نزدیک به یک قرن رابطه حسنه!

امین مهدوی

روابط ایران و مجارستان در مسیر درست خود قرار دارد، گزاره ای از وزیر امور خارجه کشورمان در دیدار با همتای مجارستانی خود در تهران بود که نشان از نگاه محترمانه ایران به رابطه با مجارستان است. روابط ایران و مجارستان قدمتی قریب یک قرن دارد و علی رغم فراز و نشیب های فراوان در طول این مدت و اختلاف نظرهای سیاسی، همواره از احترام و درک متقابل برخوردار بوده است.

در سال ۱۹۵۲ میلادی ( 1331 شمسی ) برای اولین بار بعد از جنگ جهانی دوم یک موافقت‌نامه بازرگانی بین ایران و مجارستان منعقد گردید که اساس و پایه مبادلات بین دو کشور در سال‌های بعدی قرار گرفت. [1]

از این تاریخ به این سو روابط اقتصادی و سیاسی دو کشور با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده است اما پایدار و برقرار بود.این دو کشور سعی کرده‌اند با درک درست شرایط یکدیگر و بر اساس احترام متقابل تعاملات خود را در حوزه‌های مورد علاقه شناسایی و آن را گسترش دهند.

در همین چارچوب معاهدات و نشست های مختلف اقتصادی، فرهنگی و کشاورزی بین دو کشور ایران و مجارستان شکل گرفته است که زمینه ساز افزایش سطح روابط است. این روابط از سال۲۰۱۸ رو به گسترش رفته است و دو کشور به دنبال استفاده از پتانسیل‌های مختلف هستند. در همین راستا در نشست اخیر بین وزرای خارجه مجارستان و وزیر اقتصاد ایران دو سند مهم همکاری راهبردی بین دو کشور امضا شد که می‌تواند زمینه ساز توسعه روابط در زمینه های کشاورزی، مهندسی و مدیریت آب باشد[2].

مجارستان یک بازیگر مهم؟

اما این دیدار فقط مربوط به روابط ایران و مجارستان نبود و تحت تاثیر تحولات منطقه به ویژه جنگ غزه قرار داشت. مجارستان یکی از هم پیمانان و شرکای مهم اسرائیل در اروپا است. این مطلب را وزیر خارجه این کشور در نشست خبری با همتای ایرانی خود نیز ذکر کرد که مجارستان در عین روابط راهبردی با اسرائیل به دنبال یافتن یک راه حل دیپلماتیک برای جنگ غزه است. همچنین او اشاره داشت که باید از گسترش جنگ جلوگیری کرد. آقای سیارتو به عنوان نماینده دولت مجارستان تلاش کرد که دغدغه های اروپا و اسرائیل را به ایران منتقل کند[3]. در واقع می توان گفت که دولت مجارستان به دنبال پر کردن خلا دوری ایران و اروپا از یکدیگر است و در کنار آن به عنوان یک متحد اسرائیل و دوست ایران، در تلاش است که نقش میانجی را برای این دو ایفا کند و از افزایش تنش ها جلوگیری کند. دولت مجارستان با توجه به تجربه موفق مدیریت تنش بین اروپا و روسیه و ایفای نقش مستقل در آن جا امیدوار است که بتواند از این تجربه استفاده کند و بتواند نظرات ایران و اسرائیل را به هم نزدیک کند. این امر برای مجارستان اعتبار بسیاری خواهد داشت و این کشور می تواند به عنوان یک بازیگر مهم در ساختار رو به تغییر نظام بین الملل دیده شود.

برنده؟

علاوه بر آن دولت مجارستان به دنبال انتفاع اقتصادی خود از روابط با ایران و اسرائیل است و به نظر می رسد این کشور به دنبال بهره بردن از روابط حسنه خود با ایران برای تجارت خود است. در واقع ایران می‌تواند به عنوان یک کشور تاثیر گذار بر جنبش انصارالله در یمن، امنیت تجاری برای تجارت دریایی مجارستان را در باب المندب تامین کند.  همچنین ایران نیز به دنبال دریافت تجربه و فناوری های پیشرفته مجارستان در زمینه های مختلف است. در کنار آن مجارستان به عنوان یک عضو اتحادیه اروپا و حوزه شینگن می تواند در امر صادرات و واردات محصولات مختلف برای ایران یک تسهیل‌گر ارزشمند باشد.

در کنار آن مجارستان تاکید کرده است که در حوزه های غیر تحریمی با ایران همکاری های مختلف و نزدیکی خواهد داشت. آنها معتقدند که تجارت در این حوزه ها برای رشد اقتصاد و حق دسترسی ایرانیان به برخی فناوری ها به ویژه در زمینه آب و کشاورزی ضروری است و در راستای مسائل حقوق بشری است که شامل تحریم ها نمی‌شود. این نگاه مجارستان یک فرصت مناسب در اختیار ایران قرار داده است که بتواند در حوزه های مهم کشاورزی و مدیریت منابع آب به تجربه‌ای ارزشمند دست یابد و بتواند دانش خود را در این زمینه ها افزایش دهد.

بنابراین روابط ایران و مجارستان در یک چارچوب مشخص می تواند منجر به نفع هردو طرف شود و در کنار آن مجارستان می تواند به عنوان یک همکار مطمئن برای ایران به عنوان میانجی در حوزه تنش با رژیم اسرائیل عمل کند و  شاید این رویکرد بتواند زمینه ساز شکل گیری و تسریع مذاکرات آتش بس در جنگ غزه شود. زیرا با توجه به رویکرد واقع گرایانه‌ی مجارستان در حوزه سیاست خارجی شاید گفتگو های آقای اوربان با نتانیاهو اثر گذار باشد و منطقه به سمت صلح و ثبات حرکت کند.

[1] hungary.mfa.gov.ir

[2] tehrantimes.com

[3] .irna.ir