سخت‌ترین آزمون اردوغان
سرانجام در یک تصمیم مشترک سیاسی و حزبی، ائتلاف۶ حزب مخالف دولت ترکیه، کمال قلیچداراوغلو ،رهبر حزب جمهوری خلق را به‌عنوان نامزد خود در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه معرفی کرد.انتخابات قرار است چهاردهم می (۲۴ اردیبهشت) برگزار شود و حتی پیش از اعلام این نامزدی هم با توجه به تأثیرات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی زلزله ویرانگر اخیر در ترکیه، انتظار می‌رود رجب طیب اردوغان برای پیروزی مجدد در انتخابات با مشکلات جدی روبه‌رو شود.فراتر از آن، معضلات اقتصادی در ترکیه وکاهش شدید ارزش لیر می‌تواند پیروزی اردوغان در دور اول انتخابات ریاست جمهوری را تحت تأثیر قرار دهد!
قلیچدار اوغلو رقیب اردوغان می‌شود
درحالی‌که از اکرم امام اوغلو شهردار استانبول تا چند ماه قبل به‌عنوان رقیب انتخاباتی اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری آتی یاد می‌شد، اما صدور حکم دادگاه ترکیه علیه وی منجر به محرومیتش از شرکت در انتخابات گردید.در چنین شرایطی تلاش احزاب مخالف اردوغان برای حمایت از یک نامزد انتخاباتی دیگر ( که قدرت جذب آرای عمومی را داشته باشد ) برای رقابت با رئیس‌جمهور فعلی ترکیه منتج به معرفی رهبر حزب جمهوری‌خواه خلق به‌عنوان نامزد نهایی این جریان شد.کمال قلیچداراوغلو، اقتصاددان و سیاستمدار کهنه‌کار ترکیه، رهبر حزب جمهوری‌خواه خلق، اصلی‌ترین حزب مخالف دولت است. برخی تحلیلگران معتقدند که اعلام نام کمال قلیچدار اوغلو به‌عنوان نامزد احزاب مخالف دولت – که ائتلاف میان آن‌ها به‌ندرت اتفاق می‌افتد- می‌تواند رأی‌دهندگان مخالف رجب طیب اردوغان را امیدوار کند که در دو ماه آینده با متحدشدن شانس بالایی برای شکست اردوغان خواهند داشت.
دوقطبی شدید در آنکارا
همزمان نظرسنجی‌ها، یک رقابت نزدیک میان اردوغان و مخالفانش را پیش‌بینی می‌کنند و بسیاری معتقدند پس از حدود ۲۰ سال بر مسند قدرت بودن، اردوغان در انتخابات اواخر اردیبهشت برای ماندن در قدرت با چالش جدی مشروعیت و جامعه به‌شدت دوقطبی شده روبه‌رو خواهد بود.بر اساس گزارش بی‌بی‌سی، بحران اقتصادی و تورم بی‌سابقه در ترکیه در کنار اهمال و نقصان در جریان زلزله ویرانگر ماه گذشته در ترکیه، موقعیت حزب عدالت و توسعه را بیش از هرزمانی متزلزل کرده است.بااین‌حال اردوغان امیدوار بود با توجه به عدم اجماع مخالفانش بر روی یک نامزد انتخاباتی خاص، بتواند موجبات پیروزی دوباره حزب عدالت و توسعه در انتخابات ریاست جمهوری را فراهم سازد و حداقل ۶ سال دیگر در مسند ریاست جمهوری کشورش باقی بماند.
