رکود و بحران دامن گیر اقتصاد چین

اقتصاد چین به عنوان یکی از ابر قدرت‌ ترین اقتصاد های جهان در دو دهه گذشته تاثیر شگرفی بر اقتصاد جهانی گذاشته است تا جایی که کمتر از یک دهه پیش سرمایه گذاران خارجی مشتاق بودند تا از پتانسیل ستاره در حال رشد اقتصاد جهان بهره ببرند. در سال ۲۰۱۴ با دسترسی مستقیم سرمایه‌ گذاران خارجی به سهام چینی از طریق هنگ کنگ ، سرمایه‌ گذاری پورتفولیوی خارجی به سرعت رشد کرد و دولت ضمن استقبال ، زمینه همکاری‌ های اقتصادی را فراهم می‌کرد. اما در هفته ‌ها و ماه‌ های اخیر انتشار خبر های نا مساعد از اقتصاد چین ، این شائبه را ایجاد کرده که چین بار دیگر جهان را غافلگیر خواهد کرد ؛ این ‌بار با اقتصادی بیمار.

افت بازار سهام در چین

بر اساس گزارش های منتشر شده در حالی که شاخص s&p 500 آمریکا به بالاترین حد خود رسیده ، بازار سهام در چین به رنگ پرچم این کشور در آمده است. طبق گزارش ‌ها ، بازار های چین و هنگ کنگ تنها در ماه ژانویه ( بهمن ) ، بیش از ۱.۵ تریلیون دلار افت ارزش را تجربه کرده‌ اند. این سقوط به قدری وحشتناک بود که گزارش شد در ۶ فوریه ( ۱۷ بهمن ) ، شی جین پینگ رئیس جمهور چین شخصا به ماجرا ورود کرد و روز بعد ، یی هویمان ( Yi Huiman ) رئیس اوراق بهادار چین ، برکنار شد. [1]

کاهش سهم چین از اقتصاد جهانی

در یک چرخش تاریخی ، ظهور چین به عنوان یک ابر قدرت اقتصادی ، معکوس شده است. سهم چین از اقتصاد جهانی از ۱۸.۴ درصد در سال ۲۰۲۱، به ۱۷ درصد در سال ۲۰۲۳ کاهش یافته است و افت ۱.۴ درصد طی مدت ۲ سال را نشان می‌ دهد که بزرگ ترین کاهش از دهه ۱۹۶۰ بوده است. همچنین برای اولین بار از زمان کاهش شدید ارزش یوان در سال ۱۹۹۴، تولید نا خالص داخلی چین بر اساس ارزش اسمی به دلار ، در مسیر کاهش در سال ۲۰۲۳ قرار گرفت. [2]

بحران املاک ، مشکل مزمن اقتصاد چین

بخش املاک همواره نقش بزرگی در اقتصاد چین ایفا کرده است تا جایی که بر اساس آخرین آمار بانک مرکزی در سال 2020 ، دارایی های مسکن با حدود 70 درصد ، بیشترین سهم از ثروت خانوار را تشکیل می داد اما این بازار بسیار مهم که 30 درصد از اقتصاد چین را تشکیل می‌دهد ، بیش از دو سال پیش پس از سرکوب وام‌ گیری توسعه‌ دهندگان توسط دولت ، دچار بحران شد. این یکی از بدترین بحران ‌های مسکن در جهان طی سه دهه گذشته است و بسیاری از کارشناسان و سیاستمداران غربی این بحران را نشانه ‌ای از ورشکستگی رهبری و سیستم اقتصادی چین می‌دانند. [3]

رشد ناخالص داخلی چین برخلاف پیش بینی ها

داده‌ ها نشان می ‌دهد تا سپتامبر ۲۰۲۳ ، بیش از ۱۴۰ میلیارد دلار سرمایه‌ گذاری بلند مدت از چین خارج شده که به طور ‌تقریبی معادل یک درصد از تولید نا خالص داخلی این کشور است. با این وجود اقتصاد چین در سال گذشته میلادی5.2 درصد رشد را تجربه کرد. هر چند این نرخ رشد یکی از ضعیف‌‌ ترین نرخ ‌های رشد چین در چند دهه اخیر ، به استثنای سال ‌های سخت همه‌ گیری کرونا بوده ولی از پیش‌ بینی ‌‌ها و همچنین از سرعت رشد سال ۲۰۲۲ فراتر رفت. [4]

اقتصاد چین سقوط خواهد کرد ؟

بررسی وضعیت اقتصادی چین از نظر تاریخی نشان می ‌دهد که این کشور چهار مرتبه در آستانه بحران اقتصادی قرار داشته است. در سال ۱۹۸۹ و وقایع خونین میدان تیان‌ آن ‌من ، در سال ۱۹۹۸ و بحران مالی در آسیا ، بحران مالی ۲۰۰۸ در سطح جهان و کاهش ارزش یوآن در سال ۲۰۱۵.

در تمام این چهار نقطه بحرانی تحلیل گران غربی معتقد بودند پایان اقتصاد چین نزدیک است ، اما زمان مشخص کرد که تحلیل آنها نادرست بوده است. بلومبرگ معتقد است چین می‌تواند مانند گذشته ، بحران کنونی را هم پشت سر بگذارد. چین در تلاش است تا راه ‌های دیگری به جای مسکن برای رشد اقتصادی خود پیدا کند. همچنین فروش خودرو‌ های الکتریکی چینی با رشد قابل ‌توجهی در جهان به ‌خصوص اروپا رو به‌ روست. با این روند چین می‌تواند جای ژاپن را به‌ عنوان بزرگ‌ ترین صادرکننده خودرو در جهان بگیرد.

 [1] https://wallex.ir/blog/news-economic-recession-in-china-2024

[2] https://www.isna.ir/news/1402090503348

[3] https://www.irsteel.com/fa/news/67275

[4] https://farhikhtegandaily.com/news/95555