ضجه‌های بی‌پایان زلنسکی
اگرچه ولادیمیر زلنسکی،رئیس‌جمهور اوکراین در جریان سفرماه‌های گذشته خود به کشورهای اروپایی و حتی سخنرانی در پارلمان اروپا ، موضوع پیوستن کشورش به اروپای واحد را به‌عنوان مطالبه‌ای ثابت و تعیین‌کننده مطرح کرده است، اما سران قاره سبز در نشست اخیر خود در شورای اروپا حتی حاضر به طرح این موضوع نخ‌نما نشدند! اکنون بیش از هر زمان دیگری عدم تمایل واقعی اعضای اتحادیه اروپا نسبت به عضویت اوکراین در این مجموعه به اثبات رسیده است. حتی کلید خوردن روند بررسی عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا نیز به‌معنای عضویت این کشور در اروپای واحد نیست! ترکیه نیز از سال ۲۰۰۵ میلادی مذاکرات خود جهت پیوستن به اتحادیه اروپا را با سران اروپایی در بروکسل آغازکرده اما اکنون، پس از ۱۸ سال، آنکارا بیش از هر زمان دیگری نسبت به پیوستن به اروپا دور به نظرمی رسد!
عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا؟!
از هر زاویه‌ای بخواهیم به مسئله پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا نگاه کنیم احتمالش کم است که این کشور به این زودی‌‌ها بتواند به این بلوک ملحق شود.شبکه یورونیوز دریکی از گزارش‌های خود در این خصوص تأکید کرده است اوکراین با مسائل عمیق ساختاری مواجه بوده و به همین خاطر ممکن است دهه‌ها طول بکشد تا این کشور آماده پیوستن به این اتحادیه شود.بااین‌حال، الحاق اوکراین همیشه موضوع بحث‌برانگیزی میان تحلیلگران و سیاست‌گذاران بوده و همچنان این سؤال مطرح است که پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا در عمل چه معنایی خواهد داشت.اوکراین با ششصد و سه هزارو پانصد و پنجاه کیلومترمربع مساحت و جمعیتی حدود ۴۰ میلیون نفر ، در صورت پیوستن به اتحادیه اروپا به پنجمین کشور پرجمعیت و بزرگ‌ترین کشور اتحادیه اروپا تبدیل خواهد شد.به گفته پروفسور مایکل کیتینگ، استاد دانشگاه آبردین اسکاتلند، این امر پیامدهای ژئوپلیتیکی قابل‌توجهی را به همراه خواهد داشت و به‌طور بالقوه راه را برای یک محور جدید ورشو-کی‌یف هموار می‌کند که می‌تواند با محور سنتی پاریس-برلین رقابت کند.
یکی از اصلی‌ترین دلایلی که (فارغ ازآنچه در جنگ اوکراین رخ می‌دهد) فرانسه و آلمان در مسیر عضویت اوکراین در اروپای واحد سنگ‌اندازی می‌کنند، همین مسئله است! امانوئل ماکرون،رئیس‌جمهور فرانسه و اولاف شولتس، صدراعظم آلمان هر دو بر این باور هستند که در عین تشویق زلنسکی و ارتش اوکراین در خصوص ادامه جنگ ، نباید از عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا استقبال عملیاتی و چندانی کنند! بی‌دلیل نیست يورونيوزکه در پاییز امسال ماکرون آب پاکی را از سوی کشورش بر دستان اوکراینی‌ها ریخته و روند عضویت این کشور در اروپای واحد را بالغ‌بر چند دهه خواند!
