فلسطین بی‌تردید یک کشور است

حکیمه زعیم باشی

مردم فلسطین پس از جنگ جهانی دوم برای بازیابی حقوق خود بسیار تلاش کردند. در این زمینه نهضت آزادیبخش فلسطین را تأسیس کردند. این نهضت در ابتدا صرفاً به عنوان ناظر در سازمان ملل پذیرفته شد. پس از آن با کسب عنوان ناظر دائم، حقوق و مزایای بیشتری را برای خود فراهم آورد. مجمع عمومی سازمان ملل با تصویب قطعنامه 250/52 حقوق و مزایای بیشتری را برای فلسطین در سازمان ملل در نظر گرفت. به طوری که متعاقب این قطعنامه از وضعیت ایجاد شده برای فلسطین به عنوان «ناظرعالی یا فوق العاده» یاد کرده اند.

در 23 سپتامبر 2011 محمود عباس، رئیس کمیتە اجرایی فلسطین ، نامه ای به دبیر کل سازمان ملل تقدیم کرد وخواستار عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل شد. عضویت در سازمان ملل مشروط به پذیرش شورای امنیت و مجمع عمومی است. در شورای امنیت ابتدا درخواست عضویت در کمیتە پذیرش اعضا بررسی می شود. با توجه به مباحث ارائه شده در کمیتە پذیرش اعضای شورای امنیت در راستای درخواست فلسطین، از طرف دیگر با توجه به اینکه درخواست عضویت کامل فلسطین، باید از فیلتر شورای امنیت عبور کند، از آنجا  که احتمال وتوی این درخواست توسط اعضای دائم بسیار زیاد بود، ازاین رو ارتقای فلسطین به وضعیت دولت ناظر غیرعضو توسط مجمع عمومی مورد توجه قرار گرفت. و فلسطین در سال 2012 با تصویب قطعنامه 19/67 به عنوان دولت ناظر غیر عضو شناخته شد. [1]

طی هفته‌های اخیر تشکیلات خودگردان فلسطین رسماً از شورای امنیت سازمان ملل خواست تا درخواستی که در سال ۲۰۱۱ میلادی برای عضویت کامل در سازمان ملل ارائه کرده بود، دوباره بررسی شود. هدف این بود  که شورای امنیت در نشست وزرا در ۱۸ آوریل که در مورد خاورمیانه تصمیم‌گیری می‌کند،[2] در این باره نیز تصمیم بگیرد. بالاخره 18 آوریل فرا رسید و آمریکا پیش‌نویس قطعنامه‌‌ی الجزایر را که به مجمع عمومی ۱۹۳ عضوی سازمان ملل توصیه می‌کرد «دولت فلسطین به عضویت سازمان ملل متحد پذیرفته شود» را وتو کرد. بریتانیا و سوئیس هم رأی ممتنع دادند، در حالی که ۱۲ عضو باقیمانده شورای امنیت به آن رأی مثبت دادند. با وتوی آمریکا عملاً سازمان ملل از به رسمیت شناختن کشور فلسطین بازداشته شد.[3]

این در حالی است که پس از 7 اکتبر مقامات آمریکا (آنتونی بلینکن و جو بایدن) راه حل دوکشوری را برای کاهش تنش بین رژیم اسرائیل و فلسطینیان مطرح کرده بودند. پایگاه آکسیوس به نقل از دو مقام آمریکایی گزارش داده بود آنتونی بلینکن به وزارتخانه تحت امر خود دستور داده بررسی‌های لازم درباره به رسمیت شناختن کشور فلسطین در سطح بین‌المللی را بررسی کرده و گزینه‌ها را به وی ارائه کنند. بایدن نیز در مصاحبه‌ای گفته بود: «چندین نوع راهکار دو دولتی وجود دارند. بعضی از کشورهای عضو سازمان ملل ارتش ندارند... برخی کشورها هستند که محدودیت‌هایی دارند. بنابراین من فکر می‌کنم راه‌هایی برای پیشبرد امور وجود دارد.»[4]

در این راستا رسانه‌های آمریکایی هم سعی کردند به اختلافات بین آمریکا و رژیم صهیونیستی در این زمینه بپردازند و تحلیل‌های مختلفی در این زمینه نوشته شد که نشان می داد در بحبوحه جنگ در غزه بحران بزرگی در پشت پرده روابط بین ایالات متحده و اسرائیل بر سر نیاز به تشکیل کشور فلسطین شکل گرفته است.

