فنلاند در دام راست افراطی؟

دولت جدید فنلاند در 20 ژوئن 2023 تشکیل شد. دولت جدید به عنوان راستگراترین دولت در تاریخ  فنلاند شناخته می شود. ائتلاف چهار حزب از جمله حزب راست افراطی فنلاندی ها به رهبری، رهبر محافظه کار جریان راست پتری اورپو که حزب وی دارای اکثریت 108 نماینده در پارلمان است، شکل گرفت. وی برای تشکیل دولت مجبور به ائتلاف هایی شد که شاید چندان برای وی خوشایند نبود، اما برای شکل گیری دولت و اجرای سیاست های خود نیاز به این جام زهر ضروری می نمود.

اورپو اکنون با چالش های این همکاری شکننده و ائتلاف مواجه است و دو رسوایی نژاد پرستی منجر به یک،ماه عسل کوتاه مدت بین او و هم پیمانانش شده است و شاید او باید مسیری جدید برای آینده برگزیند. رهبر راست میانه، پتری اورپو، که به همواره به عنوان یک فعال سیاسی قابل اعتماد شناخته می‌شود، در حال مشاهده اثرات این چالش است که میتواند یکی از اقدامات استراتژیک وکلیدی او را تضعیف می‌کند یعنی تصمیم برای همکاری با حزب راست افراطی فنلاندی‌ها در دولت، که یکی از مهمترین حامیان وی هستند.[1]

حزب فنلاندیها مدت‌هاست که به عنوان یک حزب تندرو در سیاست فنلاند تلقی می‌شود و شعار «اول فنلاند» را پیش می‌برد، این حزب از مواضع قوی ضد اتحادیه اروپا و ضد مهاجرت حمایت می‌کند. رهبران آن، از تیمو سوئینی گرفته تا جوسی هالا آهو تا رئیس فعلی ریکا پوررا، مدت‌هاست که رسانه ها و خبرگزاری ها را با سخنرانی‌های بسیار تند و پست‌های وبلاگ نویسی و پوپولیستی مشغول کرده‌اند. پس از انتخابات در آوریل، پورا نفوذ جدی در دولت جدید اورپو به دست آورد، به ویژه با به عهده گرفتن نقش وزیر دارایی و معاون نخست وزیر برای خود در طول مذاکرات طولانی مدت تشکیل دولت. با این حال، مدت کوتاهی پس از اعلام ائتلاف جدید در 16 ژوئن، بیانیه‌ها و نوشته های اعضای ارشد حزب - از جمله خود پوررا – شروع به باز نشر در فضای مجازی توسط هوادارانشان شد. ویلهلم جونیلا، وزیر اقتصاد، پس از ادعاهایی که درباره نازیسم شوخی کرده بود، مجبور به استعفا شد. [2]اکنون، پوررا در میان ادعاهایی مبنی بر استفاده از توهین‌های نژادپرستانه در پست‌های وبلاگ آنلاین در سال 2008 و تشویق به خشونت علیه متکدیان به شکل های مختلف علیه آنها، تحت فشار قرار گرفته است. بنظر میرسد نخست وزیر تحت فشار سنگینی است و امکان دارد یکی از حامیان جدی سیاست های خود را از دست بدهد، هرچند دولت توانست با یک بیانیه عذرخواهی و اعلام موضع روشن درباره مهاجران و محکومیت نژاد پرستی تا حدی از این بحران عبور کند اما واقعیت این است که ضربه محکمی به اعتبار دولت و جریان راست افراطی وارد شده است و اکنون آنها برای پیش بردن برنامه های دولت با چالش اعتماد عمومی نیز مواجه هستند.

سیاست های دولت جدید فنلاند که به دنبال ایجاد یک پارادیم جدید و به قول رهبران ائتلاف احیای یک فنلاند قدرتمند هستند، عبارت است: برنامه پولی عمومی پایدار، جامعه رفاهی پایدار و با عملکرد خوب شهرداری ها، درشهرها و اداره دولتی منطقه ای،  رفاه از طریق کار، ملتی با دانش و شایستگی،  برنامه های مدون برای رشد،  فنلاند و انرژی پاک، سیاست خارجی و امنیتی در عصر جدید،  اتحادیه اروپا: به سمت رقابت استراتژیک[3]. در این بین مسئله مهم تلاش برای کاهش سهمیه مهاجران به کمتر از نصف در سال است یعنی ۵۰۰نفر سالیانه و در کنار آن ایجاد قوانین سخت گیرانه اقامت و پذیرش افراد خارجی از دیگر برنامه های مهم دولت دست راستی فنلاند است[4].

بنظر میرسد دولت فنلاند که سیاست های سختی را در پیش گرفته است و به دنبال بازگرداندن و حفظ رفاه جامعه خود است، باید در اجرای تصمیمات و سیاست های سختی که تعریف کرده است جامعه را باخود همراه کند تا به موفقیت نائل آید، هرچند وعده ها و برنامه های آنها مانند بسیاری دیگر از راست گرایان افراطی تا حدی شعار زده و پوپولیستی است، اما آقای اورپو که سابقه حضور در دولت را داشته است شاید بتواند  تا حدی  به این برنامه ها جامه ی عمل بپوشاند. او در مصاحبه ای با خبرنگاران نیز به سختی های تصیمات دولت اشاره کرد. رهبر راست میانه گفت: «زندگی خوب و رفاه کشور در خطر است و بنابراین دولت باید بتواند به سرعت خود را تغییر دهد. اگر فنلاند قوی باشد و اقتصادش درست باشد، می‌توانیم از خدمات و رفاه مراقبت کنیم و از ضعیف‌ترهای جامعه مراقبت کنیم. حتی در جایی که احساس بدی داشتیم مجبور بودیم کاهش هزینه های مختلف را انجام دهیم و پس انداز کنیم. اما در عین حال، ما مطمئن هستیم که فردا بهتر خواهد بود».

باید دید که راستی ها میتوانند خود را به عنوان ناجی فنلاند نشان دهند و شرایط اقتصادی و اجتماعی آنرا به سامان بهتری برسانند یا مردم در دام راست می افتند و اوضاع چنان که باید پیش نمیرود.اقدامات و نتایج عملکرد دولت فنلاند بی شک در نظر بقیه مردم اروپا در اعتماد به راست مثمر ثمر خواهد بود و میتواند زمینه ساز تغییرات بزرگی در آینده باشد.در واقع اکنون اگر راست به موفقیت برسد میتواند زمینه ساز پیروزی هم فکران خود در نروژ و دیگر کشورهای اروپایی که در سال پیش رو انتخابات دارند شود، بنابراین باید با دقت به عملکرد این دولت نگریست زیرا میتواند اثرات عمیقی بر اتفاقات آینده در اروپا داشته باشد.

امین مهدوی

 [1] euronews.com

[2] reuters.com

[3] yle.fi

[4] yle.fi