ادامه بحران اقتصادی و اجتماعی در اروپا و تأثیرات آن بر مناقشه اوکراین

شاید زمانیکه بسیاری از اقتصاددانان و نیز تحلیلگران بلومبرگ همزمان با بروز مناقشه روسیه و اوکراین، خبر از کاهش بیش از 60 درصدی تولید ناخالص داخلی منطقه یورو برای دو فصل متوالی در سال‌های 2022 و 2023 می‌دادند[1] هیچ‌کدام از دولتمردان اروپائی فکر اینکه ممکن است این کاهش در نهایت منجر به بحران عمیق اقتصادی و اجتماعی در سراسر قاره سبز شود راهم نمی‌کردند و به باور خود با اقدامات پیش‌دستانه از بروز هر بحرانی پیشگیری خواهند کرد. از همان زمان آنها با اقداماتی نظیر جیره‌بندی‌های اجباری یا کاهش مصرف انرژی و خاموش‌کردن اجباری روشنایی ویترین مغازه‌ها و نیز تعیین محدودیت‌های دمایی درصدد جلوگیری از هرگونه بحران انرژی بودند.[2] این درحالی بود که به پیش‌بینی‌ها در خصوص احتمال بروز بحران‌های اجتماعی توجهی نمی‌کردند و تمام تلاش خود را فقط معطوف به عبور از بحران انرژی کرده بودند. درهمان مقطع روزنامه انگلیسی گاردین و بسیاری دیگر از رسانه‌ها و کارشناسان با اشاره به تورم فزاینده، همچنین کمبود شدید مواد غذایی و اختلال در زنجیره تامین انرژی در قاره اروپا، از احتمال ورود اقتصادهای حوزه یورو به رکود شدید و در پی آن بروز بحران‌های متعدد اقتصادی و اجتماعی خبر می‌دادند.

حال با گذشت بیش از یک سال از شروع تنش‌ها بین روسیه و اوکراین، مردم در سراسر جهان شاهد بروز بحران‌های اقتصادی و اجتماعی در اروپا بوده و هر روز شاهد انتشار اخبار جدیدتر از این بحران‌ها هستیم. به گفته کارشناسان عمدتاً غربی، اروپا بیشترین صدمه را به لحاظ اقتصادی، سیاسی و امنیتی از جنگ کنونی متحمل شده است. بحران انرژی، افزایش شدید قیمت‌ها و رکوردزنی چند‌باره تورم که در چند دهه گذشته اروپا بی‌سابقه بوده و رکود اقتصادی، اخراج کارمندان و کارگران، ورشکستگی هزاران شرکت، قدرت‌گیری دوباره راست‌های افراطی، تشدید وابستگی امنیتی به آمریکا، بروز اختلاف و چند‌دستگی‌سیاسی در این قاره بر‌سر ادامه تحریم‌ها و نوع مواجهه با روسیه، اعتصاب و اعتراضات روزانه، تنها بخشی از تبعات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و امنیتی مناقشه اوکراین است که کشورهای اروپایی را گرفتار خود کرده است.[3] حال تبعات این گرفتاری و بحران‌های ناشی از آن به اشکال مختلف خود را بروز می‌دهد. پس از انگلیس که دولت آن مدت‌ها با مشکلات متعدد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مواجه بوده و در بحرانی عمیق فرو رفته بود،[4] فرانسه هم در شهرهای بزرگ و کوچک خود با اعتصابات گسترده روبرو بوده و سراسر این کشور به صحنه برگزاری اعتراضات شدید بدل گردیده است.[5] در ادامه این وضعیت و بروز آشوب و هرج و مرج در این کشور شاهد برخوردهای شدید با آن بوده و دولت فرانسه با انجام اقداماتی درصدد بهبود اوضاع حتی بصورت مقطعی می‌باشد ولی مردم فرانسه با عزمی راسخ درصدد احقاق حقوق از دست رفته خود هستند. وضعیت در آلمان، ایتالیا، اسپانیا و حتی کشورهای کوچکتر حوزه یورو نیز دست کمی از فرانسه نداشته و هر روز شاهد بروز مشکلات متعددی در این کشورها هستیم.

در اینجا لازم به یادآوری است که مناقشه اوکراین خسارات هنگفت سیاسی، اقتصادی و امنیتی برای اروپا به دنبال داشته و بحران‌های ناشی از تحریم‌های یکجانبه غرب علیه روسیه را شاید بتوان «مهم‌ترین» و «اصلی‌ترین» تاثیر جنگ اوکراین بر وضعیت اروپا دانست. تاثیری که البته با اصرار آمریکا بر تشدید تحریم‌های ضد روسی روز به روز بیشتر خود را نشان می‌دهد. با تبدیل بحران انرژی به بحران اقتصادی و اجتماعی، اروپا طی چند ماه اخیر خسارت‌های سنگینی متحمل شده و آن طور که شبکه سوئیسی « اس ار اف » گزارش نموده، موج اعتراضات و اعتصاب‌های گسترده سراسر این قاره را فرا گرفته و چشم انداز روشنی برای آینده این وضع وجود ندارد.[6] درعین حال بسیاری از کارشناسان و اقتصاددانان اشاره می‌کنند درحالیکه دولت‌ها در سراسر اروپا برای مقابله با بحران‌ها تلاش می‌کنند، خوش‌بینی چندانی در مورد بهبود سریع وجود ندارد و این وضعیت موجی از بی‌ثباتی‌ها را در سراسر اروپا ایجاد و یا تشدید کرده است و تنها راه برون رفت از این وضعیت در تغییر سیاست‌های کشورهای اروپائی و عدم دخالت درموضوعات فرامنطقه ای و در ادامه آن کاهش تنش‌هاست. شاید درنهایت همین موضوع باعث تغییر رویکرد اروپا در ادامه حمایت‌های آنها از جنگی -که خود آنها در شروع و ادامه آن نقش مستقیم دارند- داشته باشد و احتمالاً با تداوم بحران‌های اقتصادی و اجتماعی در اروپا، شاهد پایان سیاست‌های جنگ‌افروزانه اروپائیان و حمایت‌های کورکورانه دولت‌مردان آنها از دولت اوکراین باشیم.

نوید دانشور 

[1] https://www.forbes.ru/finansy/475813-dorogoj-gaz-i-slabyj-evro-pocemu-evropa-okazalas-na-poroge-krizisa

[2] https://lanostragazzetta.ru/%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B9-%D0%B3%D0%B0%D0%B7-%D0%B8-%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D1%8B%D0%B9-%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE-%D0%BF%D0%BE%D1%87%D0%B5%D0%BC%D1%83-%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF/

[3] https://kayhan.ir/fa/print/258875

[4] https://iuvmarchive.org/en/article/the-british-pound-hit-an-all-time-low-impoverishing-more-citizens

[5] https://tn.ai/2871044

[6] https://www.srf.ch/news/international/streiktage-in-europa-eine-streikwelle-hat-europa-erfasst