کاهش روابط ابوظبی-تل آویو

توافق نامه ابراهیم در 15 سپتامبر 2020 در کاخ سفید بین اسرائیل، امارات متحده عربی، بحرین و مراکش امضا شد. بدون شک از این توافق به عنوان تحولی تاریخی در روابط رژیم اسرائیل و اعراب یاد می شود، که اعلام رسمی و علنی شدن روابط برخی کشورهای عربی با رژیم غاصب اسرائیل بوده است.

امارات متحده عربی یکی از کشورهای پیشگام در عادی سازی روابط با رژیم اسرائیل بود، اقدامی که عربستان به راحتی جرأت اعلام علنی آن را نداشت. اما امارات با اعاماد و اطمینان از برقراری روابط با رژیم اسرائیل، علناً از برنامه خود برای آینده رژیم صهیونیستی در خلیج فارس صحبت کرد.[1]

پس از آن که توافق ابراهیم بین رژیم صهیونیستی و امارات متحده عربی امضا شد. رژیم صهیونیستی پس از سال‌ها طرد شدن از سوی جامعه عرب احساس پیروزی کرد تا جایی که مقامات رژیم صهیونیستی اصرار داشتند که روابط جدید اسرائیل با امارات متحده عربی فراتر از دولت‌ها خواهد رفت و به پیمان‌هایی در سطح جامعه تبدیل می‌شود و توریسم انبوه و مبادلات دوستانه بین مردم هم بوجود می‌آید.[2]اما نه تنها روابط بین جامعه عرب و ساکنین اراضی اشغالی برقرار نشد یک نظرسنجی توسط موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک در ژوئیه 2022 نشان داد که حمایت از توافقنامه ابراهیم در کشورهای حاشیه خلیج فارس به دیدگاه اقلیت کاهش یافته است، از جمله امارات متحده عربی و بحرین، جایی که بیش از 70 درصد مردم این توافق را منفی می دانند.[3]

 اخیراً نیز پس از  اظهارات ضدفلسطینی و نژادپرستانه وزیر دارایی رژیم صهیونیستی، امارات در حال بررسی کاهش حضور دیپلماتیکش در اراضی اشغالی است و به سفیرش در تلآویو دستور داده از ملاقات با مقامات و یا شرکت در مراسم رسمی خودداری کند.

اما کم رنگ شدن روابط ابوظبی- تل آویو به مسائل مختلفی بر می گردد از جمله این که پس از انتخابات و روی کارآمدن نتانیاهو، امارات پیام‌های نگران‌کننده‌ای به نتانیاهو درباره حضور افراط‌گرایان در دولت او ارسال کرد.  روزنامه تایمز اسرائیل به نقل از یک مقام ارشد گزارش داد، پیش از انتخابات اسرائیل، عبدالله بن زاید، وزیر امور خارجه امارات به نتانیاهو نسبت به حضور بن گویر و اسموتریچ در دولتش هشدار داده بود.

اما کمتر از یک هفته از ادای سوگند بن گویر، وی با اسکورت پلیس رژیم  صهیونیستی، از محوطه مسجد الاقصی بازدید کرد.  این مسجد که در شرق بیت المقدس تحت اشغال اسرائیل قرار دارد، در منطقه ای است که مسلمانان آن را به نام حرم الشریف می شناسند.  این سومین مکان مقدس برای مسلمانان و مقدس ترین مکان برای یهودیان است که آن را به عنوان کوه معبد می شناسند.  بر اساس ترتیبات فعلی، غیرمسلمانان اجازه ندارند در آنجا نماز بخوانند و بن گویر می خواهد آن را تغییر دهد.

در پی این ماجرا  امارات سفری را که قرار بود بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم به امارات انجام دهد را لغو و قرارداد خرید سامانه‌های دفاعی از رژیم صهیونیستی را نیز لغو کرد. همچنین امارات متحده عربی بدون نام بردن از وزیر، سفر بن گویر را «به شدت» محکوم کرد و خواهان احترام به بیت المقدس شد.  ابوظبی بعداً به چین پیوست و خواستار تشکیل جلسه فوری شورای امنیت سازمان ملل در این مورد شد. [4]

علاوه بر مشکلاتی که پس از روی کارآمدن نتانیاهو در روابط ابوظبی_تل آویو روی داده است. باید گفت به طور کلی  امارات از توافق ابراهیم با رژیم صهیونیستی دو هدف داشت. اول، استفاده از توان دفاعی و امنیتی اسرائیل برای مقابله با رقبای منطقه ای و فرامنطقه ای. دوم، جلب حمایت اسرائیل برای خرید تسلیحات فوق پیشرفته آمریکایی.[5]طبق شواهد امارات متحده به هیچ کدام از این دو هدف خود نرسیده است.[6] 

در نتیجه باید گفت تزلزل روابط ابوظبی-تل آویو به دلایل متعددی رخ داده است: از جمله به ثمر نرسیدن اهداف ابوظبی از توافق ابراهیم با رژیم صهیونیستی و همچنین روی کارآمدن نتانیاهو و کابینه‌اش و مشکلاتی که پس از آن برای فلسطین و اماکن مقدس مثل مسجدالاقصی پیش آمده است. یکی از دلایل دیگر که از همه مهم‌تر می‌باشد این است که جامعه عرب و مردم عرب زبان هیچ گاه نمی توانند بر سر آرمان فلسطین کوتاه بیایند حتی اگر مقامات کشوری با رژیم صهیونیستی توافق کنند و توافقشان به درستی هم پیش رود و همه اهدافشان هم محقق شود باز هم این مردم هستند که تعیین کننده آینده آن توافق و روابط  خواهند بود.

 حکیمه زعیم‌باشی

 1.        https://www.tehrantimes.com/news/480650/UAE-Israel-normalization-or-revelation

2.        https://www.pbs.org/newshour/world/israels-hopes-for-united-arab-emirates-tourism-fall-short

3.        https://www.cnn.com/2023/01/04/middleeast/israel-uae-ben-gvir-mime-intl/index.html

4.        https://www.cnn.com/2023/01/04/middleeast/israel-uae-ben-gvir-mime-intl/index.html

5.        https://www.tehrantimes.com/news/480650/UAE-Israel-normalization-or-revelation

6.        https://www.tehrantimes.com/news/480650/UAE-Israel-normalization-or-revelation