معنای محدود شدن شدید تولید برق است. در سال 2023، غزه تنها 13 ساعت در روز برق داشته است. این مسئله منجر به کاهش کارایی سیستم پالایش و تصفیه آب میشد و در نتیجه دسترسی به آب سالم بسیار سخت بود و این خود زمینه ساز انواع بیماری ها برای مردم میشد.

 با همه این ها اسرائیل حملات خود به این منطقه را با این ادعا که آنها در تعقیب مبارزان فلسطینی هستند توجیه می کند. با این حال، به طور سیستماتیک غیرنظامیان و زیرساخت‌های غیرنظامی مانند ساختمان‌های مسکونی، بیمارستان‌ها، مدارس، تصفیه‌خانه‌های آب و غیره را هدف قرار می‌دهد و زندگی در غزه را بیش از پیش غیرقابل تحمل می‌کند و به دنبال کوچاندن اجباری مردم این ناحیه است.

با این وجود در  همه این سالها و با حجم گسترده  فاجعه و رنج، روحیه  و مقاومت فلسطین از بین نرفته است. توجیه رسمی عملیات حماس، هتک حرمت توسط اسرائیلی ها به مسجد الاقصی، سومین مکان مقدس اسلام، و افزایش خشونت شهرک نشینان علیه فلسطینیان بود. اما با توجه به ابعاد گسترده این عملیات وبرنامه ریزی خوبی که داشته است به نظر می رسد بین چندین ماه تا دوسال برای آن طرح ریزی شده است[5]، و احتمالاً عملیات طوفان الاقصی از قبل از حوادث اخیر در بیت المقدس و کرانه باختری در حال انجام بوده است. در واقع، آنچه به نظر می‌رسد بزرگترین واکنش نظامی فلسطینیان در دهه‌های اخیر، تحولی اجتناب‌ناپذیر، اقدامی مقاومتی و واکنشی به رنج مردم غزه تحت محاصره و اشغال وحشیانه بود. این بخشی از مبارزه فلسطین برای آزادی است و جایگاه غزه را در قلب آن مستحکم می کند. این یک اقدام طبیعی و فریاد مردمی است که تحت تاثیر شدید ترین فشارها هستند و شاید اگر قدرت های بزرگ زودتر صدای آنها را میشنیدند یا دولتی افراطی در اسرائیل در کار نبود، این فریاد به گونه ای دیگر به گوش جهانیان می رسید.

[1] reuters.com

[2] un.org

[3] aljazeera.com

[4] wfp.org

[5] .csis.org