متحدین آمریکا در سوریه عقب کشیدند

گروه نظامی «نیروهای دموکراتیک سوریه» موسوم به «SDF» یا به عربی «قسد» اواخر شب گذشته (جمعه) اعلام کرد که به عملیات امنیتی خود در استان دیرالزور پایان داده‌ است؛ عملیاتی که به بهانه مبارزه با داعش و قاچاقچیان مواد مخدر در ۲۷ آگوست (پنجم شهریور) آغاز و به جنگ تمام عیار با عشایر عرب کشیده شد. اعلام پایان عملیات از سوی عناصر کُرد در شرایطی است که آمریکا تلاش زیادی برای توقف درگیری‌ها انجام داده است.

در بیانیه این گروه نظامی که عمده اعضای آن را عناصر کُرد «یگان‌های مدافع خلق» (YPG) تشکیل می‌دهد، آمده است که طی ایام عملیات، ۶۳ نفر از جمله نظامیان و مردم عادی کشته شده‌اند.

در قالب همین عملیات بود که نیروهای کُرد، «احمد الخبیل» فرمانده شورای نظامی دیرالزور را در ۳۰ آگوست دستگیر و از مقام خود عزل کردند؛ این شورا نیز خود زیر مجموعه «SDF» است. اقدامی که خشم عشایر عرب را بر انگیخت؛ عشایری که طی تمامی سال‌های گذشته دل خوشی از شبه‌نظامیان کُرد نداشتند و دهها تن از بزرگانشان به دست آن‌ها بازداشت یا کشته شده‌اند.

شبه نظامیان کُرد نیز در بیان چرایی بازداشت احمد الخبیل (ابو خوله) گفته بودند که او با عناصر «ضد انقلاب» و تاجران مواد مخدر همکاری کرده و مقام خود را وسیله‌ای برای کسب منافع شخصی قرار داده است؛ دلیل یا بهانه‌ای که به طبع مورد پذیرش عشایر عرب قرار نگرفت و سپس آن‌ها دست به یک خیزش کم سابقه زدند که به درگیری‌های خونین منجر شد تا جایی که خبرگزاری رویترز از درگیری عشایر عرب با مزدوران آمریکا تحت عنوان «انتفاضه» یاد کرد و گزارش داد، این خیزش، بزرگترین تهدید برای عناصر کُرد به شمار می‌رود.

نیروهای عشایر عرب در جریان درگیری با عناصر کرد. خبرگزاری فرانسه

به گفته قسد، طی دو روز ابتدایی عملیات امنیتی ۹۰ روستا در غرب و شرق دیرالزور از عناصر داعش و قاچاقچیان مواد مخدر پاکسازی شده است؛ البته این روایت شبه‌نظامیان کُرد است؛ به طوریکه ساکنان عرب این روستاها، این عملیات را در راستای تقویت نفوذ و سرکوب عشایر عرب تحلیل می‌کنند.

تحولات این منطقه از آن جهت مورد توجه ناظران قرار گرفته است که استان دیرالزور به دو بخش شمال و جنوب فرات تقسیم می‌شود، شمال (شامل ۱۲۵ روستا) در اشغال شبه‌نظامیان کُرد متحد آمریکا و جنوب در کنترل ارتش سوریه و متحدان است.

قسد در بیانیه خود مدعی شده است که در عملیات خود در ۱۲۵ روستا، فقط در پنج روستا به مشکل برخورده و عملیات امنیتی‌اش با درگیری و تنش همراه بوده است.

قرمز: ارتش سوریه سبز: متحدان ترکیه زرد: شبه‌نظامیان کُرد

اما عملیات امنیتی کردهای متحد آمریکا در شرایطی شب گذشته پایان یافت که مناطق وسیعی از دیرالزور از کنترل آن‌ها خارج و به دست عشایر عرب افتاده است. نیروهای عشایر عرب توانسته‌اند چندین روستا از جمله روستاهای الباغوز، السوسة، الشعفة، الکشمة، هجین، البحرة، غرانیج، الکشکیة، أبو حمام، أبو حردون، الحرذی، سویدان، درنج، الطیانة، ذیبان، الصبحة و الشحیل و همچنین بخش‌هایی از شهر الصبیحه را به کنترل خود در آورند. این درگیری‌ها حتی به حومه استان رقه و الحسکه نیز کشیده شد.

همچنین عملیات امنیتی در حالی پایان یافته که هیچ گزارشی از اینکه عشایر حاضر شده باشند کنترل این مناطق را به کردها واگذار کنند، مخابره نشده است به طوریکه «ابراهیم الهفل»، رئیس قبیله العکیدات در سوریه، طی آخرین اظهار نظر خود به شبکه الجزیره گفته بود که هیچ توافقی با گروه «نیروهای دموکراتیک سوریه» درباره توقف درگیری‌ها وجود ندارد.

اما بخش قابل توجه بیانیه قسد، آن‌جایی است که سخن از نفوذ «عناصر وابسته به رژیم دمشق» در برخی روستاها به میان آمده است که این بخش می‌تواند دلیل اصلی عملیات امنیتی دو هفته‌ای را توضیح دهد؛ با توجه به اینکه استان دیرالزور محل تلاقی کردها و نیروهای ارتش سوریه است و کمی آن طرف‌تر از شمال فرات چاههای نفت و گاز تحت اشغال آمریکا واقع شده است و واشنگتن همواره بیم آن را دارد که دولت سوریه کنترل میادین نفت و گاز را به دست گیرد.

در این راستا بد نیست اشاره‌ای به مقاله جدید اندیشکده هادسون (متخصص در حوزه امنیتی) با عنوان «نقشه راه فرار از هزارتوی سوریه» اشاره کنیم؛ «مایکل دوران»، مدیر ارشد شورای امنیت ملی در دولت جورج دبلیو بوش به این مسأله پرداخته است که آمریکا چگونه می‌تواند سیطره خود بر سوریه را بازیابد؟ و اهداف استراتژیک خود از طریق قطع مسیر کمک‌رسانی به منطقه «البوکمال» از طریق ایجاد منطقه خودمختاری کردها در استان دیرالزور را تحقق بخشد و برای همیشه مانع دستیابی دولت سوریه به مناطق نفت‌خیز شود.

به همین دلیل بود که «اتان گلدریچ» معاون وزیر خارجه امریکا در امور سوریه، و «جوئل فاول» فرمانده ائتلاف بین‌المللی در سوریه با سران قبایل و سران قسد وارد مذاکره شدند تا هرچه زودتر درگیری‌ها متوقف شود.

ائتلاف آمریکایی بیم آن دارد که این درگیری‌ها صحنه میدانی در استان دیرالزور را تغییر دهد؛ علاوه بر این حساسیت آمریکا از آن‌جایی نشأت می‌گیرد که این درگیری‌ها در اطراف میدان نفتی و گازی «کونیکو» در جریان است، نفتی که یکی از اصلی‌ترین دلایل اشغالگری آمریکا در سوریه است. یکی از پایگاههای نظامی آمریکا نیز در مجاورت این میدان گازی قرار دارد.

منبع: فارس