قیام مردم عراق علیه استعمار انگلیس به رهبری آیت الله شیرازی

کشور عراق در رده پنجاه ‌و هشتمین کشور دنیا از حیث مساحت قرار دارد و دارای یکی از بزرگ ‌ترین منابع و ذخایر نفتی در جهان است . طبق آخرین برآوردها ، میزان ذخایر نفتی این کشور چیزی نزدیک به 144 میلیارد بشکه است . در سال 1927م اولین میدان نفتی با نام میدان نفت خانه در عراق کشف شد . از آن زمان بود که توجه ‌ها به عراق جلب شد تا جایی که بخشی از تاریخ این کشور به این طلای سیاه گره خورده است . [1]

در میان کشورهای استعمارگر ، انگلستان توجه ویژه ای به عراق نشان داد و با شروع جنگ جهانی اول به بهانه جلوگیری از نفوذ آلمان ، با نیروی نظامی خود از دهانه اروند رود به عراق که جزو قلمرو عثمانی بود ، حمله کرد . پس از مدتی بیشتر عراق به تصرف انگلستان درآمد و با پایان یافتن جنگ جهانی اول ، انگلیس تمام عراق را اشغال کرد . [2]

انگلیس‌ها برای اجرای مقاصد استعماری خود برای غارت منابع عراق و استعمار این کشور قصد داشتند چهار طرح‌ را اجرا کنند . نخست ، هندی کردن عراق بود به این ترتیب قصد داشتند هزاران هندی را به سمت بین‌النهرین کوچ دهند تا نایب ‌السلطنه انگلیس در هند ، عهده‌ دار اداره عراق هم باشد . دوم ، اسکان یهودیان مهاجر در عراق . سوم ، تجزیه عراق و جدا کردن بندر بصره و الحاق آن به هند بود که در این صورت خلیج ‌فارس به آبراهه انگلیسی - هندی تبدیل می‌شد . موضوع چهارم ، جدایی موصل از عراق . [3]

در چنین شرایطی مردم مسلمان عراق که تحت سلطه اجانب قرار گرفته بودند ، با رهبری علمای دین دست به جهاد علیه اشغال گران انگلیس زدند تا بتوانند این استعمارگر را از رسیدن به اهداف خویش باز دارند . در این حرکت علمای عراق نه تنها حکم جهاد صادر کردند ، بلکه خود در جبهه‌ های مختلف شرکت کرده و به مقابله با نیرو های بیگانه پرداختند . از جمله این رهبران دینی میرزا محمدتقی شیرازی است که حکم جهادی وی نیروی مقاومت را در برابر مهاجمان تزریق کرد و همگان را وارد عرصه جهاد نمود . ایشان روح مبارزه با انگلستان را در کالبد مسلمانان دمید و خود شجاعانه برای به دست آوردن حقوق پایمال شده عراقیان قیام کرد و فتوای تاریخی و حماسی خویش را که غیرت وطنی و دینی مردم عراق را به جوش آورد در نهم تیرماه 1299 صادر کرد تا مردم عراق را برای جهاد مقدس در مقابل بریتانیای تجاوزگر مهیا سازد . در پی صدور این فتوا ، انقلابی ملی و اسلامی معروف به انقلاب 1920 عراق تبلور یافت که سرانجام به رهایی عراق از تسلط انگلستان منجر شد . [4]

 با وجود کوتاه شدن دست استعمار گر انگلیس از کشور عراق اما با توجه به موقعیت و منابع ارزشمند همچنان برخی از قدرت ها چشم طمع به این کشور داشتند به همین جهت طی سالیان گذشته شاهد جنگ افروزی در عراق بودیم که متاسفانه آسیب ها و تبعات بسیاری بر جای گذاشت . آمریکا به بهانه سلاح ‌های کشتار جمعی عراق و ارتباط صدام با تروریست‌ هایی مانند القاعده به عراق لشکرکشی کرد که نتیجه آن ، ویرانی زیرساخت ‌ها و برآمدن داعش و چپاول منابع عظیم این کشور شد . آمریکا که با علم به تبعات سیاسی ، اجتماعی و نظامی دست به این حمله زد ، هدفی بزرگ داشت . اینکه در خاورمیانه حضوری دائمی و تعیین‌کننده داشته باشد تا بتواند به راحتی منابع این منطقه را به غارت برده و چپاول کند و اجازه ظهور و توسعه هیچ قدرتی را ندهد . اما آمریکا در خلال این جنگ با مانعی بزرگ مواجه شد که نمی‌گذاشت به راحتی به اهداف از پیش تعیین شده خود برسد و آن مانع جوانان عراقی بودندکه با توجه به پیشینه مبارزاتی شان هیچ گاه نتوانستند در مقابله با ظلم ، ستم و اشغالگری سکوت پیشه کنن به همین جهت با فرماندهی حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس در مقابل اهداف شوم آمریکا ایستادند . [5]

ایالات متحده سعی بر آن داشت با حذف و ترور فرماندهان مقاومت اهدافش را پیش ببرد اما بر خلاف تصور مردم عراق دخالت ایالات متحده در امور داخلی کشورشان را تاب نیاوردند به همین جهت شاهد بودیم که تلاش ها برای اخراج اشغالگران از این کشور شدت یافت . موضوعی که ثابت کرد مردم عراق همچنان گذشته و مانند انقلاب 1920 در مقابل جنایات اشغالگران سکوت نکرده اند و به دنبال احقاق حقوق خود هستند . 

مرضیه شریفی

[1] https://www.iichs.ir/fa/article/24304

[2] https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/04/09/2043195/

[3] https://www.farsnews.ir/news/13920409000856/

[4] https://www.todaytime.ir/events/504

[5] https://www.mashreghnews.ir/news/1326804