نسل کشی مسلمانان سربرنیستا در بوسنی

تا کنون تلاش های بسیاری صورت گرفته تا از اروپا به عنوان جلوه شکوه‌ آمیز تمدن غربی یاد شود اما بازخوانی تاریخ قاره سبز در قرن اخیر نشان می دهد بر خلاف ادعاهای موجود ، نقض حقوق بشر در مواردی سبب بروز  فجایع انسانی و جنایت علیه غیر نظامیان شده  و حوادث تلخی را در تاریخ این قاره به ثبت رسانده است . [1]

اروپا در سه دهه پیش شاهد یکی از بزرگ ‌ترین قتل‌ عام ‌های تاریخ جهان بود . صرب‌ ها در سال 1992 به بوسنی حمله کرده و تا سال 1996 در برابر چشم جهانیان و سازمانهای بین المللی 200 هزار نفر از مسلمانان اروپایی ‌تبار بوسنی را قتل‌ عام کردند . برای فهم بهتر موضوع جنگ در بوسنی ، باید دانست که جمعیت مسلمانان این کشور در دهه 1990 میلادی تنها 2 میلیون نفر بود که از میان آنها 200 هزار تن به شهادت رسیدند ، چیزی حدود 10درصد از جمعیت مسلمانان این کشور . [2]

اوج خونین جنگ بوسنی قتل‌ های سربرنیتسا بود که پس از فروپاشی یوگسلاوی احساسات ملی‌گرایانه و جاه‌ طلبی ‌های سرزمینی را برانگیخت که صرب ‌های بوسنی را در مقابل دو جناح اصلی قومی دیگر این کشور یعنی کروات ‌ها و بوسنیایی ‌ها قرار داد .

در 11 جولای ۱۹۹۵، صرب ‌های بوسنی یک پناهگاه امن تحت حفاظت سازمان ملل در سربرنیتسا را تسخیر کردند . مسلمانان درحالی به آن منطقه و به نیرو های هلندی وابسته به نیروهای حافظ صلح سازمان ملل پناه آورده بودند که توسط سربازان هلند به صرب‌ ها تحویل داده شدند آن‌ها به فرماندهی راتکو ملادیچ حداقل ۸ هزار غیر نظامی مرد و پسر بوسنیایی را از همسران ، مادران و خواهران خود جدا و در جنگل ‌های اطراف این شهر شرقی تعقیب و سلاخی کردند و اجساد قربانیان خود را نیز در گور‌های دسته جمعی مدفون ساختند . [3]

به جز جنایت قتل عام مسلمانان سربرنیتسا اتفاق دردناکی دیگری که رخ می دهد تجاوز سازمان یافته و گسترده‌ی سربازان صرب به ۱۲ تا ۵۰ هزار زن مسلمان بوسنیایی است که به قصد پاکسازی نژادی رخ داده است . صرب ‌ها می‌خواستند زنان مسلمان بچه‌ های صرب به دنیا بیاورند به همین جهت زنان را بعد از تجاوز برای چند ماه در اردوگاه نگه می‌داشتند تا مطمئن شوند بچه به دنیا می‌آید . این تجاوز در طی سه سال جنگ رخ داد و آثار سو روحی و روانی بسیاری بر روی زنان باقی گذاشت  . [4]

هر چند این جنگ با امضای توافقنامه صلح دیتون در دسامبر ۱۹۹۵ پایان یافت اما هنوز داغ این جنایت زنده است و همچنان تفحص قربانیان این نسل کشی ادامه دارد تا جایی که سال گذشته اجساد 50 نفر از قربانیان این کشتار  از گور‌های دسته جمعی کشف و به خاک سپرده ‌شدند . [5]

 فاجعه قتل عام مسلمانان سربرنیتسا یاد آور ظلم و جنایت علیه مردمان بی گناه و بدون سلاحی است که تنها جرمشان پیروی از دین اسلام بوده است . از همه بدتر آن که این جنایت در قلب اروپا اتفاق افتاده جایی که سردمدارانش ادعای حقوق بشر و آزادی بیان دارند  نکته مهم دیگری نیز در دل ماجرای سربرنیتسا نهفته است ؛ یعنی غیرقابل اعتماد بودن سازمان‌ های بین‌المللی و قدرت‌ های بزرگ به همین جهت حفظ نام و یاد سربرنیتسا علاوه بر آنکه برای حفظ یاد شهدای این نسل‌کشی الزامی است و دلیلی برای پرهیز از فراموشی چنین جنایتی است که اولین نتیجه آن عبرت جهانی و جلوگیری از رخداد وقایع مشابه در هر نقطه‌ای از جهان است بر همین اساس مردم بوسنی هر سال مراسم یاد بودی برای قربانیان قتل عام سربرنیتسا برگزار می کنند . هر ساله مردم بوسنی و هرزگوین به همراه مهمانانی از سراسر جهان سه روز قبل از سالگرد این فاجعه بشری گرد هم می‌آیند و با همراهی جمعی از خانواده شهدا و بازماندگان این حادثه به شکل نمادین مسیری ۱۱۰ کیلومتری تا شهر سربرنیتسا را راهپیمایی و با حضور در قبرستان پوتوچاری در حومه سربرنیتسا که محل تدفین شهدای تفحص شده این جنایت است به مقام شهدای این نسل‌ کشی ادای احترام می‌کنند . این حرکت ارزشمند مردمی که هر ساله بین روزهای 8 تا 11جولای برگزار می‌شود با عنوان راهپیمایی صلح « مارش ‌میرا » شناخته می‌شود و چشم آزادی خواهان در سراسر جهان را به خود جلب می‌کند . [6]

 مرضیه شریفی

  [1] https://www.mizanonline.ir/fa/news/802423

[2] https://farhikhtegandaily.com/news/57161/

[3] https://www.hawzahnews.com/news/967699

[4] https://www.mehrnews.com/news/4970274/

[5]https://www.aa.com.tr/fa/22634325 /

[6] https://www.jamejamdaily.ir/newspaper/146725