دولت‌ها  در مقابل مردم

امین مهدوی

اتحادیه اروپا در حالی چند روز پیش جدیدترین بسته تحریمی علیه روسیه را به تصویب رساند که به نظر مردم  اروپا تحریم و جنگ راه حل نهایی بحران اوکراین نیست.

اتحادیه اروپا در سیزدهمین بسته تحریمی خود به دنبال جلوگیری از فرایند دور زدن تحریم ها بوده است و در این بسته تحریمی چندین شرکت چینی نیز حضور دارند. به نظر میرسد که اروپا به دنبال افزایش فشار بر روسیه است تا بتواند اقتصاد این کشور را تحت تاثیر قرار دهد.[1] بهانه اروپا طبق گفته خانم فن‌در‌لاین از کار انداختن ماشین جنگی پوتین است اما دراصل روند تحریم ها آسیب به اقتصاد و معیشت مردم روسیه است.

در این بین تنها مجارستان مخالف جدی بسته‌های تحریمی اتحادیه اروپا است زیرا صنعت برق این کشور به روسیه وابسته است. شرکت «روس اتم»، پیمانکار اصلی نیروگاه هسته‌ای «پاکش» در مجارستان است که بیش از ۵۰ درصد برق این کشور را تامین می‌کند. در واقع مجارستان می داند که ممکن است قربانی اتحادیه اروپا باشد و برای همین همواره تلاش کرده است که منافع ملی خود را اولویت قرار دهد. این رویکرد مجارستان که تا حد زیادی در تضاد با اتحادیه اروپا است هیشه محل بحث و تنش بین آنها و اروپا بوده است. اما مجارستان بر اساس نیازهای کشور و خواسته های مردمش به پیش‌برد کارهایش می پردازد.

در کنار آن اروپا تاکید دارد که بسته جدید به دنبال پوشش دادن ضعف های بسته های تحریمی قبلی است و کارشناسان این اتحادیه از اقصی نقاط جهان بر روی این بسته تمرکز کرده اند تا این اقدام اروپا را موثر جلوه دهند. اما واقعیت این است که روسیه تامین کننده انرژی و غلات در جهان است و نمی توان به سادگی آن را به یک کشور منزوی تبدیل کرد یا تحت تاثیر گسترده تحریم قرار داد، زیرا بسیاری از کشورهای جهان به انرژی و غلات روسیه وابسته هستند و حاضر به پذیرش ریسک تحریم های اروپا هستند. در مقابل روسیه نیز به آنچه که مدنظرش است می رسد و در عمل تحریم ها چندان بر دولت روسیه کارساز نبوده است.

نگاه مردم اروپا

در مقابل ایده دولت‌های اروپایی که به دنبال برخورد تمام قهری با روسیه هستند، به نظر مردم اروپا نگاه معتدل تر و عاقلانه‌تری دارند. بخش عمده ای از مردم این قاره بر این باور هستند که اروپا باید به دنبال یک راه حل صلح آمیز و تاکید بر گفتگو برای حل جنگ در اوکراین باشد. طبق نظر سنجی اخیر که در چندین کشور اروپایی انجام شده است بدبینی مردم اروپا به موفقیت اوکراین بیشتر شده است و آنها باور دارند که باید یک راه حل جدید برای جنگ روسیه و اوکراین ایجاد شود تا از هزینه های اضافی و افزایش فشار بر مردم در اروپا کاسته شود.

نتایج جدید نشان می‌دهد که نگاه اروپایی‌ها در طول یک سال اخیر تغییر کرده است چرا که پیش‌تر اکثر اروپایی‌ها معتقد بودند که اوکراین باید تمام سرزمین‌های از دست رفته خود را باز پس بگیرد. 

نویسندگان گزارش استدلال کردند که بر اساس یافته‌ها، سیاستمداران اتحادیه اروپا باید رویکرد واقع‌بینانه‌تری داشته باشند و تلاش‌های خود را بر نحوه چگونگی دستیابی به صلح متمرکز کنند. مارک لئونارد،  یکی از نویسندگان شورای روابط خارجی اروپا (ECFR) که این نظرسنجی را انجام داده در این خصوص می‌گوید: «به منظور حمایت مداوم اروپا از اوکراین، رهبران اتحادیه اروپا باید نحوه صحبت خود را در مورد جنگ تغییر دهند. اکثر اروپایی‌ها به دنبال جلوگیری از پیروزی روسیه هستند اما باور ندارند که کی‌یف از نظر نظامی توان پیروزی در مقابل روسیه را داشته باشد»[2].

 در میان شهروندان اروپایی که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند فشار بر کی‌یف برای پذیرش توافق در سه کشور مجارستان با ۶۴ درصد، یونان با ۵۹ درصد و ایتالیا با ۵۲ درصد بیش از سایر کشورهای اروپایی بوده است. در حالی که حمایت از اوکراین برای بازپس‌گیری سرزمین‌ها در سه کشور سوئد با ۵۰، پرتغال با ۴۸ و لهستان با ۴۷ درصد بیشترین بوده است.[3] 

بنابراین به نظر می رسد که دولت مردان اروپایی برای جلوگیری از ایجاد شکاف در جوامع خود باید ادبیات و نوع حمایت از اوکراین را تغییر دهند، به نظر آنها باید با تاکید به تلاش برای دستیابی به صلح و جلوگیری از خونریزی بیشتر بتوانند افکار عمومی خود را قانع کنند که ادامه حمایت ها از اوکراین بیشتر از آنکه به دنبال افزایش دامنه جنگ باشد به دنبال رسیدن به صلح است. این رویکرد اروپا شاید بتواند در کوتاه مدت در اقناع مردم کارساز باشد اما در بلند مدت و با توجه به فشارهای گسترده اقتصادی و طرح های ریاضتی که برای تامین بودجه جنگ در برخی کشورهای اروپایی در حال اجرا است، می تواند زمینه ساز افزایش نارضایتی ها و شکاف های اجتماعی شود و اثرات این آتش جنگ، دامن گیر دولت های بزرگ اروپایی هم بشود. 

[1] euronews.com

[2] ecfr.eu

[3] reuters.com