اما حقیقت آن است که مواضع اینچنینی آمریکا و پوشش رسانه‌هایش برای احیای موقعیت آمریکا در خاورمیانه بود چرا که دولت بایدن پس از جنگ 7 اکتبر همواره در کنار رژیم صهیونیستی بوده است و بیشترین کمک‌ها را به این رژیم کرده است. با وتوی قطعنامه اخیر الجزایر نیز ماهیت دروغین مواضع آمریکایی ها در خصوص راه حل دو کشوری بیش از پیش آشکار شد.

همچنین بنظر می رسد این مواضع در راستای کمک به اعتبار نتایاهو در رژیم صهیونیستی بوده است. هنگامی که بایدن این پیشنهاد را ارائه کرد و اظهار داشت که نخست وزیر اسرائیل ممکن است یک کشور فلسطینی غیر نظامی را بپذیرد دفتر نتانیاهو قاطعانه این موضوع را انکار کرد. نتانیاهو بار‌ها اعتبار خود را نزد اسرائیلی‌ها به دلیل چندین دهه مخالفت با تشکیل یک کشور فلسطینی تقویت کرده و می‌داند که دست کم در این زمینه از حمایت داخلی قوی پشت سر خود برخوردار است.[5]

به عبارتی آمریکا با فریب افکار عمومی منطقه و جهان را حل دو کشوری را مطرح کرده بود تا برای خودش و نتانیاهو اعتبار بخرد و با وتوی اخیر این مسئله به خوبی روشن شد. درحالی که اراده جهانی برای تشکیل کشور مستقل فلسطینی و عضویت آن در سازمان ملل متحد قرار گرفته بود آمریکا این پیشنهاد را وتو کرد تا به همه دنیا ثابت کند کشور فلسطین که هیچ، حتی حاضر نیست فلسطین در سازمان ملل عضویت داشته باشد، وتوی قطعنامه الجزایر این حقیقت را ثابت کرد که روی حرف آمریکا نمی‌شود حساب کرد و تصمیمات کاخ سفید در مورد رژیم اسرائیل معمولاً در تل آویو گرفته می‌شود.[6]

و بار دیگر این مسئله ثابت شد که سازمان ملل با وجود حق وتو در حد یک سازمان فرمایشی است که در مواقع حساس هیچ کارایی و ضمانت اجرایی ندارد چراکه در مورد وجود جمعیت دائم فلسطینی با توجه به نظر مشورتی دیوان بین المللی دادگستری هیچ گونه تردیدی وجود ندارد؛ عنصر سرزمین هم با توجه به قطعنامه 181 حدود آن معین شده است. همچنین شکل گیری قوای سه گانه در فلسطین بعد از موافقت‌نامه های اسلو و برگزاری انتخابات مردمی برای شکل گیری این نظام سیاسی به خوبی حاکی از شکل‌گیری دولت فلسطین در عرصه بین المللی است. در کنار این موارد شناسایی بیش از 130 دولت و برقراری رابطه در سطح دیپلماتیک با بیش از 100 دولت، به نظر می رسد هیچ گونه تردیدی در شکل‌گیری کشور فلسطین در سطح بین الملل نباید وجود داشته باشد اما به راحتی با حق وتو فلسطین از حق مسلم خود محروم می‌شود.

1.       رضازاده، حسین و امیرحسین رنجبریان / شناسایی جمعی فلسطین/ فصلنامە مطالعات حقوق عمومی/بهار 1398

2.       https://fa.shafaqna.com/news/1770358

3.       tinyurl.com/2ysxwvxf

4.       https://farsnews.ir/news/14021119000428

5.       https://nournews.ir/fa/news/166401

6.       کریم جعفری/ کانال تلگرامی اخبار سوریه