استیصال آمریکا و اسرائیل در پی توافق ایران و عربستان سعودی

پس از سال‌ها روابط خصمانه و پرنوسان، ایران و عربستان سعودی برای برقراری مجدد روابط دیپلماتیک و بازگشایی سفارت‌های یکدیگر با هم به توافق رسیدند؛ آن هم با وساطت چین که تعجب همگان را در جهان برانگیخت. از زمان انتشار خبر این توافق، نگرانی ها کشورهایی همچون اسرائیل و آمریکا افزایش یافته است.

فاکس نیوز در گزارشی می نویسد توافق 10 مارس میان ایران و عربستان  نه تنها باعث شکوفاییِ داینامیک روابط پیچیده در منطقه غرب آسیا شده است بلکه نشان دهنده این است که چگونه روابط پرتنش آمریکا و چین باعث تغییر جهت سیاست خارجی در سراسر جهان شده است. این به معنای فرسودگی تدریجی موقعیت ایالات متحده و همچنین فرسایش نظم تحت رهبری آمریکا در این منطقه است.

فاکس نیوز با بیان اینکه ایران منافع زیادی در این توافق دارد تصریح کرد، تضمین ثبات در روابط ایران و عربستان سعودی منافعی نیز برای پکن در برخواهد داشت چرا که هر دو از بزرگترین شرکای تجاری این کشور در منطقه هستند. این گزارش افزود، ترمیم روابط ژئوپلیتیکی ایران در خاورمیانه نه تنها به عنوان یک تقویت کننده برای اقتصاد این کشور عمل می‌کند، بلکه می‌تواند نفوذ تهران را در مسائل منطقه‌ای مانند مناقشه اسرائیل و فلسطین افزایش دهد.

فاکس نیوز با اشاره به در خطر بودن منافع تل آویو تاکید کرد، اسرائیل در سال 2020 توافق های عادی سازی با امارات و بحرین و برخی از کشورهای منطقه غرب آسیا را پیش برد اما اکنون این کشورها در حال ترمیم روابط با ایران هستند که این امر امنیت اسرائیل را زیر سوال می‌برد.[1]

روزنامه عبری یدیعوت آحارانوت در گزارش صریحی به این منظور اعلام کرد، توافق ایران و عربستان به‌منزله فرو ریختن دیوار دفاعی منطقه‌ای است که اسرائیل می‌خواست برای خود بسازد. نفتالی بنت و یائیر لاپید، نخست‌وزیران پیشین رژیم صهیونیستی نیز با انتقاد تند از «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر کنونی این رژیم اعلام کردند، ازسرگیری روابط بین ایران و عربستان یک شکست بزرگ برای اسرائیل و نتیجه اهمال‌کاری نتانیاهو است که اسرائیل را با طرحی که «اصلاحات قضایی» می‌خواند، درگیر اختلافات داخلی کرده است.[2]

توافق ایران و عربستان، پروژه آمریکایی ـ صهیونیستی برای ایجاد یک محور یا جبهه منطقه‌ای به‌رهبری اسرائیل برای مقابله با ایران و برنامه هسته‌ای این کشور و نیز گسترش نفوذ منطقه‌ای آن را ساقط کرد و این درحالی است که تشکیل یک ائتلاف عربی ـ اسرائیلی مهمترین استراتژی رژیم اشغالگر برای مقابله با ایران در منطقه بود. توافق تهران و ریاض عملاً خلاف سیاست خارجی معروف اسرائیل است؛ سیاستی که مبنای آن عدم وجود یک محور عربی و اسلامی منسجم در منطقه می‌باشد، در همین زمینه اخیراً رسانه‌های عبری فاش کردند «محمد بن زاید» رئیس امارات سفر دیپلماتیک خود به فلسطین اشغالی را لغو کرده است؛ زیرا نگران است که نتانیاهو در این دیدار مواضع خصمانه علیه ایران اتخاذ کند.

