بی طرفی مساوی است با حمایت از ظالم

محمدصالح قربانی

با حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی به نوار غزه و افزایش جان باختگان بی گناه در این منطقه، اختلافات بین مردم و حاکمان کشورهای عرب حوزه خلیج فارس افزایش یافته است. اکثریت حکام این کشورها، تنها به محکومیت لفظی صهیونیست ها اکتفا کردند؛ در صورتی که مردم این کشورها معتقدند که دولت هایشان باید با مردم فلسطین همبستگی بیشتری داشته باشند و همه اشکال و انواع روابط با اسرائیل را متوقف کنند.

شش عضو شورای همکاری خلیج فارس (عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، عمان، کویت و بحرین) در مورد جنگ اخیر غزه، همانند بسیاری از مسائل اختلاف نظر دارند.

واکنش های اولیه همانند مواضع قبلی این دولت ها بود. امارات متحده عربی که روابط خود را با اسرائیل در توافقنامه ابراهیم در سال 2020 عادی کرده، خود را با اسرائیل همسو کرد و حماس را به خاطر اقدامش محکوم کرد و این حملات را تشدید جدی تنش ها خواند.

قطر که ارتباطات محتاطانه با اسرائیل را حفظ می کند، اما از ایجاد پیوندهای رسمی خودداری کرده است، اسرائیل را مسئول تشدید خشونت ها دانست و خواستار خویشتن داری شد.

در مرکز سیاسی این گروه، عربستان سعودی، که حداقل پیش از 7 اکتبر با ایده عادی سازی روابط با اسرائیل، در حال مذاکره با آمریکا بود، با انتشار بیانیه‌ای خواستار کاهش تنش از سوی هر دو طرف و حفاظت از غیرنظامیان شد. [1]

اما با گذشت سه هفته از جنگ غزه، تحت تاثیر جنایت صهیونیست ها و به دنبال آن، فشارهای مردم این کشورها، مواضع کشورهای عرب خلیج فارس تغییر کرده است.

امارات تمرکز خود را از انتقاد از حماس به انتقاد از عملیات اسرائیل در غزه معطوف کرد و برای جمع آوری کمک های بشر دوستانه تلاش می کند. امارات در داخل کشور، تعدادی از رویدادها را برای نشان دادن حمایت از فلسطینی ها لغو کرده است اما رویدادهای دیگری همچون نشست آب و هوای سازمان ملل متحد در ماه نوامبر در این کشور برگزار خواهد شد.

قطر به عنوان یک میانجی عمل کرده و با استفاده از کانال های ارتباطی خود در اسرائیل و حماس، توانست تعدادی گروگان را آزاد کند و با میانجیگری میان اسرائیل، حماس و مصر (در هماهنگی با ایالات متحده) به توافقی برسند که اجازه می‌دهد دارندگان پاسپورت خارجی یا فلسطینی‌هایی که در وضعیت وخیم پزشکی قرار دارند از غزه خارج شوند.

در بحرین نیز که در سال 2020 عادی سازی روابط را با اسرائیل انجام داده بود، مردم با برگزاری راهپیمایی از دولت خواستند تا روابط با اسرائیل را پایان دهد.

در جهان عرب از جمله کشورهای حاشیه خلیج فارس، فراخوان هایی مبنی بر تحریم برندهای آمریکایی مانند مک دونالد وجود دارد که نشان دهنده افزایش خشم از ایالات متحده آمریکا به عنوان حامی اصلی اسرائیل است. [2]

اما دولت عربستان سعودی به جای لغو رویدادها و نمایشگاه ها به عنوان ابراز همبستگی با فلسطینی ها، به گونه ای رفتار می کند که گویی اتفاقی نیفتاده است. جشنواره کی پاپ و کنسرت فیفتی سنت از جمله رویدادهایی است که در هفته های آینده در این کشور برنامه ریزی شده است. عربستان سعودی همچنین بانکداران و سرمایه داران از سراسر جهان را به کنفرانسی به نام "داووس در صحرا" دعوت کرده است.

 در عین حال، ریاض نگران پیامدهای داخلی جنگ در غزه است، در حالی که شهروندان عربستان سعودی مانند اعراب در سایر نقاط منطقه برای حمایت از فلسطینی ها به خیابان ها نیامده اند، آنها ممکن است تنها به این دلیل در خانه بمانند که از اقدامات تلافی جویانه دولت می ترسند. با این وجود، خشم مردم به گونه‌ای محسوس است که نمی‌تواند از توجه ریاض دور بماند. [3]

مقامات سعودی علناً حمله هوایی اسرائیل به غزه را محکوم کرده، خواستار توقف محاصره، آتش بس فوری و ارسال کمک به فلسطینی ها شده اند. اما برخی از مردم می‌گویند که سیگنال‌هایی دریافت کرده‌اند که نشان می‌دهد نمایش احساسات طرفدار فلسطین به طور کامل مورد استقبال دولت آنها نیست. به عنوان مثال از بازیکن تیم فوتبال الهلال می توان نام برد که در پایان مسابقه خود، پرچم فلسطین را همراه خود حمل می کرد که با واکنش منفی رسانه های دولتی عربستان همراه بود.[4]

پیامدهای عملیات طوفان الاقصی، بدون شک هرگونه مذاکره برای عادی سازی بین اسرائیل و عربستان سعودی یا یکی دیگر از کشورهای حاشیه خلیج فارس را حداقل برای آینده قابل پیش بینی، متوقف خواهد کرد. علاوه بر این، عملیات طوفان الاقصی مجدداً تأکید کرد که همه تلاش‌های عادی‌سازی کشورهای عرب نمی‌تواند مناقشه فلسطین و اسرائیل را حل کند یا صلح و ثبات را در منطقه بدون دخالت مستقیم فلسطینیان به ارمغان بیاورد. [5]

شرایط کنونی، باعث شده تا دولت های خلیج فارس، به خاطر خشم مردم خود، صحبتی از مذاکرات عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی نکنند و در گفتار از فلسطینیان حمایت کرده و رژیم صهیونیستی را محکوم کنند اما مردم این کشورها معتقدند که دولت هایشان باید در عمل و به طور گسترده انواع حمایت از فلسطینیان را به عمل آورند؛ در غیر این صورت وضعیت فعلی همانند بی طرفی است و بی طرفی مساوی است با حمایت از ظالم.

[1] https://reliefweb.int/report/occupied-palestinian-territory/gaza-war-reverberates-across-middle-east

[2] https://theconversation.com/saudi-plans-to-de-risk-region-have-taken-a-hit-with-gaza-violence-but-hitting-pause-on-normalization-with-israel-will-buy-kingdom-time-215657

[3] https://www.washingtonpost.com/world/2023/10/25/uae-egypt-lebanon-leaders-israel-hamas-war/

[4] https://www.nytimes.com/2023/10/26/world/middleeast/saudi-arabia-israel-hamas-gaza-war.html

[5] https://carnegieendowment.org/2023/10/13/arab-perspectives-on-middle-east-crisis-pub-90774