افزایش نفوذ روسیه در بازار انرژی هستهای
از زمان آغاز عملیات ویژه نظامی روسیه در اوکراین ، اتحادیه اروپا هفت بسته تحریمی را برای تضعیف اقتصاد روسیه و کاهش توانایی آن برای تأمین مالی جنگ تصویب کرده است . تحریم ها بر شخصیت ها ، زغال سنگ و سایر سوخت های فسیلی جامد ، فولاد ، آهن و سایر محصولات تأثیر گذاشت . اما صنعت هستهای روسیه تحت تأثیر تحریم ها قرار نگرفت . حال این سوال مطرح می شود که چرا اتحادیه اروپا که سعی در ایجاد فشار حداکثری علیه روسیه را دارد تحریم صنعت هسته ای این کشور را نادیده گرفته است ؟ دلیل این مقاومت را می توان در یک کلمه توضیح داد : وابستگی ! چرا که تاکنون ، ممنوعیت واردات اورانیوم یا تحریم های دیگر در بخش انرژی هستهای روسیه تنها در محافل اتحادیه اروپا مورد بحث قرار گرفته است ، اما هرگز به طور رسمی پیشنهاد نشده است . وابستگی به سوخت هسته ای روسیه در اروپای شرقی و مرکزی بالاترین میزان است ، جایی که 18 نیروگاه هسته ای توسط روسیه طراحی شده اند و به فناوری ها و خدمات روسی و همچنین عناصر سوخت ارائه شده توسط Rosatom متکی هستند . به طور دقیق تر ، روس ها در دو راکتور در بلغارستان ، شش راکتور در جمهوری چک ، دو راکتور در فنلاند ، چهار راکتور در مجارستان و چهار راکتور در اسلواکی فعال هستند .
در همین خصوص چندی پیش یک منبع دیپلماتیک در مصاحبه با Investigate Europe اظهار داشت : «کمیسیون اروپا هرگز تحریم صنعت هسته ای را پیشنهاد نکرد ، زیرا تأثیر منفی آن برای برخی از کشورهای عضو شرقی ، که به شدت به زیرساخت ها و فناوری های روسیه وابسته هستند ، قوی تر از خود روسیه خواهد بود » . [1]
رشد چشمگیر صنعت هسته ای روسیه در سایه ی تحریم ها
صنعت هسته ای روسیه یک تامین کننده محوری برای هر فناوری هسته ای کلیدی است ، از راکتورهای هسته ای گرفته تا چرخه سوخت اورانیوم در شرایطی که تامين كنندگان جايگزين ظهور نكرده اند و انجام آن زمان بر است کرملین همانطور که وابستگی نسنجیده اروپا به گاز روسیه را به سلاح تبدیل کرد ، میتواند از اتکای جهانی به صنعت هستهای روسیه هم به نفع خود استفاده کند . [2]
در همین خصوص بلومبرگ نوشت : پس از آغاز عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین ، صادرات هسته ای روسیه به شدت افزایش یافته است . انستیتو مطالعات دفاع و امنیت در لندن گزارش داده که در سال 2022، تحویل سوخت و تجهیزات هسته ای روسیه به خارج از کشور بیش از 20 درصد افزایش یافته است . حجم خرید کشورهای اتحادیه اروپا به بالاترین سطح در سه سال گذشته رسید . تجارت در حال رونق است و بسیاری از کشورها از مصر و ایران گرفته تا چین و هند درگیر آن هستند .
داده های بهدست آمده توسط انستیتو مطالعات دفاع و امنیت در لندن نشان میدهد که تقریباً 20 درصد از کل صادرات سوخت روس اتم از سال 2019 به کشورهای متحد سابق شوروی بوده است . اما اکنون بازارهای در حال رشد روس اتم بسیار دورتر هستند . مارک هیبز ، تحلیلگر امور هسته ای در بنیاد کارنگی ، توضیح می دهد : " اینها فناوری های ژئواستراتژیک هستند ، نه تجاری. روسیه با تأمین بودجه دولتی ، خطرات مالی این کشورها را از بین می برد " .
در ماه جاری الکسی لیخاچف ، رئیس روس اتم گفت که این شرکت در حال مذاکره با ده کشور درباره پروژه های جدید است . طرف ها ، در مورد سه یا چهار پروژه به امضای قرارداد های بین دولتی نزدیک شده اند . همانطور که لیخاچف خاطرنشان کرد ، همه چیز طبق برنامه پیش می رود . [3]