زلزله سیاسی در هلند با پیروزی ترامپ اروپا

امین مهدوی

چند روز پیش بود که انتخابات زود هنگام در هلند برگزارشد. انتخاباتی که باید در سال۲۰۲۵ برگزار می شد اما به علت اختلاف در کابینه آقای روته نخست وزیر این کشور در زمینه سیاست های مهاجرت و اسلام، دولت این کشور سقوط کرد و انتخابات زود هنگام برگزارشد. نتایج این انتخابات به عنوان یکی از  بزرگترین آشفتگی های سیاسی در سیاست هلند از زمان جنگ جهانی دوم توصیف شده است. حزب راست افراطی برای آزادی( pvv) به رهبری آقای گرت ویلدرز توانست به بیشترین آرا برسد و با۳۷ کرسی از۱۵۰ کرسی پارلمان هلند به اکثریت تبدیل شود. هرچند برای تشکیل دولت نیاز به۷۶ کرسی است و این حزب امیدوار به ائتلاف با احزاب راست میانه است تا بتواند دولت را تشکیل دهد.[1]

گرت ویلدرز سیاست مدار ۶۰ ساله هلندی به واسطه تفکرات ضد اسلام و ضد مهاجرت خود، توانست در ساختار سیاسی هلند برای خود نامی پیدا کند و حزب برای آزادی را در سال۲۰۰۴ تاسیس کند. او در کنار تفکرات ضد اسلامی که دارد مانند اینکه باید همه مسلمانان از هلند اخراج شوند یا باید همه مساجد این کشور تعطیل شود، مواضع ضد جنگ با روسیه دارد و از حامیان نتانیاهو و اسرائیل نیز می باشد.

به کدام سو؟

نتایج انتخابات در هلند به خوبی از نا امیدی و یاس مردم این کشور نسبت به دولت های ائتلافی پرده برداشت. در واقع اقبال مردم به راست افراطی بیشتر به خاطر به هزینه های بالای انرژی و زندگی بود که بواسطه جنگ روسیه و اوکراین به وجود آمده است. ویلدرز از مخالفان تحریم و ارسال سلاح به اوکراین است و معتقد است که باید این کمک ها متوقف شود و مردم هلند نباید هزینه ای برای جنگ بپردازند.

 هم چنین نتایج این انتخابات به خوبی از چند دستگی بین مردم هلند خبر می دهد. این موضوع می تواند یک چالش بسیار بزرگتر برای دولت آینده این کشور باشد که باید به نفع کدام گروه عمل کند و آیا می تواند منافع همه ی هلندی ها را تامین کند؟

 آقای ویلدرز در روزهای متناهی به انتخابات لحن خود را درباره مسلمانان و مهاجران کمی ملایم کرد و حتی پس از پیروزی حزبش گفت که اقدامات دوات وی(اگر موفق به تشکیل دولت شود) در چارچوب قانون اساسی خواهد بود. او همچنین بیان داشت که در حال حاضر اولویت های مهم تری از تصمیم برای مسلمانان وجود دارد و آن مسئله معیشت و بهبود شرایط اقتصادی جامعه هلند است[2].

با وجود اینکه لحن رهبر حزب برای آزادی کمی ملایم تر شده است، اما بسیاری از سیاسیون در هلند و فعالان حقوق بشر همچنان نگران تصمیمات و اقدامات او هستند. به ویژه اینکه تمایلات ضد اسلام و ضد مهاجرت در منشور اصلی حزب برای آزادی وجود دارد و در واقع قلب و هویت این حزب است.

این مسئله یعنی ترس و نگرانی فزاینده اقلیت‌ها در هلند، در کنار این ترس ایجاد شده برای اقلیت های مذهبی و مهاجر، احتمال شکل گیری دو قطبی سیاسی و اجتماعی در این کشور وجود دارد. این موضوع نگرانی هایی را به وجود آورده است. بسیاری از رهبران دیگر احزاب به ویلدرز درباره ی شکل گیری دو قطبی هشدار داده اند و او را از حرکت به سمت شکاف بیشتر بین جامعه ی هلند برحذر داشته اند. زیرا حرکت به سمت دو قطبی می‌تواند منجر به زلزله اجتماعی و نا امنی گسترده در این کشور شود که شاید دولت هم نتواند اثرات و عواقب آن را مدیریت کند. این نگرانی به وضوح در بین لایه های مختلف جامعه هلند دیده می شود و اگر شکاف‌های اجتماعی و فرهنگی بیشتر شود شاید اتفاقات تلخی را در این کشور شاهد باشیم.

زنگ خطر برای اتحادیه اروپا

نتایج این انتخابات یک پیام دلهره آور برای اتحادیه اروپا نیز داشت، و آن این است که اگر اتحادیه اروپا در سیاست های اقتصادی و اجتماعی خود تجدید نظر نکند بی شک با مشکلات بزرگی در آینده رو به رو خواهد بود. در واقع حزب راست افراطی برای آزادی توانسته است در کمتر از دو سال تعداد کرسی های خود در پارلمان هلند را دو برابر کند[3]. این نتیجه زمانی مهم تر تلقی می شود که بدانیم هلند یکی از پایه گذاران اتحادیه اروپا است و یکی از برنامه های آقای ویلدرز تلاش برای خروج از اتحادیه اروپا است. یعنی آرمان مردم هلند در حال تغییر است و آنها مثل بسیاری دیگر از مردم جهان اول به فکر رفاه و اولویت خود هستند.

هم چنین رای مردم هلند نشان داد که راست افراطی روند رو به رشد خود را هم چنان حفظ کرده است و توانسته است با استفاده از دغدغه ها و ترس مردم اروپا به خوبی نیازهای آنان را درک کند و با شعارهایی عوامانه رای آنها را به دست آورد و اکنون تبدیل به یکی از جریان های اصلی سیاسی در اروپا شود.

اتحادیه اروپا اکنون دیگر نمی تواند بدون توجه به نیازهای و درخواست های راست افراطی پیش برود و این یک چالش بسیار بزرگ برای آنها است. جریان های راست افراطی اگر در انتخابات پارلمانی پیش روی پارلمان اروپا به اکثریت برسند، شکاف و اختلاف در اروپا بیش از پیش خواهد شد و می تواند زمینه ساز جدایی برخی کشورها از این اتحادیه باشد. اکنون اتحادیه اروپا باید به فکر اصلاح رویه های مختلف خود باشد تا بتواند مانع شکل گیری ائتلاف های راست افراطی شود و روند دموکراسی خود را حفظ کند. این موضوع  می تواند هزینه های زیادی برای اتحادیه اروپا داشته باشد اما بنظر اروپا چاره ای ندارد.

بنابر این می توان اینگونه نیز  بیان کرد که برخی اقدامات اروپا در زمینه مهاجران و فعالیت های رسانه ای گسترده علیه آنها و همینطور مواضع صریح و ضد اسلامی بسیاری از کشورهای اروپایی در چند دهه گذشته اکنون در حال به نتیجه رسیدن است، نتیجه ای که بی شک بسیاری از سران اروپایی فکرش را هم نمی کردند، یک اروپای غیر متحد و چند دسته و پر از چالش.

[1] npr.org

[2] theguardian.com

[3] aljazeera.com