امنیت و سیاست حسن همجواری ایران و عراق
سیاست منطقه ای جمهوری اسلامی ایران در دوران پرالتهاب و پرآشوب منطقه غرب آسیا طی یک دهه گذشته موجب شده تا امروز کشورهای منطقه به خوبی به نقش ایران در حفظ ثبات و تضمین نظم و امنیت منطقه‌ای پی برده و تهران را یک وزنه بسیار سنگین و متحدی قابل اعتماد و اتکا در جهت تحرکات امنیت زا برآورد کنند.
سیاست منطقه ای جمهوری اسلامی ایران در دوران پرالتهاب و پرآشوب منطقه غرب آسیا طی یک دهه گذشته موجب شده تا امروز کشورهای منطقه به خوبی به نقش ایران در حفظ ثبات و تضمین نظم و امنیت منطقه‌ای پی برده و تهران را یک وزنه بسیار سنگین و متحدی قابل اعتماد و اتکا در جهت تحرکات امنیت زا برآورد کنند.
از سال ۱۹۶۱ تا به امروز منطقه اقلیم کردستان به لانه جاسوسی موساد تبدیل شده و رهبران کرد ارتباطات گسترده‌ای با این رژیم گرفته‌اند.گروه‌های تروریستی و ضد انقلاب وابسته به استکبار جهانی و سرویس‌های جاسوسی بیگانه از جغرافیای اقلیم شمال عراق برای برهم‌زدن امنیت و آرامش مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران و ایجاد اذیت و آزار برای مردم ساکن در این مناطق استفاده می‌کنند. [1]
در ۲۸ اسفند ۱۴۰۱ توافقنامه همکاری‌های مشترک امنیتی ایران و عراق طی مراسمی با حضور «محمد شیاع السودانی» نخست‌وزیر عراق توسط علی شمخانی دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی و قاسم الاعرجی مشاور امنیت ملی نخست‌وزیر عراق در بغداد امضا شد. در همان زمان قاسم الاعرجی در دیدار شمخانی اعلام کرد که عراق همه تلاشش را برای اجرای کامل این توافقنامه به کار خواهد گرفت و به هیچ گروه یا کشوری اجازه نخواهد داد که از خاک عراق برای ایجاد ناامنی در ایران استفاده کند.
دولت عراق در این توافقنامه متعهد شد که در تاریخ ۲۸ شهریور ماه، گروه‌های تروریستی مسلح تجزیه طلب در خاک عراق و در منطقه کردستان را خلع سلاح کند، پادگان‌های نظامی ایجاد شده را تخلیه و تعطیل و این گروه‌ها را به اردوگاه‌هایی که دولت عراق به دور از مرز ایران، در نظر گرفته منتقل کند.[2]
آنچه مسلم است اینکه در ارتباط با توافقنامه امنیتی میان ایران و عراق قرار بود ظرف شش ماه دولت عراق نگرانی‌های جمهوری اسلامی ایران در خصوص نیروهای تروریستی مسلح در نزدیکی مرز ایران را مرتفع کند، به‌نحوی‌که این تروریست‌ها به منطقه مورد توافق منتقل شده تا نگرانی‌ها در حوزه مرزی ایران مرتفع شود. اما از آنجا که این اتفاق نیفتاد.
بنابراین در مهر ماه دکتر علی‌اکبر احمدیان دبیر شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به عراق سفر کرد و درباره نحوه اجرای کامل توافقنامه امنیتی میان دو کشور گفتگو و تبادل نظر کردند.[3]اکنون پس از گذشت پنج ماه از آن سفر باردیگر علی اکبر احمدیان عازم عراق شد. ایران بار نیز مستندات دقیقی به دولت عراق ارائه شده که نشان می دهد 90 درصد عملیات‌های تروریستی و خرابکاری در ایران از مناطق شمالی این کشور هدایت و مدیریت می‌شود. به باور ایران مسئولیت بیرون راندن و پاکسانی همه خاک عراق از وجود تروریست‌ها بر عهده دولت مرکزی است.
ایران از اینکه عناصر صهیونیست در حال خرید املاک و مستغلات در شمال عراق بوده و در حال برخی اقدامات ضدجمعیتی و هویتی هستند به دولت عراق بارها هشدار داده است. باتوجه به تجربه حضور صهیونیست‌ها در فلسطین اشغالی آن‌ها در حال پیاده کردن برخی سیاست‌های ضدمنطقه‌ای به نفع رژیم صهیونیستی هستند.
این موارد و مسائل در دیدارهای مختلف از جانب ایران همواره به مقامات دولت عراق گوشزد شده، مقامات سیاسی امنیتی عراق هر بار اعلام کرده اند که به سیاست حسن همجواری احترام می گذارند و برای امنیت مرزهای دو کشور همکاری لازم را انجام خواهند داد. اما مشخص نیست چرا در بغداد اراده کافی برای مقابله با این مسائل وجود ندارد تا جایی که ایران ناچار است برای دفاع از امنیت و تمامیت ارضی خود دست به کار شده و مواضع تروریست‌ها و پایگاه‌های صهیونیست‌ها را هدف قرار دهد.
باید گفت اجرای کامل توافقنامه نه‌تنها به نفع ایران بلکه به نفع امنیت عراق و منطقه است و پاک‌سازی مرزهای ایران و عراق از لوث گروهک‌های تروریستی از چند جهت به نفع طرفین است که مهم‌ترین آن تأمین امنیت پایدار در مرزهای ایران و عراق است که موجب امنیت مسیر تجاری بین طرفین می‌گردد. بنابراین، راهبرد مشترک ایران و عراق باید از بین بردن ریشه‌های مراکز تهدید و ناامنی باشد چرا که خروج نیروهای متخاصم فرامنطقه‌ای به‌ویژه امریکا و رژیم صهیونیستی و گروهک های تروریستی آرامش و توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دو کشور را به دنبال خواهد داشت.
بنابراین در صورت عدم اجرای کامل این توافقنامه امنیتی ایران خود را محق می‌داند تا برای تأمین امنیت و پاسداری از مرزهای خویش هر اقدامی را که صلاح می‌داند انجام دهد و قطعاً برچیدن پایگاه‌های تروریستی بیش از همه به سود دولت عراق خواهد بود و اگر به هر دلیلی بغداد نتواند بخش‌هایی از مفاد توافقنامه را اجرایی کند، جمهوری اسلامی ایران ناگزیر است واکنشی قاطع در برابر این گروه ها از خود نشان دهد. [4]
بنابراین براساس اصل دفاع مشروع، در صورت عدم همکاری عراقی‌ها، ایران می‌تواند پاسخ قاطع، کوبنده ای به گروهک‌های تروریستی بدهد. این حق جمهوری اسلامی ایران است تا از تمامیت ارضی، حقوق شهروندانش و امنیت کشورش دفاع کند و بدون شک عمق اردوگاه‌های ضد انقلاب باید هدف قرار بگیرد تا شاهد فعالیت‌های تروریست‌ها در داخل ایران نباشد.
1. mshrgh.ir/1268429
2. https://www.farsnews.ir/news/140206280005902
http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/2022193/3.
4. http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/2022193
