چرایی نزدیکی هند به فرانسه
در روزهای گذشته شاهد سفر مکرون رییس جمهور فرانسه به کشور هندوستان بودیم. این سفر به دعوت نخست وزیر هند به مناسبت جشن روزجمهوری هند تدارک دیده شده بود. دعوت از رییس جمهور فرانسه برای بازدید از هند در سال های اخیر از برنامه های ثابت کشور هندوستان بوده است. این برنامه که توسط دولت مودی برگزار گردید دارای ابعاد مختلفی بود که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
در روزهای گذشته شاهد سفر مکرون رییس جمهور فرانسه به کشور هندوستان بودیم. این سفر به دعوت نخست وزیر هند به مناسبت جشن روزجمهوری هند تدارک دیده شده بود1. دعوت از رییس جمهور فرانسه برای بازدید از هند در سال های اخیر از برنامه های ثابت کشور هندوستان بوده است. این برنامه که توسط دولت مودی برگزار گردید دارای ابعاد مختلفی بود که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
حوزه اقتصادی؛ در بحث اقتصاد در سالیان گذشته هندوستان با اقدامات عملگرایانه در نظام بین الملل توانست با روابط اقتصادی با دو جبهه شرق و غرب امتیازات گوناگونی را کسب کند، مصداق بارز این ادعا جنگ اوکراین و روسیه می باشد که هندوستان با زیرکی با دو طرف جنگ ارتباط برقرار کرد و منافع اقتصادی بسیاری از این عملگرایی کسب کرد. فرانسه در منظومه فکری هندوستان کشوری است که میتواند از طریق آن پل بین آسیا و غرب باشد و محصولات اقتصادی هند را از طریق پاریس به اروپا برساند . در سفر مکرون یک هیات بزرگ تجاری همراه رییس جمهور فرانسه بود که با انعقاد قرارداد های چندگانه این روابط اقتصادی دو جانبه را گسترده تر کرد2. فرانسه نیز از این تعمیق روابط منفعت اقتصادی خود را دریافت میکند و اوضاع آشفته این روزهای اقتصاد فرانسه که با اعتصابات فراوانی روبرو هست را تاحدی سرو سامان میدهد.
روابط علمی؛ یکی از مهم ترین تفاهمات انجام شده میان دو کشور هند و فرانسه بحث رونق مهاجرت های علمی دانشجویان هند به فرانسه است که پاریس مشتاقانه درهای دانشگاه های این کشور را به روی دانشجویان هندی بازخواهد کرد3، طبق بررسی های انجام شده در حدود 300 هزار دانشجو هندی در فرانسه مشغول تحصیل هستند که این ظرفیت عظیمی برای کشور فرانسه است و مدیریت این جمعیت در آینده برای کشور فرانسه منافع زیادی خواهد داشت. بخشی از این دانشجویان در آینده به کشور مادری خود بازخواهند گشت و قطعا با ذهنیتی مثبت از فرانسه میتوانند منافع آن کشور را تامین کنند و بخش دیگری از این جمعیت در کشور میزبان مشکلات علمی ، پزشکی و مهندسی فرانسه را حل خواهند نمود. سرمایه گذاری فرانسه در زمینه تبادلات علمی برای این کشور نتایجی برد-برد به همراه خواهد داشت.
حوزه نظامی؛ دولت در بخش نظامی هند در رقابت با کشور پاکستان در سالیان اخیر سرمایه گذاری بسیار زیادی را داشته است که با نزدیکی به ایالات متحده و فرانسه نیاز های این صنعت برآورده شده است. یکی از اولویت های دولت هند تولید داخلی تجهیزات نظامی با کمک مستشاران غربی می باشد . در این بخش دو کشور از سالیان قبل قراردهای مختلف نظامی با یکدیگر منعقد کرده اند4. علاقه سنتی هندی ها به صنعت هواپیماسازی فرانسه باعث عقد قراردادهای مختلف نظامی و غیر نظامی با آن کشور شده بود. میراژهای فرانسوی در کشورهندوستان عملا بدنه صنعت هوایی نظامی هندوستان را تشکیل داده است. این تجارت باعث ایجاد رونق در بخش نظامی فرانسه نیز خواهد شد البته با محدویت هایی که جنگ روسیه و اوکراین برای صنایع نظامی کشورهای اروپایی داشته است بعید است قراردادهای منعقده میان هند و فرانسه در کوتاه مدت تحقق یابد.
حوزه بین الملل؛در مناسبات روابط بین الملل در این برهه حساس، هندوستان در قبال سیاست عملگرایانه خود درپی آن است که بازیگران قدرتمند فرامنطقه ای را بیش از پیش به سوی خود نزدیک کند، برگزاری مراسم روز جمهوری هند که در ابتدا با دعوت از رییس جمهور ایالات متحده در برنامه های هندوستان بود با عدم پذیرش بایدن همراه شد امری که به نوعی به رویکرد منفی ایالات متحده نسبت به اقدامات عملگرایانه دولت مودی اشاره دارد. در گام بعد هند تصمیم به دعوت از فرانسه برای حضور در این رویداد میکند. فرانسه نیز میخواهد با ظرفیت هایی که در هندوستان وجود دارد خلا های کشور خود را پر کند. این روند برای دو کشور منافعی به همراه خواهد داشت و ظرفیت های حوزه بین المللی پاریس – دهلی را گسترش خواهد داد.
درمجموع باید گفت هندوستان در پی تحکیم رویکرد عملگرایانه خود پاریس را به خود نزدیکتر کرده است تا از آن طریق پل واسط بین آسیا و غرب شود. هندوستان که در حوزه انرژی به انتقال دهنده اصلی روسیه مبدل گشته است میخواهد برای سال جاری انرژی بیشتری به غرب صادر نماید و این برنامه جز با جلب اعتماد کشورهای کلیدی اروپایی میسر نخواهد گشت. هند همچنین با رقایت با چین در پی جذب سرمایه گذاری کشورهای اروپایی در کشور خود نیز می باشد زیرا در سایه تهدیدهات نظامی چین و تایوان ، سرمایه گذاران خارجی که متمایل به سرمایه گذاری در آسیا هستند زیر سایه تردید جنگ در این منطقه به دنبال سرزمینی شرقی با کارگرانی ارزان و با امنیت خواهند گشت که هندوستان خود را برای این شرایط آماده کرده است.
1. https://www.hindustantimes.com/india-news/french-president-macrons-india-visit-list-of-deals-inked-announcements-made-101706331642901.html
2. https://www.france24.com/en/asia-pacific/20240125-india-rolls-out-red-carpet-for-macron-as-france-hopes-to-build-on-trade-deals
3. https://www.indiatoday.in/india/story/india-france-ties-republic-day-defence-space-macron-modi-2493990-2024-01-26
4. https://www.rfi.fr/en/international/20240127-india-and-france-agree-on-joint-defence-production
