جنگ اوکراین؛ بدون چشم انداز صلح

 یک سال و اندی از جنگ خونین اوکراین می گذرد، جنگی که ابتدا گمان می رفت مدت کوتاهی ادامه خواهد داشت اما اکنون هیچ چشم اندازی برای پایان آن وجود ندارد.

به نظر می رسد در اولین سال جنگ اوکراین، آتش این جنگ ویرانگر به دلیل سیاست های مخرب غرب که بیشترین و بی سابقه ترین کمک های نظامی و تسلیحاتی را به اوکراین ارسال کرده، به جای این که رو به خاموشی گذارد، شعله ورتر خواهد شد و مناطق بیشتری را در بر خواهد گرفت. آمریکا به رغم شعارهای خود درباره لزوم پایان دادن به جنگ اوکراین اما عملا رویکرد تعمیق و گسترش این جنگ را با هدف تضعیف و درگیر ساختن هر چه بیشتر روسیه د نبال کرده و در این مسیر سیاست تشویق و فشار بر متحدان غربی به ویژه اروپایی را برای افزایش هر چه بیشتر ارسال کمک های  نظامی و تسلیحاتی به اوکراین در پیش گرفته است.

ضمن این که اکنون بحث تحویل هواپیماهای جنگنده به اوکراین به طور جدی در پایتخت های اروپایی و آمریکا در جریان است. در عین حال روسیه که تحرکات سیاسی و نظامی غربی ها را با دقت زیر نظر دارد درباره اقدام احتمالی اوکراین برای حمله به کریمه که البته به طور حتم با حمایت نظامی، تسلیحاتی و اطلاعاتی ناتو همراه خواهد بود، هشدار جدی داده است. این هشدار مسکو و تاکید بر این را که حمله به کریمه با هر سلاحی پاسخ داده خواهد شد، می توان به منزله زنگ خطری جدی از جانب روسیه درباره استفاده از سلاح هسته ای تلقی کرد؛ زیرا در دکترین هسته ای روسیه تاکید شده که تهدید تمامیت ارضی این کشور  با واکنش اتمی مواجه خواهد شد و مقامات روسی بارها کریمه را جزء لاینفک خاک روسیه اعلام کرده اند.

در عین حال حمایت های گسترده واشنگتن از کی یف در تهدیدهای اخیر اوکراین در زمینه حملات عمقی به روسیه و نیز حمله به کریمه نقش غیرقابل انکاری دارد. نکته مهمی که روسیه بر آن تاکید کرده هدف نهایی غرب به ویژه آمریکا و کشورهای عضو ناتو از ارائه کمک های عظیم نظامی و تسلیحاتی به اوکراین است.

از دید مسکو هدف غرب از تداوم این جنگ تضعیف هر چه بیشتر روسیه با هدف نهایی تجزیه آن است. این مسئله ای است که از دوره شوروی، آمریکایی ها به دنبال آن بوده اند. بدین ترتیب انتظار می رود که جنگ اوکراین که هم اکنون نیز موجب تلفات عظیم انسانی و خسارات نظامی گسترده و همچنین نابودی زیرساخت های اوکراین شده است نه تنها پایان نیابد بلکه با توجه به موضع زلنسکی و پشتگرمی او به حمایت های گسترده آمریکا در ماه های آینده نیز همچنان با شدت ادامه پیدا کند.

نماد این امر اعلام بسته های کمک های تسلیحاتی متعدد آمریکا و کمک کلی بیش از 40 میلیارد دلاری در سال 2023 و تحویل انواع مختلف سلاح های نیمه سنگین و سنگین مانند تانک های سنگین و انواع خودروهای زرهی، سامانه های پدافند هوایی و انواع  مهمات تهاجمی حتی دوربرد است. متحدان اروپایی واشنگتن نیز همین مسیر را دنبال می کنند و انتظار می رود در تداوم رویکرد خصمانه ضدروسی خود ده ها میلیارد یورو انواع تجهیزات نظامی و تسلیحات را به اوکراین ارسال کنند.

سناریوی مدنظر غرب، تداوم و گسترش جنگ اوکراین است که به رغم ادعا درباره جلوگیری از وقوع آن اما عملا در مسیر تحقق این سناریو با افزایش قابل ملاحظه کمک های تسلیحاتی و نیز تشویق دولت کی یف برای تداوم جنگ حرکت می کند. البته این بار احتمال توسعه دامنه این جنگ به داخل خاک روسیه بسیار بیش از گذشته خواهد بود. مسلما تداوم این جنگ احتمال تسری آن به کشورهای همسایه اوکراین به ویژه لهستان یا جمهوری های سه گانه بالتیک را افزایش خواهد داد که این موضوع به منزله تقابل نظامی مستقیم روسیه و ناتو خواهد بود.

سيدرضا ميرطاهر