گرجستان نا‌آرام!

امین مهدوی

کشور گرجستان از زمان انقلاب های موسوم به رنگین تا به امروز همیشه محل تنش بوده است. این کشور در آخرین نا آرامی که دارد تجربه می کند در یک تعارض بزرگ قرار گرفته است. جایی که منافع نسل جوان و نگاه های مخالف آنها در مقابل نسل قبلی قرار گرفته است و همین موضوع توانسته به محل شکاف و درگیری در این کشور تبدیل شود.

علت ناآرامی‌ها

دولت گرجستان به دنبال تصویب قانون شفافیت است، قانونی که به موجب آن رسانه ها و خبرگزاری های خارجی باید محل تامین بودجه خود را مشخص کنند و اگر این مقدار بیش از ۲۰ درصد باشد باید نام خود را در فهرستی تحت عنوان «منافع یک قدرت خارجی» ثبت کنند[1]

این قانون مخالفانی دارد که بر این باور هستند که تصویب این قانون منجر به محدودتر شدن آزادی های رسانه‌ای در این کشور می شود. در واقع مخالفین علت اصلی اعتراض را در دو نکته می دانند. اول آنکه مخالفان این لایحه را «قانون روسی» نامیده‌اند و آن را با قوانینی که کرملین در دهه گذشته برای سرکوب مخالفان خود استفاده کرده است مقایسه می‌کنند.  در مقابل حزب حاکم «رویای گرجستان» می‌گوید که برای ترویج شفافیت، حفظ حاکمیت کشور و مبارزه با «ارزش‌های شبه‌لیبرالی» که توسط خارجی‌ها ترویج می‌شود این قانون لازم است. دوم اینکه اتحادیه اروپا تاکید کرده است که علی رغم اعطای وضعیت نامزدی به گرجستان برای پیوستن به اتحادیه اروپا ممکن است که عضویت این کشور با چالش های جدی مواجه شود. بنابراین بسیاری از جوانان گرجی در اعتراض به این قانون که آنرا منافی آزادی بیان دانسته اند به خیابانها آمدند[2].

اما به نظر این همه‌ی ماجرا نیست چرا که حزب حاکم با رای اکثریت مردم به قدرت رسیده است و طبق گفته‌ی نخست وزیر کوباخیدزه این قانون برای شفافیت لازم است. اما نکته‌ی مهم اثر گذاری رسانه‌ای غرب و تلاش آنها برای بیرون آوردن مردم گرجستان است، کاری که در آن سابقه دارند و انقلاب های رنگین در منطقه‌ی قفقاز جنوبی نمونه‌ی آن است. رسانه ها و طرف های غربی از رشد جریان های مخالف جنگ اوکراین و به نوعی هوادار روسیه وحشت دارند و تلاش می کنند تا حد امکان مانع رشد و پیروزی این جریانات شوند.

علاوه بر آن طرف های غربی در یک جنگ تمام عیار با روسیه در حوزه‌های مختلفی هستند و نفوذ در جبهه های سیاسی نزدیک روسیه نیز از این قاعده مستثنی نیست. در واقع نبرد در منطقه‌ی خاکستری ابعاد گسترده تر و پیچیده تری به خود گرفته است و غرب به دنبال فشار بر روسیه است تا بتواند تمرکز این کشور را از نبرد با اوکراین خارج کند و روسیه در جبهه‌های دیگر نبرد نیز درگیر شود تا توان آنها کاهش یابد.

همینطور نسل جوان گرجستان با ترس از دست دادن رویای اروپایی مواجهه است، موضوعی که خانم فن درلاین بر آن تاکید داشت که تصویب این قانون زمینه‌ی عدم عضویت گرجستان خواهد بود. یا بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز هشداری مشابه داده بود. این موضع گیری ها بر تشدید تنش داخلی در گرجستان منجر شد تا جایی که مخالفان طرح تلاش داشتند به پارلمان نفوذ کنند و مانع از تصویب این قانون شوند[3].

این اقدامات هیجانی که بی شک با حمایت غرب انجام شده است نشان گر اهمیت رسانه در موضوعات مهم کشورها است. گرجستان با فرض پذیرفته شدن در اتحادیه اروپا راه پر پیچ و خمی برای عضویت در پیش دارد و اینطور نیست که یک شبه این اتفاق بیفتد. در واقع رویای اروپایی شدن گرجستان مسئله ای است که موجب تنش و نا آرامی در این کشور شده است. این اتفاقات بخشی بخاطر نقش رسانه های غربی است و بخشی دیگر به خاطر شکاف بین نسلی رخ داده در گرجستان. نسل جدید این کشور تعلق خاطر کم تری به روسیه و مدل آن دارد و در مقابل در برابر زرق و برق اروپا خود را امیدوار می داند که کشورش به سمت اروپایی شدن برود در حالیکه واقعیت این است که دوران اروپایی شدن آن هم بدون پرداخت هزینه های گزاف به سر آمده است و اتحادیه اروپا صرفا به دلیل گسترش خود حاضر به پذیرش عضو نیست. در واقع گرجستان در صورت تمایل تمام عیار برای عضویت در اروپا و ناتو باید خود را برای چالش های بزرگتر با روسیه آماده کند و شاید دلیل اصلی رهبران این کشور هم برای مقاومت در برابر نسل جوان همین مسئله باشد که آنها به دنبال حفظ گرجستان به عنوان یک کشور مستقل هستند تا یک عضو اروپایی که می تواند سرنوشتی شبیه اوکراین پیدا کند.

[1] euronews.com

[2] foreignpolicy.com

[3] cnn.com