بریتانیا، دست به مهره!

امین مهدوی

از زمان روی کار آمدن آقای استارمر به عنوان نخست وزیر بریتانیا، وی به دنبال پیش‌برد برنامه ها و وعده های انتخاباتی خود است. یکی از این وعده‌های مهم اصلاح و بهبود روابط با اتحادیه اروپا  و تقویت جایگاه دولت بریتانیا در ساختار نظام بین الملل است. او برای نیل به این هدف از همه‌ی ابزارهای موجود استفاده کرده است، از گردهمایی رهبران ناتو در ایالات متحده تا دیدار اخیر با مکرون در افتتحایه‌ي پارا المپیک پاریس.

اولویت پادشاهی متحده است!

نخست وزیر بریتانیا پیش از سفر به پاریس به آلمان رفته بود و در آنجا با صدراعظم این کشور شولتز دیدار کرده بود. در این سفر استارمر بر گسترش همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌های مختلف تاکید شد[1]. مهم‌ترین زمینه‌های همکاری در حوزه‌های دفاعی، اقتصادی و مهاجرت بود. این سفر و مفاد همکاری آن برای هر دو رهبر مهم است. در آلمان سال آینده انتخابات برگزار خواهد شد و  راست افراطی به دنبال ارتقای جایگاه خود است تا بتواند دولت را برای اعمال سیاست‌های خود تحت فشار بگذارد. بنابراین اگر دولت آلمان بتواند پیش از انتخابات قوانین مهاجرتی را بهبود ببخشد و با مهاجران غیرقانونی برخورد و آنها را اخراج کند به پیروزی بزرگی رسیده است. این مسئله به حمایت سیاسی دیگر دولت‌های بزرگ اروپا مانند بریتانیا نیاز دارد که موافقت نخست وزیر بریتانیا می‌تواند برای آلمان بسیار ارزشمند باشد[2].

در کنار آن استارمر درباره‌ي خط قرمزهای بریتانیا درباره‌ي همکاری و قرابت با اتحادیه اروپا بسیار شفاف اعلام کرده است که قوانین برگزیت چندان تغییر نخواهد کرد. هم چنین او درباره‌ی قانون حرکت آزادانه‌ی جوانان اروپا، با این قانون مخالف است و آن را منافی با منافع بریتانیا می‌داند.

درباره‌ي قانون حرکت آزادانه‌ی جوانان سفیر آلمان در بریتانیا تاکید کرده است که این یک قانون پویا و به نفع همه‌ی اروپا و بریتانیا است و نخست وزیر از ابعاد آن آگاه نیست. همچنین او تاکید کرده است که باید نفع بریتانیا در اولویت باشد و این قانون برای جوانان جویای کار بریتانیایی فرصت مناسبی خواهد بود تا بدون دردسر در اروپا به دنبال شغل باشند.

اما برای دولت بریتانیا این شاید سرآغاز بازگشت به اتحادیه اروپا باشد، موضوعی که چندان دیگر برای آنها جذابیتی ندارد و بریتانیا به تعامل با کشورهای کلیدی بیشتر از کل اتحادیه متمایل است.

 در فرانسه‌ هم پادشاهی متحده اولویت است! استارمر بعد ازآلمان به فرانسه سفر کرد و با مکرون رئیس جمهور این کشور دیدار داشت.

در این دیدار نیز بیشتر تاکیدات بر مسائل اقتصادی و دفاعی بود. در کنار آن دو طرف بر لزوم مدیریت تنش‌ها در غزه و حمایت از اوکراین تاکید داشتند.

در فرانسه نیز برنامه‌ي بریتانیا بیشتر باز تعریف نقش و جایگاه این کشور در تعاملات گسترده اروپایی و جهانی بود. بریتانیا در تلاش است تا بتواند خود را به بازیگری موثرتر در رویداد های جهانی تبدیل کند و برای این امر نیازمند گسترش همکاری با شرکای اروپایی خود است. در واقع دولت جدید بریتانیا به دنبال فعالیت پر رنگ‌تر در عرصه‌های جهانی و منطقه ای است. علت این امر هم احیای قدرت این کشور و تامین منافع آنها است[3].

علاوه بر آن زمانی که محورهای گفتگوی نخست وزیر بریتانیا را با همتایان اروپایی خود می‌بینیم، متوجه می شویم که او به خوبی به دنبال یافتن نقاط اشتراکی است که به برنامه‌های دولت استارمر نزدیک باشند. تاکید بر مقابله با راست افراطی که نباید بر دولت‌های اروپایی مستولی شوند برای مثال یک نمونه از این نقاط مشترک است. او در دیدار با مکرون هم بر این مسئله تاکید داشت که باید در مقابل راست افراطی اتحادی ایجاد شود که مانع از رشد و به قدرت رسیدن آنها در اروپا شود. این ترس از راست افراطی که تقریبا همه‌ي رهبران اروپای غربی را نگران کرده است بیشتر ماهیت امنیتی دارد و در وهله‌ی بعد اقتصادی. یعنی گسترش راست افراطی به معنای این است که منافع بریتانیا ممکن است با خطر روبه رو شود چرا که جنبش راست به دنبال ملی گرایی افراطی و اخراج گسترده مهاجران است که تبعات سنگینی برای اروپا و جهان خواهد داشت. بریتانیا در این شرایط که به دنبال احیای جایگاه خود و حتی ارتقای آن در ساختار نظام بین الملل است، بی شک رشد راست را خطری بالقوه می‌داند که می‌تواند نقشه‌های این کشور را نقش بر آب کند. شاید هم تاکید استارمر بر روابط دوجانبه با قدرت‌های کلیدی اروپا در راستای همین موضوع باشد که آینده نگری انگلیسی می گوید موازانه قدرت را فراموش نکن و با دقت قدم بردار و در عین حال  برای احیای  روابط با اتحادیه اروپا، رابطه مستقیم با کشورها را هم حفظ کن تا منافع دولت بریتانیا تامین شود. 

[1] Dw.com

[2] standard.co.uk

[3] lemonde.fr