فرانسه منشا ناامنی در آفریقا
فرانسه منشا ناامنی در آفریقا
قاره آفریقا از دیر باز تا کنون به دلیل بر خورداری از منابع معدنی با ارزش و متنوع ، جمعیت جوان و نیروی کار ارزان قیمت ، همواره مورد توجه قدرت های جهان قرار گرفته است . به همین جهت این قاره به ویژه مناطق غربی آن از جمله معدود مناطقی در جهان است که بازیگران فرا منطقه ای ، نقشی هم تراز یا بعضی ها بیشتر از بازیگران داخل این منطقه ایفا می‌کنند . [1]
این قاره به دلیل پیشینه استعماری اش ، همواره با چالش هایی همچون فقدان امنیت ، نبود حکومت مرکزی مقتدر ، فقر اقتصادی و عدم توسعه مواجه بوده است . اختلافات قومی و درگیری های فراوان و در پی آن کشتار مردم فقیر این قاره همگی ریشه در تاریخ استعماری این منطقه و حل و فصل نشدن مشکلات به جا مانده از آن دوران دارد . به همین جهت بی ثباتی پایدار و دائمی این منطقه تا حدود بسیار زیادی به نقش آفرینی و دخالت بازیگران خارجی در این پهنه جغرافیایی برمی‌گردد . [2]
وقتی صحبت از استعمار در آفریقا به میان می‌آید ، بی درنگ نام فرانسه از ذهن می‌گذرد ؛ هر چند دولت مردان فرانسه ، امروزه سعی دارند این کشور را به عنوان یک کشور متمدن و طرفدار حقوق بشر معرفی کنند ، اما کارنامه ی سیاه ناشی از نقض حقوق بشر در بسیاری از نقاط جهان از جمله آفریقا بیانگر چهره ای دیگر از هویت استعمار طلب این کشور است . فرانسه در ۵ قرن گذشته یعنی از سال ۱۵۲۴ میلادی با سیاست های استعماری خود دست کم ۲۰ کشور از قاره آفریقا را در مناطق شمال و به ویژه غرب این قاره همیشه مستعمره ، به اشغال خود درآورد ، به گونه ای که در مدت ۳۰۰ سال ، ۳۵ درصد آفریقا را تحت استعمار خود داشت و طی این مدت بیش از دو میلیون نفر از مردم این کشورها را قتل عام کرده است . [3]
با وجود آنکه فرانسه مدعی است که دیگر حضور استعماری در قاره آفریقا ندارد اما انگیزه های اقتصادی یکی از مهمترین عوامل تلاش فرانسه برای استعمارگری نوین در آفریقا بوده است تا جایی که چند سال قبل گزارشی منتشر شد که نشان می داد فرانسه سالانه ۸۵ درصد از درآمد ملی کشورهای آفریقایی را به بهانه هزینه کردن برای آبادانی و هزینه های نظامی و سیاسی آفریقا در بانک مرکزی فرانسه جمع آوری می‌کند . نکته جالب توجه در این است که کشورهای آفریقایی اگر نیاز مالی پیدا کنند مجبور هستند مبلغی که به فرانسه داده اند فقط ۲۰ درصد آن را از بانک مرکزی این کشور دریافت کنند همچنین غارت منابع و معادن آفریقا و وابسته ساختن این کشورها به فرانک دلایلی دیگری است که انگیزه های اقتصادی فرانسه از حضور در آفریقا را نشان می دهد . [4]
ایجاد نا امنی یکی از مهمترین راه کارهای فرانسه برای حضور در قاره آفریقا بلاخص منطقه ساحل بوده است به همین جهت چالش های امنیتی موجود در منطقه ساحل آفریقا و تشدید تحرکات گروه های تروریستی همچون داعش و بوکوحرام و شاخه های مرتبط با القاعده از دهه گذشته بهانه لازم را برای حضور نیرو های فرانسوی در این منطقه فراهم کرد . [5]
فرانسه به ظاهر برای برقراری نظم و امنیت و مقابله برای القاعده در کشورهای غرب آفریقا مستقر شده است ولی آنچه مسلم است پاریس بیشتر درصدد تضمین منافع خود دراین منطقه بوده است و علیرغم جنجال خبری شبکه های خبری فرانسه از سال 2013 م ، پاریس دستاورد های جدی در مقابله با گروه های تروریستی در غرب آفریقا نداشته است و اقدامات فرانسه ، عمدتاً در جهت ایجاد تفرقه و بد بین کردن جامعه مسلمانان و مسیحیان در غرب آفریقا به یکدیگر بوده است که نتیجه آن تشدید نا امنی در قاره آفریقا است . [6]
در همین خصوص ایسوفو احمد ، فعال نیجری در گفت و گو با خبرگزاری اسپوتنیک اذعان کرده است که کشورهای غربی و به ویژه فرانسه سرمنشا بحران امنیتی هستند که در حال حاضر برخی از کشورهای آفریقایی با آن مواجه هستند . [7]
همچنین بر اساس گزارش مرکز مطالعات استراتژیک آفریقا ، به دنبال مداخلات خارجی در آفریقا ، 70 درصد بر میزان رویدادهای خشونت آمیز مرتبط با گروه های تروریستی در کشورهای ساحل آفریقا افزوده شده که باعث ثبت رکورد جدیدی از خشونت افراطی در آفریقا در سال 2021 شده است .
چندی پیش نیز نخست وزیر مالی از شواهدی پرده بر داشت که نشان می داد فرانسه گروه های تروریستی را در غرب آفریقا آموزش داده است . [8]
علاوه بر آن کمک به بی ثباتی سیاسی ، حمایت از کودتای نظامی و شورش های مسلحانه ای که در کشور های نیجر ، گینه ، لیبی ، مالی ، بورکینافاسو و ... رخ داده نمونه ایی دیگر از دخالت های فرانسه و متحدانش در کشورهای آفریقایی است . [9]
وجود چنین شرایطی باعث شده است تا به دفعات شاهد باشیم مردم کشورهای آفریقایی اعتراض خود را نسبت به ادامه حضور فرانسه در کشور شان اعلام بدارند .
شرایط استعماری که برای کشورهای آفریقایی به وجود آمد باعث شد تا این کشورها همراه با تحولات جهانی ، بالا رفتن سطح سواد و آگاهی و روی کار آمدن نسل جدیدی از رهبران ، اکنون دیگر حاضر به پذیرش سلطه فرانسه یا دیگر کشورهای غربی و تبعیت از سیاست های آن نباشند به همین جهت کشورهای آفریقایی از مدت ها پیش خواستار پایان حضور نظامی فرانسه در آفریقا هستند . [10]
[1] https://www.alef.ir/news/4010528028
[2] https://www.magiran.com/article/2598365
[3] https://www.irna.ir/news/84864183
[4] https://www.mizanonline.ir/fa/news/436686/
[5] https://www.alef.ir/news/4010528028
[6] http://arc.irib.ir/
[7] https://fr.sputniknews.africa/20230524
[8] https://www.pririb.ir/portal/newsview/58860
[9] https://farsi.iranpress.com/africa-i213825
[10] https://farsi.iranpress.com/africa-i227998