نقش چین در موفقیت توافق ایرانی ـ سعودی یک نقطه تحول قوی در معادلات ژئوپولیتیکی منطقه خاورمیانه است و نگرانی زیادی درباره گسترش نقش چین در منطقه و در مقابل آن، کاهش نفوذ آمریکا به وجود می‌آورد. ازآن‌جایی که حضور آمریکا در منطقه یکی از مهمترین ارکان امنیت داخلی رژیم صهیونیستی است، کمرنگ شدن نفوذ ایالات متحده در خاورمیانه به‌طور کلی و غرب آسیا به‌شکل خاص، عملاً یک تهدید راهبردی برای صهیونیست‌ها است.

احیای روابط دیپلماتیک عربستان و ایران گامی پرهزینه برای رژیم صهیونیستی است که خود را بزرگترین طرف متضرر از این توافق می‌داند؛ چرا که ضربه بزرگی به شرط‌بندی‌های اسرائیل و در رأس آنها توافق‌های عادی‌سازی بود، به‌ویژه احیای مناسبات تهران و ریاض در شرایطی صورت گرفته است که صهیونیست‌ها در جبهه داخلی دچار شکاف‌ها و اختلافات سیاسی شدیدی هستند و تظاهرات اسرائیلی‌ها علیه کابینه بنیامین نتانیاهو روز به روز شدیدتر می‌شود.

اقدامی که ایران و عربستان برای احیای مناسبات خود انجام داده‌اند یک گام سیاسی پیشرفته به‌شمار می‌رود که راه را به‌روی توطئه‌ها و تجاوزات اسرائیل در منطقه می‌بندد؛ چرا که راهکار دیپلماتیک و توافق بین کشورهای عربی و اسلامی برای حل اختلافات موجود تنها راه برای ایجاد ثبات در منطقه به‌دور از درگیری‌ها و اختلافات فرقه‌ای است تا منافع این کشورها تضمین گردد، بدون اینکه اسرائیل جای پایی در منطقه داشته باشد.[3]

در همین راستا، کشورهای عربی همچون امارات متحده عربی، در ماه های گذشته روابط خود با ایران و سوریه را گسترش داده یا از سر گرفته اند. طبق گزارش یورونیوز، یک منبع منطقه‌ای همسو با دمشق گفت که تماس‌ها بین ریاض و دمشق پس از توافق تاریخی برای برقراری مجدد رابطه بین عربستان و ایران شتاب بیشتری گرفته است. برقراری مجدد روابط بین ریاض و دمشق مهمترین پیشرفت در اقدامات کشورهای عربی برای عادی سازی روابط با دولت بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه است. بسیاری از کشورهای غربی و عربی پس از آغاز جنگ جهانی تروریستی علیه سوریه در سال 2011 روابط خود با دمشق را قطع کرده بودند. دومین منبع منطقه‌ای همسو با دمشق به رویترز گفت که دو دولت در حال آماده شدن برای بازگشایی سفارتخانه‌ها پس از عید فطر در نیمه دوم آوریل هستند.[4]

این شرایط دولت آمریکا را در انفعال فرو برده است، انفعالی که سعی دارد با انجام اقداماتی و اصطلاحا عرض اندام خود را  از آن خارج کند. به همین خاطر در روزهای گذشته، آمریکایی ها به نیروهای محور مقاومت در شرق سوریه حمله کردند که با پاسخ قاطع مقاومت روبرو شدند و پایگاه های آنان آماج موشک ها و پهپاد های محور مقاومت قرار گرفت.

محمد صالح قربانی

[1] https://www.foxnews.com/world/us-left-out-china-iran-on-top-latest-deal-saudi-arabia-sign-times

[2] https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/01/06/2872022/%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B5%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%87%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84-%D8%A7%D8%B2-%DA%86%D9%87-%D9%85%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%D8%B3%D8%AF

[3] https://apnews.com/article/saudi-iran-diplomatic-relations-middle-east-d78f3ceac0561f4fb20301e4f32eef88

[4] https://www.reuters.com/world/middle-east/after-iran-saudi-arabia-re-establish-ties-with-syria-sources-say-2023-03-23/