انتخابات اسلواکی، میدان جنگ ترکیبی بین روسیه و غرب؟

اسلواکی کشوری با جمعیتی بیش از 5 میلیون نفر و در مرکز اروپا است. کشوری که ریشه هایی از علاقه به روسیه در بین مردم آن وجود دارد، موضوعی تاریخی که به پیش از قرن19 میلادی بازمیگردد. اکنون این کشور یکی از حامیان اصلی اوکراین در جنگ با روسیه است و در این زمینه بسیار وظیفه شناس نیز بوده است، بطوری که سامانه اس300 خود و ناوگان جنگنده های میگ29 خود را از ابتدای جنگ اوکراین در اختیار این کشور قرار داد.  همچنین پذیرای ده هزار پناه جویای اوکراینی نیز بوده است. در کنار این باید گفت تقریبا به ازای هر پنچ گلوله توپ شلیک شده توسط اوکراین، یکی را اسلواکی تامین کرده است.

اسلواکی یکی از مهمترین تامین کنندگان نیازهای اوکراین در طول جنگ بوده است و بیش از 1درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف حمایت از اوکراین کرده است. این کشور اما اکنون در یک دوراهی بزرگ قرار گرفته است؛ ادامه حمایت از اوکراین علی رغم فشارهای اقتصادی به مردم خود یا رها کردن اوکراین و اولویت کشور خود؟ این مسئله که مردم اسلواکی به کدام رای خواهند داد در روز30 سپتامبر مشخص می‌شود.

در این بین یک مسئله مهم وجود دارد و آن این است که انتخابات پیش رو بدون دخالت نیروهای خارجی برگزار می‌شود یا خیر؟ در واقع برخی معتقدند که روسیه در حال اجرای کارزار تبلیغاتی و رسانه ای قوی است تا بتواند جریان مخالف جنگ اوکراین و حامی خود را به برنده تبدیل کند؛ به ویژه اینکه مردم اسلواکی به روسیه و رسانه‌های آن تقریبا اعتماد دارند و در نظر سنجی‌های مختلفی که انجام شده تنها 40% مردم این کشور روسیه را مقصر شروع جنگ میدانند[1] درصدی بسیار کمتر نسبت به دیگر کشورهای همسایه اوکراین.

 بنظر می‌رسد روسیه می‌تواند با توجه به عناصر و هوادارانی که در اسلواکی دارد اثرات چشم گذاری در این انتخابات داشته باشد. به ویژه که روسیه این پتاسیل را در چندین انتخابات کوچک مانند انتخاب دهداران روستاها یا شهرداران در برخی شهرهای اسلواکی، سنجیده و با موفقیت عمل کرده و افراد نزدیک به روسیه پیروز انتخابات بوده‌اند.

اما فقط روسیه نیست که تمایل دارد جریان راست افراطی و دولت دست راستی در این کشور تشکیل شود، مجارستان و نخست وزیر آن آقای اورابان نیز از طرفداران کاهش کمک به اوکراین است که اگر آقای فیکو نامزد و گزینه اصلی جریان راست به پیروزی برسد، دیگر تنها نخواهد بود و میتواند با همکاری نزدیک با اسلواکی نظرات خود را در اتحادیه اروپا و ناتو بهتر و بیشتر پیش ببرد[2].

در واقع اوضاع در اسلواکی به این صورت است که رابرت فیکو نخست وزیر سابق این کشور در نظر سنجی‌ها پیشتاز است و حزب وی یعنی  Smer، با بیش از 19 درصد در صدر قرار دارد و حزب حامی و نزدیک به او یعنیHlasبا15 درصد (با توجه به نظرات تند و مخالف آقای فیکو و هم حزبی هایش کارشناسان علی رغم عقبه سوسیالیستی این احزاب آنها را در زمره راست تعریف کرده اند) و لیبرالها با 18%  در تعقیب او هستند. وی وعده داده است که در صورت پیروزی در انتخابات کمک ها به اوکراین کاهش یا تمام خواهد شد، از تحریم های روسیه حمایت نخواهد کرد و آنرا محکوم میکند و در کنار آن علی رغم اینکه خود یکی از عوامل پیوستن اسلواکی به ناتو در سال2004 بوده است، از عملکرد و رویکردهای آن انتقادات تندی خواهد کرد. در این بین اما لیبرال‌ها نگاه کاملا متفاوتی دارند و معتقدند که باید از اوکراین و ارزش‌های اتحادیه اروپا دفاع کرد و این را رهبر آنها  میچل سیمیکا در مصاحبه‌ای در روزهای اخیر به وضوح بیان کرده است[3].

اینکه بگوییم رویکرد اسلواکی پس از انتخابات در قبال اوکراین یا اتحادیه اروپا دستخوش تغییر گسترده ای میشود کمی نادرست است، زیرا آنچه که مشخص است بعید است یک حزب خاص بتواند به اکثریت پارلمانی برسد و باید یک دولت ائتلافی تشکیل شود، دولتی که باید خواسته های جریان مختلف سیاسی را در نظر بگیرد و بر اساس آنها تصمیم گیری کند. بنابراین باید گفت که نه اغراق غربی ها درباره از دست رفتن اسلواکی و تغییر ژئوپلتیک و عملکرد دولت آینده آن درست است و نه اینکه بگوییم این انتخابات تحت تاثیر مستقیم روسیه و به نفع آنها خواهد بود هر چند هر دو طیف سعی در اثر گذاری بر نظر مردم دارند.

 بنظر می‌رسد مردم اسلواکی در این دوراهی‌ای که قرار دارند بازهم یک راه میانه را برگزینند و با یک دولت ائتلافی که رویکردی متعادل نسبت به وقایع مختلف دارد به دنبال عبور از بحران های پیش رو خواهند بود. هرچند باید به نظاره نشست تا روز 30 سپتامبر و نتایج انتخابات را دید. جریانی تند رو یا طیفی میانه رو به رهبری در دولت برسد، هرکدام میتواند اثرات ماندگاری بر آینده جنگ در اوکراین، همکاری با اتحادیه اروپا و البته ناتو داشته باشد و باید دید که دامنه اختلافات و شکاف‌ها بین اسلواکی یا بهتر بگوییم راست‌ها با مخالفان خود یعنی اتحادیه اروپا و ناتو بیشتر میشود یا کمتر؟

امین مهدوی

 [1] .globsec.org

[2] nytimes.com

[3] reuters.com