نظرسنجی‌هایی که با یکدیگر متناقض است
در این میان، بار دیگر شاهد انتشار نتایج نظرسنجی‌هایی هستیم که خروجی آن‌ها بعضا در تعارض ۱۸۰ درجه‌ای با یکدیگر قرار دارند. نتایج نظرسنجی مؤسسه پیمایش افکار عمومی «اوپتیمار»نشان می‌دهد که اردوغان و قلیچدار اوغلو نسبت به سایر رقبای سیاسی، شانس بیشتری در انتخابات ریاست جمهوری بهار سال آینده ترکیه دارند. از پاسخگویان سؤال شده که اگر انتخابات برگزار شود، به کدام حزب رأی خواهید داد، ۴۰ درصد پاسخگویان اعلام کردند که به حزب حاکم عدالت و توسعه که اردوغان را به‌عنوان نامزد معرفی کرده رأی خواهند داد و ۷/۱ درصد از پاسخگویان نیز حزب ائتلافی آن یعنی حزب حرکت ملی را انتخاب کردند.بر این اساس، مجموعا ۴۷/۱ درصد از پاسخگویان این نظرسنجی، دو حزب حاکم عدالت و توسعه و حزب حرکت ملی را انتخاب کرده‌اند که اردوغان به‌عنوان نامزد نهایی این دو حزب معرفی‌شده است.به عبارت بهتر، اگر نظرسنجی مؤسسه پیمایش «اوپتیمار»را مبناقرار دهیم، شاهد کشیده شدن انتخابات سراسری ترکیه به دوردوم خواهیم بود.در این نظرسنجی، ۲۵/۷ درصد از پاسخگویان حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه، ۱۰/۱ درصد از پاسخگویان حزب نیک (خوب)، ۹/۵ درصد از پاسخگویان حزب دموکراتیک خلقها و ۱/۲ درصد از پاسخگویان هم‌حزب سعادت را انتخاب کرده‌اند.به عبارت بهتر، ائتلاف مخالفان اردوغان در این انتخابات ۴۶.۵ درصد آرا را کسب کرده‌اند. همین مسئله از رقابت سخت اردوغان و قلیچدار اوغلو خبرمی دهد.در این میان،حدود ۵ درصد آرای بلاتکلیف( خاکستری) نیز وجود دارد که قطعا هر یک از نامزدها برای کسب آن تلاش خواهند کرد. گردش این آرای خاکستری و نامعلوم به سود یکی از نامزدها یا ائتلاف‌ها، می‌تواند تضمین‌کننده پیروزی یا شکست آن‌ها در انتخابات پیش رو باشد.
اما نکته اصلی اینجاست که رسانه‌ها و مؤسسات وابسته به حزب عدالت و توسعه پیروزی اردوغان را تقریبا قطعی قلمداد می‌کنند و در مقابل، مؤسسات و رسانه‌های وابسته به حزب جمهوری‌خواه خلق نیز بر این باورند که در رقابت پیش رو، به ۲۰ سال حکمرانی اردوغان در آنکارا پایان داده خواهد شد! روزنامه «سوزجو» از رسانه‌های نزدیک به اپوزیسیون ترکیه نیز با انتشار نتایج آخرین نظرسنجی مؤسسه تحقیقاتی «الف»، از کاهش شدید آرای حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه خبر داد و اعلام کرد که رأی ائتلاف جمهور (ائتلافی که از اردوغان حمایت می‌کند)، ۳۵/۱ درصد و رأی ائتلاف ملت (ائتلافی که از قلیچداراوغلو حمایت می‌کند) نیز ۴۷/۶ درصد است.اما روزنامه «ینی شفق» از رسانه‌های نزدیک به حزب و هیئت حاکمه کنونی ترکیه به استناد نتایج نظرسنجی مؤسسه «آرِدا» اعلام کرد که ۳۸/۵ درصد از پاسخگویان حزب عدالت و توسعه و ۱۰/۴ درصد از پاسخگویان نیز حزب حرکت ملی را (درمجموع ۴۸/۹ درصد) انتخاب خواهند کرد که اردوغان را به‌عنوان نامزد خود معرفی کرده‌اند.
وعده‌های قلیچدار اوغلو
نامزد رقیب اردوغان وعده داده است که در صورت به قدرت رسیدن ساختار حکومت در ترکیه را به‌نظام پارلمانی بازگرداند. رجب طیب اردوغان پس از پیروزی در انتخابات سال ۲۰۱۸ و اصلاحات سیاسی، ساختار حکومت در ترکیه را به‌سوی تمرکز قدرت در قوه مجریه و ریاست جمهوری سوق داد.پس از دو زلزله ویرانگر ماه فوریه که به جان باختن ۴۵ هزار نفر و بی‌خانمان شدن حدود یک و نیم میلیون نفر در ترکیه انجامید،قلیچدار اوغلو با اشاره به فساد دولتی منجر به رعایت نشدن کدهای ساختمان‌سازی، انتقادهای تندی از دولت اردوغان مطرح کرده که منجر به کاهش آرای حزب عدالت و توسعه در نظرسنجی‌ها شده است. درهرحال، با توجه به نهایی شدن نامزد ائتلاف۶گانه مخالف اردوغان، رقابت جنجالی و سختی را در انتخابات ریاست جمهوری اردیبهشت‌ماه در ترکیه پیش روخواهیم بود.
منبع: رسالت