تصمیم‌گیری جمعی دشوارتر می‌شود
موضوع عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا از سال ۲۰۰۵ میلادی و در زمان وقوع انقلاب نارنجی مطرح بوده اما اکنون این مسئله به‌واسطه وقوع جنگ ، نمود بارزتری پیداکرده است. اما سؤال اصلی اینجاست که چرا در بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۲ میلادی (زمان وقوع جنگ اوکراین)، بسیاری از بازیگران اروپایی روند پیوستن کی‌یف به اروپای واحد را مسکوت گذاشتند؟از دید مخالفان عضویت اوکراین،گسترش اتحادیه اروپا می‌تواند وحدت و انسجام ۲۷ کشور عضو را بیشتر تحت‌فشار قرار دهد. طبیعی است که هرچه اتحادیه اروپا بزرگ‌تر شود، تصمیم‌گیری و مشارکت در اقدام جمعی دشوارتر می‌شود.نبايد فراموش کرد که اتحادیه اروپا چندان دل‌خوشی از اعضای نسبتا جدیدش یعنی مجارستان و لهستان که هر دو در سال ۲۰۰۴ به آن‌ها پیوستند ندارد. این دو کشور در بزنگاه‌های حساس ، در برابر تصمیمات جمعی اروپائیان موضع‌گیری‌هایی کرده‌اند.همین مسئله سبب شده است تا حتی سران اروپای واحد بخشی از بودجه‌های اختصاصی اتحادیه اروپا به این دوکشور را قطع کنند.
حقیقتی که زلنسکی می‌داند
ولادیمیر زلنسکی اکنون یک حقیقت مسلم را می‌داند! اینکه عضویت اوکراین در اروپای واحد طی ماه‌های آتی غیرممکن است! فراتر از آن، حتی در نگاه بلندمدت نیز امکان عضویت کی‌یف در اتحادیه اروپا وجود ندارد. مواضع ضدونقیض سیاستمداران اروپایی طی ماه‌های اخیر، بیش‌ازپیش خاطر رئیس‌جمهور اوکراین را آزرده است! شالنبرگ، وزیر امور خارجه اتریش در این اظهاراتش با تأکید بر اینکه از تعمیق روابط میان اروپا و اوکراین حمایت می‌کند، گفته اما از عضویت کامل این کشور در اتحادیه اروپا حمایت نکرده و به‌جایش باید راه‌های دیگری برای نزدیکی با اوکراین مورداستفاده قرار بگیرد.این مسیرها شامل پیوستن به منطقه اقتصادی اتحادیه اروپا یا صرفا حفظ وضعیت موجود فعلی می‌شوند.شالنبرگ در توضیح اینکه چرا اوکراین نباید در ماه ژوئن سال جاری میلادی نامزدی عضویت در اتحادیه اروپا را دریافت کند به وضعیت آن دسته از کشورهای حوزه غرب بالکان که هم‌اکنون دارند به مذاکرات برای پیوستن به اتحادیه اروپا می‌پیوندند، اشاره کرد. وزیرخارجه اتریش به‌مانند مقامات دیگر کشورهای اروپایی، نمی‌تواند نگرانی خود را از بسط اروپا به سمت شرق نادیده بگیرد! در اینجا، بار دیگر به تجربه پیوستن مجارستان و لهستان به اتحادیه اروپا اشاره می‌شود! تجربه‌ای که برای بازیگران اروپای غربی اصلا خوشایند نبوده است.در چنین وضعیتی سران اروپایی مشغول بازی با اعصاب طرفداران اوکراینی پیوستن به اروپای واحد هستند.
بازی اروپائیان با اعصاب اوکراینی‌ها
نکته جالب‌توجه اینکه افرادی مانند فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا ، شهامت ابراز مواضع رسمی در خصوص عدم امکان‌پذیر بودن عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا را ندارند.
ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین چندی پیش درخواست کشورش برای پیوستن به اتحادیه اروپا را ثبت کرد و اورزولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا نیز گفت که آن‌ها خواستار پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا هستند اما در عمل، سران اروپای واحد چراغ سبز پررنگی در این مسیر به کی‌یف نشان نداده‌اند!
عضویت یک کشور نامزد در اتحادیه اروپا نیازمند موافقت هر ۲۷ عضو فعلی است، درحالی‌که اروپاییان در خصوص عضویت دائم اوکراین چنین نظر واحدی را ندارند! حتی برخی کشورهای اروپایی که موافقت کلی خود را این موضوع را اعلام کرده‌اند، در کنار این اعلام موافقت قیودی را مطرح کرده‌اند که در عمل، به معنای نقض این موافقت می‌باشد! یکی از این قیود، ایجاد اصلاحات زیرساختی در اوکراین می‌باشد.اصلاحاتی که نه‌تنها در دوران جنگ، بلکه در دوران پس از جنگ نیز امکان تحقق آن‌ها وجود نداشته و نخواهد داشت.
منبع: رسالت
