انتخابات ترکیه؛ نبرد احزاب و گروه های ملی و مذهبی

آوریل 30, 2023 - 11:55

در بحبوحه بحران اقتصادی عمیق، خشم فزاینده نسبت به میلیون ها پناهنده سوری که قادر به بازگشت به سرزمین خود نیستند، بیگانگی فزاینده جوانان ترکیه از رژیم اردوغان و پیچیدگی مسائل بین المللی، ترکیه انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی را در اواسط سال 2023 برگزار خواهد کرد.

با افزایش تدریجی مبارزه انتخاباتی، محبوبیت رقبای رئیس جمهور رجب طیب اردوغان در نظرسنجی ها افزایش یافته است1. اما این نظرسنجی ها چقدر معتبر هستند؟ مهمترین مسائلی که در ذهن رای دهندگان وجود دارد چیست؟

برای پاسخ به این سوالات پنج نکته کلیدی را میتوان مطرح کرد؛

1. امید به آینده : افزایش ناامیدی در میان رای دهندگان باتوجه به رشد قابل ملاحظه حزب مخالف اردوغان در نظر سنجی ها نشان میدهد مردم ترکیه در میان ناامیدی از آینده کشور خود به پای صندوق های رای می روند. تعداد زیادی از رای دهندگان ناراضی از حزب حاکم هستند

2.اقتصاد اهمیت بالایی برای رأی دهندگان دارد: مسائل اقتصادی در دستور کار بسیاری از رأی دهندگان در ترکیه قرار دارد. درصد قابل توجهی از رای دهندگان بحران اقتصادی کشور را به گردن حزب فعلی، حزب عدالت و توسعه می اندازند، اگرچه تضمینی نیست که این وضعیت موجود منجر به به پیروزی قاطعی برای احزاب رقیب باشد زیرا بسیاری از رای دهندگان ناراضی هنوز به این جمع بندی نرسیدند که احزاب مخالف می توانند مشکلات اقتصادی کشور را حل کنند و در شک و تردید به سر میبرند.

3.سیاست خارجی و انتخابات: سیاست خارجی نقش مستقیمی در نظرات رای دهندگان ندارد، علیرغم این واقعیت که مسائل مبارزه با تروریسم و عملیات فرامرزی ترکیه در سوریه و شمال عراق و ... مورد حمایت اکثریت رای دهندگان است. مسائل سیاست خارجی، با توجه به شرایط منطقه ای و جهانی ، ممکن است در میان رای دهندگان عادی اهمیتی نداشته باشد. اما این عنصر«عملکرد سیاست خارجی اردوغان» همچنان به عنوان شاخص مهمی از صلاحیت دولت مستقر شناخته میشود.

4.کردها در انتخابات 2023: نظرسنجی ملی اخیر نشان می دهد که احزاب سیاسی در ترکیه برای کسب اکثریت ساده در پارلمان بدون حمایت حزب طرفدار کرد با مشکل مواجه خواهند شد2. رقیب اصلی حزب عدالت وتوسعه بر روی رای احزاب کردی حساب ویژه ای باز کرده است آقای قلیچدار اوغلو با حمایت از حزب دموکراتیک خلق به دنبال حمایت سراسری کرد ها از خود است. حزب حاکم نیز به شدت به این مساله حساس است.

قلیچدار اوغلو علیرغم مخالفتها تصمیم گرفته است که حزب HDP(حزب دموکراتیک ترکیه) را به رسمیت بشناسد و متعهد شود صلاح الدین دمیرتاش، رهبر HDP و عبدالله اوجالان، رهبر حزب کارگران کردستان، که هر دو با اتهامات تروریستی روبرو هستند را از زندان آزاد کند.

5.ملی گرایی و دینداری : ترکیه در قرن بیستم به عنوان پایگاه سکولاریسم نوع غربی در نظر گرفته می شد. اما اسلام و ناسیونالیسم ترک همیشه در این کشور حضور داشتند.

ترکیه در دهه های اخیر شاهد افزایش چشمگیر توجه به ناسیونالیسم است و مذهب نیز نقش مهمی در حوزه عمومی ایفا می کند.گرچه نسل جوان این کشور در حال دور شدن از مذهب هستند اما هنوز رگه های مذهب در بین آنها دیده میشود.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور تلاش کرده است تا ترکیه را در قالبی ملی گرایانه و مذهبی بسازد. امروز، اردوغان با موفقیت از این دو ایده برای تقویت پیوند خود با رای دهندگان استفاده می کند و به موازات رقیب خود که در حال استفاده از کارت کرد ها در انتخابات است با کارت ملی گرایی و مذهب بازی خواهد کرد.